Vi phạm tràn lan
Theo ông Lê Trần Kiên, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh, trong 6 tháng đầu năm 2019 trên địa bàn thành phố có 6.825 công trình vi phạm; trong đó xây dựng không phép chiếm 51,2%. Chánh Thanh tra Sở Xây dựng ban hành 1.156 quyết định xử phạt vi phạm hành chính, trình Chủ tịch UBND thành phố ban hành 185 Quyết định xử phạt vi phạm hành chính.
Nguyên nhân là do nhu cầu nhà ở cho người thu nhập thấp tăng cao làm phát sinh tình trạng mua, bán đất nông nghiệp, phân lô trái phép, xây dựng trên đất nông nghiệp; chậm triển khai quy hoạch đối với các dự án phát triển nhà ở; ý thức chấp hành pháp luật của các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động xây dựng chưa cao, lợi nhuận từ việc mua bán đất nông nghiệp, phân lô bán nền trên địa bàn thành phố rất lớn.
Từ đó xuất hiện một số đầu nậu lợi dụng nhu cầu về nhà ở của người dân đã tự chuyển đổi mục đích sử dụng đất mà không được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cho phép và xây dựng nhà ở trên đất nông nghiệp để kinh doanh hoặc phân chia một căn nhà thành nhiều căn nhỏ và thực hiện mua bán dưới hình thức vi bằng.
Trong khi đó, chính quyền cấp cơ sở quản lý lỏng lẻo, một số cán bộ, công chức chưa thể hiện hết tinh thần trách nhiệm, xử lý không kiên quyết, không triệt để, có tiêu cực. Trong một số trường hợp, quan điểm xử lý công trình vi phạm giữa Thanh tra Sở Xây dựng với UBND cấp huyện, cấp xã còn khác biệt.
Ban Quản lý đầu tư và xây dựng Khu đô thị mới như Nam thành phố, Thủ Thiêm, Tây Bắc, Ban Quản lý các Khu chế xuất và công nghiệp, Khu Công nghệ cao chưa thường xuyên gửi kế hoạch kiểm tra, giấy phép xây dựng, quyết định phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình để Thanh tra Sở Xây dựng và UBND cấp xã nơi có công trình phối hợp kiểm tra.
Là địa bàn phát triển “nóng” ở khu vực phía Tây thành phố, đại diện UBND quận 12 thừa nhận, việc lãnh đạo, chỉ đạo của một số cấp ủy, chính quyền còn thiếu kiên quyết trong xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, có trường hợp biểu hiện bao che sai phạm, buông lỏng quản lý dẫn đến phá vỡ quy hoạch chung và gây bức xúc trong nhân dân. Trên địa bàn xuất hiện tình trạng xây dựng sai phép dưới dạng phân căn hộ, chia nhỏ diện tích để kinh doanh mua bán vi bằng, biến tướng thành chung cư mini làm phát sinh tranh chấp, khiếu kiện, phức tạp về an ninh trật tự.
Một điểm khác về vi phạm trật tự xây dựng trong thời gian qua là huyện Bình Chánh. Theo ông Trần Phú Lữ, Chủ tịch UBND huyện Bình Chánh, các hành vi sai phạm về sử dụng đất sai mục đích, xây dựng không phép, sai phép vẫn diễn biến hết sức phức tạp, tình trạng phân lô bán nền, xây nhà trên đất nông nghiệp để bán, lập thủ tục xin phép xây dựng, nhưng xây dựng sai phép, làm biến tướng công trình, phân thành nhà ở để bán.
Theo đại diện lãnh đạo UBND quận Bình Tân, số vụ vi phạm trật tự xây dựng trong 6 tháng đầu năm 2019 trên địa bàn quận (xảy ra 156 vụ) tăng so với cùng kỳ năm 2018. Nguyên nhân do vẫn còn cán bộ, công chức, viên chức được phân công nhiệm vụ còn đùn đẩy, chưa làm hết trách nhiệm, tuần tra, kiểm soát chưa kép kín địa bàn; một số cán bộ, công chức năng lực yếu kém, chưa hoàn thành nhiệm vụ được giao,...
Rà soát lại quy hoạch
Phát biểu tại hội nghị, Uỷ viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh, tình trạng xây dựng không phép đang có chiều hướng gia tăng nhưng có thể khắc phục được nếu cả hệ thống chính trị vào cuộc; trong đó phải tìm quy luật tồn tại của xây dựng không phép, sai phép để có biện pháp chấn chỉnh, xử lý.
