Nhà của người Lự |
Đơn vị cư trú của người Lự là bản, mỗi bản có từ 30-40 nóc nhà. Bản của người Lự thường nằm ở các thung lũng bằng phẳng và gần nguồn nước để có thể dễ dàng canh tác lúa nước.
Người Lự ở trong ngôi nhà sàn 2 mái, mái phía sau ngắn, mái phía trước dài. Nhà của người Lự chỉ có một cửa ra vào luôn quay về hướng Tây Bắc. Bên hông nhà thường là khu vườn trồng rau và cây ăn quả. Người Lự có truyền thống làm ruộng lúa nước từ lâu đời. Họ biết dùng cày, bừa, gieo mạ, cấy lúa nhưng lại không làm cỏ, bón phân. Họ còn làm thêm nương rẫy để trồng ngô, sắn, lạc, bông và cây chàm để nhuộm vải.
Phụ nữ dân tộc Lự |
Từ xa xưa, người Lự đã có truyền thống tự dệt vải mặc, mỗi nhà thường có từ 2- 3 chiếc khung cửi. Dệt vải là nghề phổ biến. Phụ nữ Lự thường mặc áo chàm, với nhiều lớp vải được trang trí hoa văn đặc trưng và gắn thêm các đồng tiền bằng kim loại. Nam mặc quần áo bằng vải chàm đen, áo cánh kiểu xẻ ngực, cài cúc tết dây vải . Quần từ đầu gối trở xuống có thêu hoa văn. Đàn ông thường đeo gươm, không những để tự vệ mà còn để trang trí. Phụ nữ Lự có tập quán nhuộm răng đen ngay từ khi còn nhỏ. Đó là thói quen do tổ tiên truyền lại và cũng là cách thể hiện vẻ đẹp của mình.
Phụ nữ dân tộc Lự ở Lai Châu vẫn duy trì nghề dêt vải truyền thống. |
Người Lự theo đạo Phật. Theo họ, khái niệm Bun là quan trọng và chi phối họ theo hướng khích lệ, làm việc thiện. Mỗi năm, sau khi thu hoạch mùa màng, họ lại làm lễ tạ ơn trời đất và và vị thần linh của dân tộc mình. Trai gái Lự được tự do yêu đương. Trong hôn nhân, người Lự có tập quán gửi rể.
Lễ mừng cơm mới của người Lự |
Người Lự có các trò chơi kéo co, ném én. Nam thanh niên thích múa gươm. Họ còn có lối hát Khắp Lử, là cách con gái dùng một khăn vải màu đỏ che mặt hát heo tiếng sáo đôi do con trai thổi đệm. Nội dung thường hướng tới tình yêu và sự thủy chung đôi lứa. Vào lúc màn đêm buông xuống, các đôi nam nữ ngồi trên chiếu cói trải giữa sân say sưa hát, thổi sáo cùng nhau đến tận nửa đêm.
Ngày nay, dưới ánh sáng của Đảng và Nhà nước, người Lự luôn thể hiện bản lĩnh của mình trước thử thách của thiên nhiên, chiến thắng mọi khó khăn cùng đoàn kết với các dân tộc anh em xây dựng quê hương giàu đẹp.