Một trong những nét nổi bật của Chương trình OCOP là bảo tồn, gìn giữ và lan tỏa những giá trị văn hóa đặc trưng của từng địa phương. Hiện, tỉnh Nghệ An đang phát triển sản phẩm OCOP theo một số nhóm sản phẩm ưu tiên như nông nghiệp, phi nông nghiệp; dịch vụ đặc sắc, truyền thống và có lợi thế ở mỗi địa phương; trong đó, chú trọng phát huy nội lực, gia tăng giá trị, gắn với phát triển cộng đồng.
Nâng tầm giá trị sản phẩm
Phúc An Farm của Công ty cổ phần sản xuất thương mại dịch vụ và đầu tư Lộc Phát là thương hiệu đi đầu trong việc sản xuất các sản phẩm quà tặng nông sản truyền thống của tỉnh Nghệ An. Các sản phẩm của Phúc An Farm được làm từ nguyên liệu sen bản địa, tuyển chọn và chăm sóc kỹ lưỡng. Kết hợp bàn tay thủ công của người dân và khoa học công nghệ tiên tiến nhất cho ra đời sản phẩm đạt tiêu chuẩn cao nhưng vẫn giữ nguyên hương vị, độ dinh dưỡng và giá trị của những nguyên liệu tươi ngon.
Với mục tiêu “tái sinh” nghề trồng sen truyền thống, tạo thêm việc làm cho bà con địa phương vừa có vùng nguyên liệu ổn định, Công ty đã liên kết với nhiều hộ nông dân ở thành phố Vinh, huyện Diễn Châu, Nam Đàn, Hưng Nguyên trồng 13 ha sen với rất nhiều giống sen.
Đến nay, Công ty đã cho ra mắt 15 dòng sản phẩm chế biến từ sen; trong đó có các sản phẩm đặc trưng chủ đạo như: tâm sen, hồng liên trà, mộc liên trà, trà ướp hoa sen, trà lá sen, củ sen sấy… và các loại mứt từ nông sản khác. Các sản phẩm của Phúc An Farm đạt chứng nhận OCCOP 3 sao cấp tỉnh, một số sản phẩm được xuất khẩu đi Mỹ, Úc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Lào.
Anh Nguyễn Xuân Huy, nhà sáng lập Phúc An Farm cho biết: “Phúc An Farm không chỉ mang lại hương vị đặc trưng của sen Nghệ An mà còn gửi tới khách hàng góc nhìn sâu sắc về văn hóa và truyền thống của quê hương xứ Nghệ. Doanh nghiệp cũng mong muốn được tỉnh Nghệ An hỗ trợ xây dựng thương hiệu để đưa các sản phẩm Sen trở thành sản phẩm du lịch đặc trưng kết hợp xây dựng tour gắn với việc mua sắm các sản phẩm từ sen nhằm tăng trải nghiệm, chất lượng dịch vụ phục vụ du khách”.
Để nâng cao chất lượng cũng như quảng bá sản phẩm từ sen đến người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh, Công ty đã hoàn thiện đầy đủ các quy trình về đăng ký bao bì, nhãn mác, tem truy xuất nguồn gốc… Mục tiêu thời gian tới của Công ty ngoài mở rộng diện tích trồng sen lên 18ha, thay đổi mẫu mã hấp dẫn, bắt mắt còn nghiên cứu thêm các dòng sản phẩm mới như nhãn bọc sen, hạt sen sấy…. đáp ứng nguồn cung cho khách hàng.
Tại bản Hoa Tiến, xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu (Nghệ An) đồng bào dân tộc Thái nơi đây luôn trân trọng nghề dệt thổ cẩm truyền thống của dân tộc, của gia đình như một di sản văn hóa quý giá.
Nét độc đáo của thổ cẩm Hoa Tiến, là bảo tồn những giống tằm địa phương cùng quá trình canh tác dâu, trồng bông thủ công. Bà con nơi đây biết sử dụng một số nguyên liệu tự nhiên từ cây, củ, quả có sẵn trong vườn, trong rừng để chế thuốc nhuộm màu. Đến nay, Hoa Tiến đã chế được 52 màu để nhuộm cho nhiều chất liệu (vải tằm thô, lụa, vải bông, vải linen).
Bên cạnh đó, người Thái ở Hoa Tiến còn bảo lưu kỹ thuật dệt - nhuộm với độ tỉ mỉ và hoàn thiện cao điển hình kỹ thuật dệt ikat, tạo ra các hoa văn độc đáo trên các tấm vải, khăn. Các sản phẩm từ Hoa Tiến rất đặc trưng, với vải có độ thô nhất định từ chất liệu, đường thêu chắc chắn, màu nhuộm tự nhiên đa dạng, bền đẹp với thời gian.
Hiện nay, ngoài những sản phẩm truyền thống như: váy, áo, khăn piêu..., Hợp tác xã làng nghề thổ cẩm Hoa Tiến đã thiết kế, gia công nhiều sản phẩm có giá trị như: khăn dệt tơ tằm, khăn lụa, túi ví, giày dép thổ cẩm, thú bông, các sản phẩm trang trí trong nhà như vỏ gối, khăn trải bàn...
Nghệ nhân dân gian Sầm Thị Bích, Giám đốc Hợp tác xã làng nghề thổ cẩm Hoa Tiến chia sẻ, hợp tác xã luôn tiếp thu, sáng tạo được những hoa văn mới, những mặt hàng thổ cẩm có tính ứng dụng cao để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng. Từ đó, cho ra những sản phẩm phù hợp, đáp ứng từng phân khúc mà thị trường cần.