Theo Bí thư Thành uỷ Nguyễn Thiện Nhân, khi người dân có nhu cầu về nhà ở thì thành phố phải rà soát lại quy hoạch sử dụng đất, rà soát lại chia tách thửa để người dân có điều kiện sở hữu hợp pháp sớm nhằm tạo lập chỗ ở. Bên cạnh đó, thành phố phải sơ kết, tổng kết mô hình nhà trọ trên địa bàn để hướng dẫn người dân xây dựng nhằm đáp ứng nhu cầu nhà ở trước mắt, cùng với các giải pháp dài hạn tính toán phương án xây nhà ở đáp ứng mức tăng 1 triệu dân trong vòng 5 năm của thành phố.
Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thiện Nhân yêu cầu những công trình đã xây dựng trái phép, không phép mà đang tồn tại cần có hướng xử lý. Từ nay trở đi, xây dựng không phép, trái phép phải được phát hiện và xử lý ngay, không để kéo dài thông qua người dân, lực lượng chuyên trách và cơ chế phối hợp của các sở ngành, UBND quận huyện. Đồng thời, xử lý lực lượng môi giới nhà ở, công trình xây dựng vi phạm trái phép.
“Ngành điện và ngành nước phải có sự phối hợp để ký hợp đồng điện, nước đúng quy định; cơ quan báo chí phải vào cuộc; lực lượng thanh tra xây dựng phải được sắp xếp lại cũng như bổ sung lực lượng cảnh sát khu vực vào việc giám sát trật tự xây dựng. Từ nay đến tháng 9/2019, các quận, huyện phải tổ chức hội nghị chuyên đề lập lại trật tự xây dựng và có cam kết cán bộ, công chức, đảng viên không làm trái pháp luật, cấp uỷ các nơi phải chịu trách nhiệm về vấn đề này. Những sai phạm xảy ra vừa qua phải xử lý xong trong quý 3 và 4/2019. Cùng với đó, rà soát lại quy hoạch cấp thành phố và quận, huyện, phường, xã. Sở Xây dựng phải hướng dẫn việc phải niêm yết giấy phép xây dựng tại các công trình xây dựng, sổ tay hỏi đáp về xây dựng nhà ở và nhà xưởng”, Bí thư Thành uỷ Nguyễn Thiện Nhân nêu rõ.
Ông Nguyễn Thành Phong, Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh đề nghị UBND các huyện - quận, xã - phường - thị trấn tập trung chỉ đạo tổng rà soát, đánh giá tình hình xây dựng trên địa bàn và chỉ rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân và người đứng đầu trong việc để xảy ra các sai phạm về xây dựng không phép, sai phép, không đúng quy hoạch đã được phê duyệt. Rà soát và kiên quyết tổ chức cưỡng chế tháo dỡ công trình vi phạm trật tự xây dựng.
Đối với Sở Nội vụ, ông Nguyễn Thành Phong giao khẩn trương thẩm định và trình UBND thành phố về Đề án thí điểm thành lập Đội quản lý trật tự xây dựng đô thị thuộc UBND quận, huyện, thực hiện ngay trong tháng 8/2019. Công an Thành phố khẩn trương xác minh, xử lý hình sự đối với các đối tượng vi phạm nhiều lần, mức độ vi phạm nghiêm trọng, đặc biệt là các đối tượng đầu nậu, đầu cơ, xây dựng công trình không phép trên đất nông nghiệp, tự ý phân lô bán nền để trục lợi, gây ảnh hưởng xấu đến quy hoạch chung, gây mất an ninh trật tự trên địa bàn.
Dưới góc độ chính quyền địa phương, lãnh đạo UBND huyện Hóc Môn kiến nghị Sở Xây dựng thành phố bổ sung về công tác cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ để ngăn ngừa tình trạng xin cấp phép xây dựng nhiều nhà ở riêng lẻ cùng lúc rồi hoàn công “hợp khối” thành kho, xưởng.
Còn đại UBND huyện Bình Chánh cam kết, huyện sẽ xử lý nghiêm, dứt điểm các trường hợp phân lô, tự ý chuyển mục đích sử dụng đất để xây dựng nhà trái phép, mua bán, rao bán đất nền đất nông nghiệp trái phép; lập hồ sơ xử lý chuyển cơ quan chức năng tiến hành các biện pháp nghiệp vụ để xử lý theo quy định pháp luật hình sự các trường hợp tái vi phạm, vi phạm nghiêm trọng và các đầu nậu thu gom, phân lô đất nông nghiệp để rao bán trái phép./.
