Được dựng nên từ tinh thần đoàn kết, sáng tạo, Gươl (nhà làng) là minh chứng cho sức mạnh cộng đồng, hội tụ đầy đủ nét văn hóa truyền thống của đồng bào Cơ-tu.
Người Cơ-tu xem Gươl như biểu tượng của tình đoàn kết cộng đồng. Ảnh: Khánh Nguyên
Đến với Pơr’ning, ngôi làng độc đáo của đồng bào Cơ-tu ở xã Lăng, huyện Tây Giang (Quảng Nam), dù trải qua nhiều biến động của thời gian nhưng Gươl vẫn sừng sững giữa làng, lưu dấu bao câu chuyện buồn, vui và cả những đổi thay. Già làng Clâu Nấp chia sẻ: “Ở Pơr’ning hay bất cứ ngôi làng nào khác của người Cơ-tu, đã lập làng là phải có Gươl. Người Cơ-tu xem Gươl như biểu tượng của tình đoàn kết cộng đồng”.
Các già làng Cơ-tu truyền đạt kinh nghiệm, vốn văn hóa làng bên trong mái Gươl. Ảnh: Khánh Nguyên
Mang vẻ đẹp biểu tượng của cộng đồng, Gươl của người Cơ-tu thường được dựng ở vị trí trung tâm làng. Ảnh: Khánh Nguyên
Bất kể công việc gì, từ hội họp, tiếp khách đến cúng bái thần linh… đều được người Cơtu tổ chức tại Gươl. Để dựng Gươl, mọi người cùng lên rừng lấy gỗ, hái lá cọ, đẽo cột, đục mộng, điêu khắc họa tiết trang trí… Gươl càng to đẹp càng chứng tỏ được sức mạnh đoàn kết, sự giàu có và mối quan hệ thuận hòa giữa các cư dân. Sau mỗi lần dựng Gươl, phải tổ chức mừng công nhằm báo cáo với thần linh về công trình chung của dân làng. Ai có gà mang gà, có rượu góp rượu, không có gì thì góp sức, góp công chung vui với cả làng mừng Gươl mới. Theo ông Pơloong Plênh, Phó Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện Tây Giang: “Gươl như trái tim của làng, mang hơi thở cuộc sống cộng đồng Cơ-tu. Hội tụ nhiều nét đẹp văn hóa, Gươl đã và đang thu hút sự quan tâm của du khách gần xa”.
Khánh Nguyên