Để lan tỏa giá trị thương hiệu hàng hóa trên thị trường, hợp tác xã đã đưa sản phẩm lên nhiều kênh online, áp dụng marketing, giới thiệu, quảng bá sâu rộng sản phẩm đến với khách hàng trong và ngoài nước. Giờ đây thương hiệu “Hoa Tien Brocade” đã vươn xa hơn thông qua các hoạt động du lịch, thương mại, liên kết với các sản phẩm dệt thổ cẩm truyền thống từ hợp tác xã và các dân tộc ở nhiều địa phương khác và xuất đi các nước Châu Âu.
Hỗ trợ sản phẩm lan tỏa
Thời gian qua, hoạt động xúc tiến thương mại nhằm tăng cường quảng bá, giới thiệu, phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm OCOP của tỉnh Nghệ An được thực hiện với nhiều hình thức đa dạng, phong phú.
Trong năm 2024, Trung tâm Xúc tiến Đầu tư tỉnh Nghệ An đã tham mưu tổ chức nhiều Hội nghị kết nối, xúc tiến đầu tư, thương mại, du lịch tại nhiều tỉnh, thành phố trong nước và nước ngoài. Bên cạnh đó, tổ chức nhiều hoạt động livestream bán nông đặc, sản phẩm OCOP trên nền tảng TikTok và các nền tảng mạng xã hội; tổ chức chương trình giới thiệu sản phẩm OCOP, đặc sản tỉnh Nghệ An vào hệ thống Siêu thị GO! Vinh, Siêu thị LOTTE Marth Vinh. Từ đó, các sản phẩm nông đặc sản của địa phương sẽ tạo được sự lan tỏa rộng khắp đến người tiêu dùng cả nước.
Ông Nguyễn Quốc Kỳ, Chủ tịch HĐQT - Tổng Giám đốc Công ty Du lịch Vietravel cho biết, “Tôi rất ấn tượng với các sản phẩm OCOP từ sen và một số sản phẩm đặc trưng của Nghệ An. Chất lượng sản phẩm OCOP cũng như mẫu mã, bao bì đã được nâng cao và cải thiện, đặc biệt là việc ứng dụng các công nghệ hình thành nên những sản phẩm mới, không chỉ thuần túy dựa trên những giá trị bản địa mà thực sự đã đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng hiện đại”.
Ở góc độ hỗ trợ cho các doanh nghiệp, Hợp tác xã, ông Nguyễn Mạnh Lợi – Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch Nghệ An cho biết: “Trung tâm đã và đang tổ chức lồng ghép một số hoạt động xúc tiến du lịch với hoạt động xúc tiến thương mại và xúc tiến đầu tư. Nhờ kết hợp với du lịch, các địa phương đã thúc đẩy hoạt động sản xuất và thu mua các đặc sản địa phương, sản phẩm làng nghề tại các phiên chợ vùng cao, các gian hàng tại các tỉnh, thành phố trên cả nước hình thành được chuỗi cung ứng, tiêu thụ sản phẩm hiện đại và bền vững. Qua đó, góp phần thúc đẩy các địa phương tích cực tham gia sản xuất các sản phẩm thế mạnh cũng như phát triển kinh tế”.
Bên cạnh đó, ông Lợi cũng khuyến nghị các chủ thể phải quan tâm hơn nữa trong vấn đề xây dựng thương hiệu, khẳng định rõ thương hiệu của mình gắn với truy xuất nguồn gốc cũng như các tiêu chuẩn, chứng chỉ đã được đáp ứng; mạnh dạn đầu tư dây chuyền thiết bị tiên tiến, ứng dụng công nghệ mới vào sản xuất, chế biến sản phẩm cũng như kinh phí để tham gia các hội chợ, hội nghị kết nối tiêu thụ sản phẩm được tổ chức trên địa bàn tỉnh và các tỉnh, thành phố trong cả nước; tham gia chuỗi thương mại điện tử sản phẩm OCOP, giới thiệu sản phẩm trên trang thương mại điện tử website: ketnoiocop.vn, postmart.vn, voso.vn… nhằm tăng cường các hoạt động quảng bá, xúc tiến giới thiệu, tiêu thụ sản phẩm.
Trong thời gian tới, Trung tâm sẽ tiếp tục tăng cường các chương trình xúc tiến thương mại thị trường trong nước thông qua xây dựng, triển khai các hoạt động xúc tiến thương mại tập trung, quy mô lớn, mang tính liên kết vùng cho sản phẩm, ngành hàng có thế mạnh của vùng tại các thị trường mục tiêu, tăng cường sự phối kết hợp nguồn lực từ các hoạt động xúc tiến và từ các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp, tổ chức quốc tế…; kết hợp có hiệu quả các hoạt động xúc tiến thương mại với xúc tiến đầu tư, văn hóa, du lịch... Đây cũng là cách đi bền, chắc của hàng Việt nói chung và sản phẩm OCOP nói riêng.
Về phía các địa phương trên địa bàn tỉnh cũng đã tích cực giới thiệu, hỗ trợ các hợp tác xã, doanh nghiệp tham gia các chương trình giao thương, kết nối cung cầu, quảng bá, tiêu thụ hàng hóa. Ngành Công thương cũng đã đẩy mạnh hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ sở sản xuất tiếp cận nguồn vốn khuyến công của huyện, tỉnh để đầu tư máy móc, thiết bị sản xuất tiên tiến, nâng cao năng suất, sản lượng, chất lượng hàng hóa.
Bích Huệ