Theo ông Lê Trần Kiên, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh, trong 6 tháng đầu năm 2019 trên địa bàn thành phố có 6.825 công trình vi phạm; trong đó xây dựng không phép chiếm 51,2%. Chánh Thanh tra Sở Xây dựng ban hành 1.156 quyết định xử phạt vi phạm hành chính, trình Chủ tịch UBND thành phố ban hành 185 Quyết định xử phạt vi phạm hành chính.
 |
| Quang cảnh Hội nghị. Ảnh: Trần Xuân Tình - TTXVN |
Nguyên nhân là do nhu cầu nhà ở cho người thu nhập thấp tăng cao làm phát sinh tình trạng mua, bán đất nông nghiệp, phân lô trái phép, xây dựng trên đất nông nghiệp; chậm triển khai quy hoạch đối với các dự án phát triển nhà ở; ý thức chấp hành pháp luật của các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động xây dựng chưa cao, lợi nhuận từ việc mua bán đất nông nghiệp, phân lô bán nền trên địa bàn thành phố rất lớn.
Từ đó xuất hiện một số đầu nậu lợi dụng nhu cầu về nhà ở của người dân đã tự chuyển đổi mục đích sử dụng đất mà không được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cho phép và xây dựng nhà ở trên đất nông nghiệp để kinh doanh hoặc phân chia một căn nhà thành nhiều căn nhỏ và thực hiện mua bán dưới hình thức vi bằng.
Trong khi đó, chính quyền cấp cơ sở quản lý lỏng lẻo, một số cán bộ, công chức chưa thể hiện hết tinh thần trách nhiệm, xử lý không kiên quyết, không triệt để, có tiêu cực. Trong một số trường hợp, quan điểm xử lý công trình vi phạm giữa Thanh tra Sở Xây dựng với UBND cấp huyện, cấp xã còn khác biệt.
 |
| Đại biểu phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: Trần Xuân Tình – TTXVN |
Ban Quản lý đầu tư và xây dựng Khu đô thị mới như Nam thành phố, Thủ Thiêm, Tây Bắc, Ban Quản lý các Khu chế xuất và công nghiệp, Khu Công nghệ cao chưa thường xuyên gửi kế hoạch kiểm tra, giấy phép xây dựng, quyết định phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình để Thanh tra Sở Xây dựng và UBND cấp xã nơi có công trình phối hợp kiểm tra.
Là địa bàn phát triển “nóng” ở khu vực phía Tây thành phố, đại diện UBND quận 12 thừa nhận, việc lãnh đạo, chỉ đạo của một số cấp ủy, chính quyền còn thiếu kiên quyết trong xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, có trường hợp biểu hiện bao che sai phạm, buông lỏng quản lý dẫn đến phá vỡ quy hoạch chung và gây bức xúc trong nhân dân. Trên địa bàn xuất hiện tình trạng xây dựng sai phép dưới dạng phân căn hộ, chia nhỏ diện tích để kinh doanh mua bán vi bằng, biến tướng thành chung cư mini làm phát sinh tranh chấp, khiếu kiện, phức tạp về an ninh trật tự.
Một điểm khác về vi phạm trật tự xây dựng trong thời gian qua là huyện Bình Chánh. Theo ông Trần Phú Lữ, Chủ tịch UBND huyện Bình Chánh, các hành vi sai phạm về sử dụng đất sai mục đích, xây dựng không phép, sai phép vẫn diễn biến hết sức phức tạp, tình trạng phân lô bán nền, xây nhà trên đất nông nghiệp để bán, lập thủ tục xin phép xây dựng, nhưng xây dựng sai phép, làm biến tướng công trình, phân thành nhà ở để bán.
Theo đại diện lãnh đạo UBND quận Bình Tân, số vụ vi phạm trật tự xây dựng trong 6 tháng đầu năm 2019 trên địa bàn quận (xảy ra 156 vụ) tăng so với cùng kỳ năm 2018. Nguyên nhân do vẫn còn cán bộ, công chức, viên chức được phân công nhiệm vụ còn đùn đẩy, chưa làm hết trách nhiệm, tuần tra, kiểm soát chưa kép kín địa bàn; một số cán bộ, công chức năng lực yếu kém, chưa hoàn thành nhiệm vụ được giao,...
