Cũng có thể vỗ tai và phun nước bằng vòi, nhưng đây lại là một chú voi robot có kích thước giống voi thật. Việc chế tạo ra voi robot này nhằm thay thế những con voi đang có nguy cơ tuyệt chủng đang đảm nhiệm những công việc khác nhau trong những hoạt động nghi lễ do các ngôi đền thờ của người theo đạo Hindu ở Ấn Độ tổ chức.
Các hoạt động vì quyền động vật đã tạo ra mô hình này bằng sợi thủy tinh cùng cao su, dựng trên khung kim loại có bánh xe chắc chắn để chở người cưỡi. Đây là một trong số hàng chục mô hình mà các nhà hoạt động coi là một giải pháp thay thế cho việc nuôi nhốt voi, để phục vụ nhiều công việc khác nhau, đặc biệt là các lễ hội của người theo đạo Hindu ở Ấn Độ. Các công việc này có thể kể đến màn rước voi độc đáo qua đám đông với đèn nhấp nháy và tiếng trống đập mạnh đôi khi ở mức chói tai.
Đây là một trong những nguyên nhân khiến voi hoảng sợ, bỏ chạy hỗn loạn và nhiều trường hợp dẫn đến thảm kịch đám đông giẫm đạp vào nhau. Trước thực trạng này, một số ngôi đền đã chuyển sang sử dụng mô hình voi robot vì lý do an toàn, thay vì sử dụng voi truyền thống và phải nuôi nhốt khiến tuổi thọ trung bình và sức khỏe của voi giảm so với voi đồng loại sống ngoài thiên nhiên.
Theo tổ chức “Đấu tranh vì sự đối xử có đạo đức với động vật” (People for the Ethical Treatment of Animals - PETA), hơn 2.700 con voi ở Ấn Độ thường phải đối mặt với "căng thẳng nghiêm trọng về thể chất và tâm lý" do bị nhốt một mình gần như cả ngày.
Kể từ năm 2023, PETA đã tài trợ hơn 10 mô hình voi nhân tạo tại các đền thờ Hindu tại Ấn Độ, với điều kiện phải thả những con voi trở về môi trường sống tự nhiên tại các khu bảo tồn được phê duyệt.
Theo Quỹ Động vật Hoang dã Thế giới, hiện chỉ còn chưa đến 50.000 con voi sống trong môi trường tự nhiên hoang dã ở châu Á, trong đó phần lớn là ở Ấn Độ, một số khác ở Sri Lanka và các nước Đông Nam Á.
Khi môi trường sống của voi bị thu hẹp, xung đột giữa con người và voi hoang dã ngày càng gia tăng. Theo số liệu của Ấn Độ, trong giai đoạn 2023-2024, cơ quan chức năng ghi nhận 629 người tại nước này thiệt mạng do bị voi tấn công.
Trong cùng thời kỳ này, 121 con voi đã bị giết hại, phần lớn là do hàng rào điện, cũng như do hoạt động săn trộm, đầu độc và bị tàu hỏa đâm.
Nguyễn Viễn
