Những ngày đầu năm học mới 2023 - 2024, chúng tôi tìm đến chùa Cỏ Khía cũ ở ấp Hòa Lễ, xã Thới Quản, huyện Gò Quao, tỉnh Kiên Giang gặp ông Danh Nghe - người đã hơn 23 năm qua tâm huyết, tận tụy dạy chữ Khmer cho con em đồng bào dân tộc.
Ngôi “Trường tiểu học tiếng Khmer ngữ” mà “thầy” Danh Nghe trực tiếp giảng dạy nằm trong khuôn viên chùa Cỏ Khía cũ với cơ ngơi vỏn vẹn một phòng học và những bộ bàn ghế học sinh bằng gỗ đơn sơ, cũ kỹ. "Thầy" Danh Nghe chia sẻ: Từ mùa hè năm 1999, được các sư ở chùa hỗ trợ, chính quyền địa phương và Ban Tôn giáo cho phép, ông tổ chức lớp học với tinh thần tự nguyện. Lớp học không có kinh phí, chùa hỗ trợ vở, bút và một số bà con cho ít tiền để duy trì việc dạy học này. Ban đầu, chỉ khoảng 5-7 trẻ đến lớp, sau đó tăng lên mấy chục và những năm gần đây, mỗi mùa hè có hơn 50 trẻ theo học.
Hằng năm, khi sắp kết thúc năm học, ông Danh Nghe cùng với các sư ở chùa sửa chữa lại phòng học, bàn ghế, chuẩn bị sách vở… để chuẩn bị khai giảng "Trường tiểu học tiếng Khmer ngữ”. Với ông, được dạy chữ viết, tiếng nói của dân tộc cho con em đồng bào mình là niềm vui trong mỗi dịp hè. “Tôi mong muốn truyền đạt cho các em biết về văn hóa của đồng bào mình để giữ gìn và phát triển hơn nữa. Khi học và đọc, viết được chữ Khmer, lớn lên các em có thể sử dụng vào việc học tập, công tác đóng góp cho xã hội, góp phần giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc mình…”- ông Danh Nghe bày tỏ.
Để đứng lớp dạy chữ Khmer cho con em, ngoài kiến thức nền vốn có đã học tập, tích lũy trong quá trình tu học tại chùa Khmer Thứ Năm (An Biên) giai đoạn 1972 - 1975 và sự chỉ dạy của các vị sư ở chùa, ông Danh Nghe còn tự học hỏi từ sách, báo tiếng Khmer nên thông thạo đọc và viết chữ Khmer. Bên cạnh đó, ông còn được ngành chức năng tập huấn, hướng dẫn giảng dạy chữ Khmer từ lớp 1 đến lớp 5 theo đúng quy định về nội dung, chương trình.
Học chữ Khmer với "thầy" Danh Nghe, em Danh Phúc Thọ, học sinh lớp 6, Trường Trung học Cơ sở Thới Quản bộc bạch: "Thầy" rất thương học trò, nhiệt tình, tận tâm, dạy dễ hiểu nên chúng em rất quý thầy và chú tâm học tập cho thật tốt. Trước đây, em thường nghe cha mẹ hay người dân trong xóm nói chuyện với nhau bằng tiếng Khmer, em hiểu nhưng không biết viết. Giờ thì em có thể nói, đọc và viết được chữ của dân tộc mình. Em thấy rất vui và tự hào.
Đại đức Danh Ên, Trụ trì chùa Cỏ Khía cũ chia sẻ: Từ khi có lớp học, chú Danh Nghe rất tích cực, cố gắng dạy chữ Khmer cho con em đồng bào; nhà chùa hỗ trợ vở, bút, phòng học; chính quyền địa phương hỗ trợ bóng đèn, quạt gió để các em học tập. Chú Danh Nghe dạy học mấy chục năm qua nhưng gần như không có lương hay thù lao, bồi dưỡng gì, thỉnh thoảng bà con phật tử hỗ trợ vài trăm ngàn đồng hoặc chính quyền địa phương hỗ trợ một chút thù lao. Việc làm của chú Nghe rất có ý nghĩa, giúp cho con em đồng bào biết đọc, biết viết chữ Khmer và chùa tiếp tục cùng với chú Nghe duy trì lớp học dạy chữ này. Vào ngày Rằm hay 30 hàng tháng, phật tử đến chùa lễ Phật, các sư luôn vận động bà con phật tử đưa con em mình tới lớp học để biết, hiểu tiếng và chữ viết dân tộc Khmer. Bà con phật tử ở đây rất quý chú Danh Nghe, bởi chú đã rèn luyện cho nhiều thế hệ con em đồng bào biết đọc và viết chữ Khmer, giữ cái hồn và bản sắc của dân tộc mình.
Ông Huỳnh Thanh Đoàn, Bí thư Chi bộ - Trưởng ấp Hòa Lễ, xã Thới Quản cho biết: Ấp có hơn 40% người Khmer sinh sống. Chú Danh Nghe là một trong những người có uy tín ở địa phương, có nhiều đóng góp tích cực trong công tác tuyên truyền, vận động đồng bào thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhất là trong xây dựng nông thôn mới. Chú Danh Nghe tâm huyết, tận tụy với việc dạy chữ Khmer cho con em đồng bào, qua đó góp phần giữ gìn tiếng nói, chữ viết, nâng cao trình độ dân trí, đời sống văn hóa trong đồng bào dân tộc Khmer.
Chùa Cỏ Khía cũ không chỉ là nơi tu hành, học Phật, lễ Phật của bà con đồng bào dân tộc mà còn là nơi học chữ Khmer, vui chơi, tìm hiểu bản sắc văn hóa dân tộc của các em học sinh trên địa bàn ấp Hòa Lễ. Các vị sư ở đây tiếp tục cùng với ông Danh Nghe duy trì và mở rộng quy mô lớp học, chính quyền địa phương tạo điều kiện để “thầy" Danh Nghe đứng lớp giảng dạy đạt kết quả.
Tâm nguyện của ông Danh Nghe là tiếp tục làm công việc dạy chữ Khmer thiện nguyện bằng tình thương, trách nhiệm và ngày càng có nhiều con em đồng bào đến lớp học. Ông mong thời gian tới, các em có được phòng học, bàn ghế khá khang trang, hỗ trợ vở, bút, sách giáo khoa đầy đủ để học tập vào mỗi dịp hè; lớp học sẽ được hỗ trợ dụng cụ, thiết bị dạy học để học sinh dễ dàng tiếp thu trong quá trình học tập. “Bước vào năm học mới, các em bận việc học tập ở trường nên tôi sẽ dạy vào các ngày thứ Bảy và Chủ nhật, vận động các em chịu khó tới lớp học chữ.” - ông Danh Nghe chia sẻ.
Lê Huy Hải
