Đặc sắc nghi thức cưới hỏi của đồng bào dân tộc Nùng

Ngày 2/9, tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội), người Nùng Phàn Slình đến từ huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn đã tổ chức tái hiện nghi thức cưới hỏi đặc sắc, giới thiệu những nét đẹp trong lễ cưới, góp phần bảo tồn và giữ gìn vốn văn hóa truyền thống quý báu của cha ông.

Lễ cưới của người Nùng diễn ra với nhiều thủ tục, lễ nghi khá đặc sắc. Đặc biệt là lễ đón dâu.

Lễ đón dâu của người Nùng phải đúng thời gian quy định như đã ước hẹn trong lễ ăn hỏi. Đoàn đón dâu của người Nùng thường là 6, 8 hoặc 10 người. Bởi theo quan niệm dân gian của người Nùng, số chẵn là số may mắn (đủ đôi, đủ cặp).

Đoàn người đi bao gồm: người gánh sính lễ, ông Mối - gọi ông Mòi; cô đón - nàng tẳng; chú rể - pò khưi và phù rể - khơi pợn.

Tiếp đó ông Mòi sẽ làm nghi lễ cúng ma trước sân và tống tiễn những thành phần đó đi về. Chú rể thực hiện việc đá chân vào mâm lễ và lật úp chiếc mâm với ý nghĩa bảo vệ sự bình an cho gia đình.

Khi xuất hành đến nhà gái với các sính lễ, chú rể cúi lạy gia tiên bên Nhà gái, sau đó mời nước gia đình nhà gái và họ hàng hai bên đã đến chia vui.

Đến giờ lành, ông mối tiến hành nghi lễ bổ cau, dùng quả cau chính là vật phẩm dâng cúng cho tổ tiên cũng là biểu tượng cho hạnh phúc lứa đôi.

Quả cau được bổ làm đôi để tượng trưng cho đôi lứa đã được tổ tiên chứng giám, hai bên gia đình và họ hàng chấp thuận, hạnh phúc viên mãn.

Đáp lại nghi lễ bổ cau, ông đưa - bên nhà gái sẽ giao tờ giấy đã ghi số mệnh - gọi là lục mình, ăn mình cho ông mối. Hai ông vui vẻ đáp từ bằng những câu chúc hạnh phúc.

Trong lễ đón dâu, ông mối sẽ phải đối đáp bằng lối hát sli với nhà gái để xin rước cô dâu về.

Theo phong tục, ngày xưa có nhiều dã thú và đề phòng bất trắc, nhà trai rước dâu sẽ đi trước, sau đó một đoạn lại quay lại đón dâu với ý nghĩa bảo vệ sự bình an, rồi tiếp tục hành trình.

Khi đến nhà trai, cô dâu phải đứng ngoài sân làm một số thủ tục rồi mới được vào nhà, theo phong tục của người Nùng, trước khi vào nhà, cô dâu phải dùng chân làm đổ chiếc mâm mà gia đình nhà chú rể chuẩn bị và một số lễ vật để cúng xua đuổi tà mà và coi như từ nay cô dâu đã là người của nhà trai.

Sau đó, cô dâu sẽ vào lạy bàn thờ tổ tiên và ra mời trầu, mời nước bố, mẹ chồng và những người có tuổi trong họ nhà trai. Từ đây, đôi trai gái chính thức trở thành vợ chồng.

Hai họ cùng vui hát Sli và Cỏ lẩu đám cưới để chúc phúc cho cô dâu, chủ rể có cuộc sống viên mãn, hạnh phúc trọn đời bên nhau.

Lễ cưới của đồng bào dân tộc Nùng là phong tục đặc sắc, là truyền thống văn hoá lâu đời thể hiện tinh thần đoàn kết và sức mạnh của cộng đồng.

Hoàng Tâm