Rà soát lại quy hoạch
Phát biểu tại hội nghị, Uỷ viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh, tình trạng xây dựng không phép đang có chiều hướng gia tăng nhưng có thể khắc phục được nếu cả hệ thống chính trị vào cuộc; trong đó phải tìm quy luật tồn tại của xây dựng không phép, sai phép để có biện pháp chấn chỉnh, xử lý.
 |
| Bí thư Thành uỷ Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thiện Nhân phát biểu chỉ đạo Hội nghị. Ảnh: Trần Xuân Tình - TTXVN |
Theo Bí thư Thành uỷ Nguyễn Thiện Nhân, khi người dân có nhu cầu về nhà ở thì thành phố phải rà soát lại quy hoạch sử dụng đất, rà soát lại chia tách thửa để người dân có điều kiện sở hữu hợp pháp sớm nhằm tạo lập chỗ ở. Bên cạnh đó, thành phố phải sơ kết, tổng kết mô hình nhà trọ trên địa bàn để hướng dẫn người dân xây dựng nhằm đáp ứng nhu cầu nhà ở trước mắt, cùng với các giải pháp dài hạn tính toán phương án xây nhà ở đáp ứng mức tăng 1 triệu dân trong vòng 5 năm của thành phố.
Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thiện Nhân yêu cầu những công trình đã xây dựng trái phép, không phép mà đang tồn tại cần có hướng xử lý. Từ nay trở đi, xây dựng không phép, trái phép phải được phát hiện và xử lý ngay, không để kéo dài thông qua người dân, lực lượng chuyên trách và cơ chế phối hợp của các sở ngành, UBND quận huyện. Đồng thời, xử lý lực lượng môi giới nhà ở, công trình xây dựng vi phạm trái phép.
“Ngành điện và ngành nước phải có sự phối hợp để ký hợp đồng điện, nước đúng quy định; cơ quan báo chí phải vào cuộc; lực lượng thanh tra xây dựng phải được sắp xếp lại cũng như bổ sung lực lượng cảnh sát khu vực vào việc giám sát trật tự xây dựng. Từ nay đến tháng 9/2019, các quận, huyện phải tổ chức hội nghị chuyên đề lập lại trật tự xây dựng và có cam kết cán bộ, công chức, đảng viên không làm trái pháp luật, cấp uỷ các nơi phải chịu trách nhiệm về vấn đề này. Những sai phạm xảy ra vừa qua phải xử lý xong trong quý 3 và 4/2019. Cùng với đó, rà soát lại quy hoạch cấp thành phố và quận, huyện, phường, xã. Sở Xây dựng phải hướng dẫn việc phải niêm yết giấy phép xây dựng tại các công trình xây dựng, sổ tay hỏi đáp về xây dựng nhà ở và nhà xưởng”, Bí thư Thành uỷ Nguyễn Thiện Nhân nêu rõ.
Ông Nguyễn Thành Phong, Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh đề nghị UBND các huyện - quận, xã - phường - thị trấn tập trung chỉ đạo tổng rà soát, đánh giá tình hình xây dựng trên địa bàn và chỉ rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân và người đứng đầu trong việc để xảy ra các sai phạm về xây dựng không phép, sai phép, không đúng quy hoạch đã được phê duyệt. Rà soát và kiên quyết tổ chức cưỡng chế tháo dỡ công trình vi phạm trật tự xây dựng.
 |
| Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thành Phong phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: Trần Xuân Tình – TTXVN |
Đối với Sở Nội vụ, ông Nguyễn Thành Phong giao khẩn trương thẩm định và trình UBND thành phố về Đề án thí điểm thành lập Đội quản lý trật tự xây dựng đô thị thuộc UBND quận, huyện, thực hiện ngay trong tháng 8/2019. Công an Thành phố khẩn trương xác minh, xử lý hình sự đối với các đối tượng vi phạm nhiều lần, mức độ vi phạm nghiêm trọng, đặc biệt là các đối tượng đầu nậu, đầu cơ, xây dựng công trình không phép trên đất nông nghiệp, tự ý phân lô bán nền để trục lợi, gây ảnh hưởng xấu đến quy hoạch chung, gây mất an ninh trật tự trên địa bàn.
Dưới góc độ chính quyền địa phương, lãnh đạo UBND huyện Hóc Môn kiến nghị Sở Xây dựng thành phố bổ sung về công tác cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ để ngăn ngừa tình trạng xin cấp phép xây dựng nhiều nhà ở riêng lẻ cùng lúc rồi hoàn công “hợp khối” thành kho, xưởng.
Còn đại UBND huyện Bình Chánh cam kết, huyện sẽ xử lý nghiêm, dứt điểm các trường hợp phân lô, tự ý chuyển mục đích sử dụng đất để xây dựng nhà trái phép, mua bán, rao bán đất nền đất nông nghiệp trái phép; lập hồ sơ xử lý chuyển cơ quan chức năng tiến hành các biện pháp nghiệp vụ để xử lý theo quy định pháp luật hình sự các trường hợp tái vi phạm, vi phạm nghiêm trọng và các đầu nậu thu gom, phân lô đất nông nghiệp để rao bán trái phép./.
Trần Xuân Tình
Báo ảnh Dân tộc và Miền núi/TTXVN
