Thực hiện Kế hoạch chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa kém hiệu quả giai đoạn 2021 - 2025, đến nay, tỉnh Trà Vinh đã chuyển đổi gần 5.600 ha đất trồng lúa sang các cây trồng khác và con nuôi thủy sản. Qua khảo sát, hầu hết diện tích đất chuyển đổi đem lại cho nông dân nguồn thu nhập từ 100 – 150 triệu đồng/ha/năm, cao gấp 5 – 10 lần trồng lúa.
Tỉnh Trà Vinh hiện có khoảng 2.500 ha trồng lác được chuyển đổi từ diện tích trồng lúa kém hiệu quả do nhiễm phèn, mặn sang. Mỗi năm, người dân sản xuất 2,5 vụ, với giá bán dao động từ 14.000-27.000/kg (tùy loại), sau khi trừ chi phí thu lãi trên 200 triệu/ha/năm. Ảnh: Thanh Hòa - TTXVN
Ông Lê Văn Đông, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Trà Vinh cho biết, diện tích đất trồng lúa kém hiệu quả được chuyển đổi trong hơn 2 năm qua vượt hơn 2.600 ha so với kế hoạch tỉnh đề ra. Phần nhiều diện tích đất trồng lúa chuyển đổi được nông dân tập trung trồng cây ăn trái, với diện tích hơn 3.000 ha, cây trồng ngắn ngày rau màu thực phẩm gần 2.300 ha, còn lại nuôi trồng thủy sản. Hầu hết nông dân đã mạnh dạn tiếp nhận phương thức sản xuất mới, không ngại đầu tư, chọn cây trồng phù hợp, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất để tăng năng suất, chất lượng và nâng cao giá trị sản phẩm, tăng thu nhập.
Ông Kiên Vuông, ở xã Lương Hoà, huyện Châu Thành là hộ điển hình về chuyển đổi đất trồng lúa cho biết, gia đình có 2.000 m2 đất luôn thiếu nước tưới trong mùa khô, trồng lúa cho năng suất, thu nhập thấp, thậm chí thua lỗ, nhất là trong vụ lúa Đông Xuân thường gặp khô hạn.
Năm 2022, ông không trồng lúa để chuyển hết sang chuyên trồng rau màu ăn lá quanh năm. Với kỹ thuật sử dụng màng phủ nông nghiệp, có nhà lưới bao che, sử dụng hệ thống tưới phun nước tự động tiết kiệm, rau màu cho năng suất, chất lượng rau bán được giá hơn từ 15 – 20 % so rau màu trồng bình thường. Bình quân, mỗi năm gia đình ông thu nhập rau màu hơn 120 triệu đồng, cao gấp 6- 8 lần so với trồng lúa.
Ông Lê Văn Đông cho biết thêm, tuy việc chuyển đổi cây trồng đem lại hiệu quả, nhưng cũng còn những hạn chế. Đó là việc chuyển đổi sản xuất của nông dân hiện manh mún, nhỏ lẽ không theo quy hoạch của ngành nông nghiệp khuyến khích. Nông dân chuyển đổi sản xuất thường chạy theo nhu cầu thị trường nhất thời, dẫn đến cung vượt cầu, lợi nhuận mang lại thấp, thậm chí còn bị thua lỗ, nhất là một số mặt hàng nông sản như xoài, cam sành, dừa,... giá cả thị trường bán ra rất bấp bênh.
Cùng với đó, việc quản lý nhà nước ở một số địa phương cấp xã chưa thật chặt chẽ, sâu sát, quản lý chưa tốt, để người dân tự ý chuyển đổi đất trồng lúa không đúng theo quy hoạch, kế hoạch ban hành làm ảnh hưởng đến quá trình sản xuất, phát triển kinh tế nông nghiệp theo hướng hàng hóa của tỉnh. Việc triển khai thực hiện các chính sách quản lý đất trồng lúa, tái cơ cấu ngành nông nghiệp, hỗ trợ liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông sản còn ít, hiệu quả mang lại chưa cao.
Năm 2023, tỉnh đề ra kế hoạch phát triển sản xuất toàn ngành nông nghiệp đạt giá trị 30.000 tỷ đồng, tăng 500 tỷ đồng so năm 2022. Mục tiêu quan trọng tiếp theo của tỉnh là nâng giá trị sản xuất đất trồng trọt của tỉnh thêm 15 triệu đồng/ha vào năm 2025, đạt mức bình quân 145 triệu đồng/ha/năm; đến năm 2030, giá trị sản xuất bình quân đất trồng trọt đạt 160 triệu đồng/ha/ năm.
Ngành nông nghiệp tỉnh đã xây dựng kế hoạch chuyển đổi cây trồng, vật nuôi trên đất trồng mía, đất trồng lúa, vườn tạp với sự phân bố cụ thể về qui hoạch từng vùng sản xuất; danh mục các loại cây trồng, vật nuôi phù hợp với điều kiện đất đai; nhu cầu của thị trường và giá trị kinh tế của sản phẩm,... để từng địa phương triển khai, khuyến khích nông dân tập trung chuyển đổi sản xuất.
Tỉnh đang thực hiện chính sách hỗ trợ tái cơ cấu ngành nông nghiệp, giai đoạn 2021-2025 theo Nghị quyết số 03/2021/NQ-HĐND của HĐND tỉnh. Đối với hộ nông dân không có điều kiện thuận lợi chuyển đổi sản xuất được ngành nông nghiệp tỉnh ưu tiên hỗ trợ từ chính sách này để hộ nông dân đầu tư mua sắm các thiết bị, máy móc,… phục vụ việc chuyển đổi sản xuất phù hợp, đảm bảo tính hiệu quả bền vững.
Phúc Sơn
