Từ xa xưa, đời sống của đồng bào các dân tộc vùng Trường Sơn đã gắn bó mật thiết với cây lúa. Trong quan niệm của họ, lúa là cây lương thực chính và người làm ra hạt lúa là người mẹ, là vị thần mang đến cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Vì vậy, tín ngưỡng thờ mẹ lúa luôn được đồng bào đặc biệt coi trọng.
Với đồng bào Pa Kô, lễ mừng lúa mới luôn là nghi lễ lớn nhất trong năm. Để chuẩn bị lễ hội, đồng bào làm cây Nêu rất kỳ công, đặc biệt là phần bông tượng trưng cho bông lúa vàng chắc hạt và thể hiện sự tôn thờ mẹ lúa đã ban cho mùa màng bội thu. Với đồng bào Cơ-tu, mùa thu hoạch lúa chính là dịp tổ chức lễ mừng lúa mới. Trước khi tổ chức, phụ nữ Cơ-tu lớn tuổi lên rẫy tuốt những bông lúa chín vàng đầu tiên đem về giã gạo nấu cơm, thổi xôi, làm bánh… dâng lên các vị thần lúa, cầu mong mưa thuận gió hòa, cây lúa mãi sinh ra nhiều hạt nuôi sống dân làng.
Tín ngưỡng thờ mẹ lúa gắn bó chặt chẽ với tập quán canh tác nương rẫy, trở thành nét văn hóa đặc trưng trong đời sống của đồng bào các dân tộc vùng Trường Sơn. Sau mùa thu hoạch, đồng bào được ăn cơm mới, có sức sống mới để cùng nhau ước vọng, tin tưởng về một cuộc sống tốt đẹp, đổi thay trong tương lai.
Tấn Vịnh