Ngày 30/12, tại Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội), đồng bào dân tộc Lào đến từ huyện Sốp Cộp, tỉnh Sơn La đã tái hiện lễ vào nhà mới đặc sắc của dân tộc mình.
Các đồ vật để mang vào nhà của đồng bào dân tộc Lào. Ảnh: Hoàng Tâm
Cũng giống như các dân tộc khác, đồng bào dân tộc Lào cũng có những quan niệm hết sức độc đáo trong văn hóa truyền thống, một trong số đó là nghỉ thức vào nhà mới. Đồng bào có quan niệm: làm ăn có tháng, làm nhà có ngày nên việc chọn ngày lành tháng tốt để vào nhà mới đối với đồng bào dân tộc Lào là một trong những việc hệ trọng đối với bà con. Đây là nghi thức tốt đẹp có từ bao đời nay, vẫn được đồng bảo dân tộc Lào duy trì đến ngày nay.
Vào ngày lành tháng tốt, đồng bào dân tộc Lào sẽ chọn để vào nhà mới mong gặp nhiều may mắn. Ảnh: Hoàng Tâm
Sau khi dựng xong nhà mới, gia chủ sẽ chọn ngày lành tháng tốt theo quan niệm để tiến hành nghi thức thực hiện lễ cúng vào nhà mới.
Mọi người trong gia đình mang các vật dụng thiết yếu vào nhà. Ảnh: Hoàng Tâm
Để chuẩn bị cho cuộc sống sinh hoạt ở ngôi nhà mới, gia chủ phải chuẩn bị một số đồ dùng, vật dụng sinh hoạt, trong đó nhất định phải có 1 cái “ninh” (chõ đồ xôi) vì trong cuộc sống hằng ngày, đồng bào dân tộc Lào có thói quen ăn cơm nếp là chính. Các vật dụng được để ở vị trí trước cầu thang lên nhà.
Trước tiên, chủ nhà sẽ nhóm lửa và đồ chõ xôi để tạo khói may mắn vào nhà. Ảnh: Hoàng Tâm
Trước khi đến ngày vào nhà mới, gia chủ mời một người cao niên trong bản, thường là già làng, trưởng bản hoặc người có uy tín trong cộng đồng, được dân bản kính trọng để làm người đại diện hỗ trợ trong ngày làm lễ vào nhà mới. Gia chủ cũng chính là thầy cúng trong nghi thức vào nhà mới của gia đình mình.
Mâm lễ cúng trong lễ vào nhà mới của đồng bào dân tộc Lào. Ảnh: Hoàng Tâm
Lễ vật trong lễ cúng nhà mới của đồng bào dân tộc Lào gồm: gà trống luộc, thủ lợn (tùy theo điều kiện kinh tế của gia chủ), nội tạng lợn, xôi nếp, rượu cần, rượu trắng, 2 cái chén, tất cả được đặt lên ban thờ trong nhà.
Chủ lễ tiến hành các nghi lễ cúng vào nhà mới. Ảnh: Hoàng Tâm
Chuẩn bị lễ vào nhà mới, người được gia chủ chọn thay mặt gia chủ đứng trước cầu thang nhà. Khi đến giờ tốt đã định, gia chủ đi trước dẫn theo con cháu đem theo cái ninh và các vật dụng sinh hoạt phía sau. Đến chân cầu thang nhà mới, gia chủ dừng lại và bắt đầu các bước đầu tiên trong nghi thức cúng vào nhà mới.
Chủ lễ tiến hành nghi lễ uống rượu cần để bà con chuẩn bị vui hội đem lại may mắn trong ngôi nhà mới. Ảnh: Hoàng Tâm
Khi lên nhà, chủ nhà mang cái ninh (chõ đồ xôi) đặt vào bếp của ngôi nhà, các thành viên khác trong gia đình đem đồ dùng, vật dụng vào đặt trong nhà. Sau khi mọi người đã ổn định, gia chủ bắt đầu thực hiện nghi thức cúng vào nhà mới.
Bà con vui hội với các điệu múa truyền thống vui tươi trong ngồi nhà mới. Ảnh: Hoàng Tâm
Kết thúc phần lễ, bà con uống rượu cần vui hội mong may mắn đến trong ngôi nhà mới, mọi người có cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
Hoàng Tâm
