Theo phóng viên TTXVN tại Sydney, một nghiên cứu mới do các nhà khoa học tại Đại học Reading (Anh) và Đại học Southern Queensland (Australia) thực hiện cho thấy, ong và các loài côn trùng có ích khác đang bị tổn hại nhiều hơn do ô nhiễm không khí so với các loài gây hại.
Nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Nature Communications cho biết, các nhà khoa học đã phân tích dữ liệu từ 120 bài báo để tìm hiểu cách thức 40 loại côn trùng ở 19 quốc gia khác nhau phản ứng với các chất gây ô nhiễm không khí như ozone, oxit nitơ (N20), sulfur dioxide (SO2) và các hạt vật chất.
Theo đó, các loài côn trùng có ích – bao gồm các loài thụ phấn như ong, một số loài bướm đêm và bướm thường – đã bị suy giảm hiệu suất hoạt động tới 39% sau khi tiếp xúc với không khí ô nhiễm ở mức độ cao. Ngược lại, các loài như rệp gây hại đối với thực vật và các loài gây hại khác không bị ảnh hưởng đáng kể.
Các nhà nghiên cứu cho rằng các loài côn trùng có ích như ong thụ phấn và ong bắp cày bị ảnh hưởng nhiều hơn bởi ô nhiễm không khí do chúng phụ thuộc vào giao tiếp dựa trên mùi hương. Nhiều loài côn trùng có ích sử dụng tín hiệu hóa học trong không khí để xác định vị trí hoa, tìm bạn tình hoặc săn mồi. Các chất ô nhiễm không khí có thể làm thay đổi về mặt hóa học đối với những vệt mùi này hoặc làm gián đoạn khả năng phát hiện chúng của côn trùng.
Ngược lại, nhiều loài gây hại ít dựa vào các tín hiệu mùi hương ở khoảng cách xa mà phụ thuộc nhiều hơn vào các tín hiệu tiếp xúc trực tiếp hoặc thị giác, khiến chúng ít bị tổn thương hơn trước tác động của ô nhiễm không khí.
Giáo sư Robbie Girling, Giám đốc Trung tâm hệ thống nông nghiệp bền vững thuộc Đại học Southern Queensland, đồng tác giả của nghiên cứu, cho rằng những phát hiện trên có ý nghĩa quan trọng đối với nông nghiệp và an ninh lương thực toàn cầu. Theo ông, bên cạnh những vấn đề như thay đổi cách sử dụng đất, hủy hoại môi trường sống và biến đổi khí hậu, vấn đề các loài côn trùng có ích đang bị đe dọa cũng trở thành một yếu tố gây ảnh hưởng khác đối với lĩnh vực nông nghiệp.
Tiến sĩ James Ryalls, thành viên nghiên cứu của Đại học Reading, người đứng đầu nghiên cứu, cho rằng mối đe dọa ô nhiễm không khí đối với các loài côn trùng có ích "đang bị đánh giá thấp”. Ông nhấn mạnh: “Quần thể côn trùng đang suy giảm trên toàn cầu và ngay cả ô nhiễm không khí ở mức độ vừa phải cũng đang gây hại các loài côn trùng có ích, có nghĩa là chúng ta cần các quy định nghiêm ngặt hơn về chất lượng không khí để bảo vệ "những công nhân chăm chỉ nhất của tự nhiên”.
Lê Đạt
