Nguyên sơ lễ cúng bản người Cống

Cận cảnh mâm lễ vật cúng bản của người Cống. Mâm lễ vật này được chuẩn bị ở nhà thày mo.

Thày mo làm lễ tại nhà trước khi lên vùng đất linh thiêng để làm lễ cúng bản.

Người Cống rời nhà thày mo cùng lễ vật dâng lên hai vị thần nước và thần rừng.

Ngoài đồ lễ được thày mo chuẩn bị, họ cũng mang theo gạo, gà và lợn để tế thần linh.

Người Cống phát quang khu đất thiêng nơi có nguồn nước dẫn về bản.

Trước khi làm lễ, trai bản dựng ngôi nhà nhỏ để đón thần linh về chứng kiến lễ cúng của họ.

Thày mo đọc bài khấn đầu tiên trong lễ cúng để mời thần linh về cho dân bản làm lễ.

Thày mo giết gà làm vật tế cầu vị thần linh che chở cho bản làng của họ được an lành.

C huẩn bị đồ chín để cúng tạ ơn các vị thần.

Trai bản giúp thày mo chuẩn bị lễ vật để làm lễ cúng.

Thày mo rót rượu mời các vị thần sau khi thực hiện xong bài khấn.

Xem bói từ gan là phần rất quan trọng của lễ cúng bản. Qua những đặc điểm của lá ga vừa tế thần, thày mo sẽ nói cho dân bản về kết quả của buổi lễ.

Lễ cúng bản của người Cống chỉ dành cho đàn ông. Họ sẽ ăn uống theo cách thức cổ xưa như ông bà tổ tiên của họ ngay tại vùng đất thiêng của bản.

Dấu hiệu cấm bản của người Cống. Từ lúc những “chiếc khiêng” này được cắm xuống, bản Nậm Pục sẽ nội bất xuất ngoại bất nhập.

Nơi có nguồn nước là khu đất linh thiêng nhất trong bản. Người Cống cho rằng nơi đây có sự hiện diện của hai vị thần là thần nước và thần rừng. Vào ngày thường khu vực này tuyệt đối không ai được qua lại. Đến giờ tốt trong ngày cúng bản, thày mo và những người đàn ông trong bản mới được lên đây.

Đầu tiên trai tráng chặt cây, phát quang tạo khoảng trống rồi dùng tre, nứa dựng một căn sàn nhỏ nơi thầy mo sẽ đặt lễ vật dâng lên các vị thần. Xong xuôi thày mo kính cẩn sửa lại lễ phục, rót rượu rồi quỳ xuống trước mâm đọc một bài văn khấn. Ông Lò Văn Chờ người đã hơn 20 năm làm thầy cúng bản Nậm Pục, Mường Tè, Lai Châu cho biết: “Những bài cúng trong lễ cúng bản là do tổ tiên truyền lại. Nội dung của những bài cúng là mời các vị thần về chứng dám cho những ước muốn của mọi người".

Tiếp đến với sự giúp đỡ của trai bản thày mo sẽ giết gà mổ lợn để tế thần. Những chiếc lông gà và gan lợn sẽ được giữ lại để làm những thủ tục quan trọng trong phần sau của buổi lễ. Cùng lúc những người đàn ông trong bản sẽ bắc bếp, nổi lửa để nấu chín đồ. Người ta đổ nước, bỏ gạo, thịt gà, thịt lợn vào nấu chung trong một chiếc nồi lớn. Khi đồ chín họ lại đặt lên mâm để thày mo làm lễ lần thứ hai. Những chiếc lông gà sẽ được cắm xuống ngay chân hai ngôi nhà mới dựng để trừ tà. Phần quan trọng nhất với mọi người đấy là việc xem bói gan vừa làm lễ tế. Trong lần cúng bản lần này thày mo Lò Văn Chờ nhìn những đường gân trên gan và nói với mọi người rằng mọi việc rất thuận lợi: "Các vị thần đã đồng ý với những cầu mong của dân bản".

Mọi người đều hân hoan với điềm lành. Họ kê đá làm ghế, chặt lá chuối làm mâm rồi cùng nhau ăn uống theo cách tổ tiên bao đời của người Cống trên khu đất thiêng. Cuối buổi thày mo sẽ đan những tấm liếp, cài lá cây xanh và những chiếc lông gà lên đó là dấu hiệu cấm bản. Có hình dáng như những chiếc khiên, chúng sẽ che chở bản làng trước những tai ương. Khi dấu hiệu cấm bản được cắm xuống, từ thời khắc này mọi người nội bất xuất, ngoại bất nhập. Nếu giữ được điều này trong suốt những ngày cấm bản, tất cả sẽ được bình yên./.

Theo vietnam.vnanet.vn