Chuột đồng – món ẩm thực độc đáo nức tiếng của miền Tây Nam bộ

Theo Chủ tịch Nhóm Nghị sĩ hữu nghị giữa Nghị viện châu Âu và Việt Nam Jan Zahradil, ông đến Việt Nam rất nhiều lần, đã thưởng thức rất nhiều món ăn ngon của Việt Nam nhưng chưa được thử món thịt chuột đồng – một “đặc sản” mà nhiều người bạn của ông trong đó có Chủ Nhiệm Ủy ban Đối ngoại Quốc hội Việt Nam Nguyễn Văn Giàu chia sẻ nhất định phải thưởng thức một lần nến đến các tỉnh miền Tây Nam bộ.

Hôm đó, trong bữa trưa có rất nhiều món ngon như lẩu cá bông lau, mắm cá mè vinh, cá kết chiên tươi, bò hầm măng… nhưng ông Jan Zahradil và phái đoàn của Ủy ban Thương mại quốc tế Nghị viện châu Âu đã rất hào hứng thưởng thức các món chế biến từ thịt chuột đồng như chuột đồng xào hành lá, chuột đồng nướng tươi và món chuột đồng quay lu... Ông Jan Zahradil đã thử các món chế biến từ thịt chuột đồng rất ngon miệng và nhận xét thịt chuột đồng có màu vàng ươm, rất hấp dẫn, thịt mềm, ngọt, ăn không ngán.

Giám đốc Sở Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh An Giang Nguyễn Sĩ Lâm chia sẻ, đối với người dân miền Tây, từ lâu thịt chuột đã trở thành một thứ đặc sản và thường được dùng để đãi khách quý, khách phương xa. Địa phương cũng có dự định mời đoàn khách Ủy ban Thương mại quốc tế Nghị viện châu Âu dùng thử nhưng không biết có không hợp khẩu vị không...

Đã từ lâu chuột đồng trở thành món ăn phổ biến không chỉ ở An Giang ở tất cả các tỉnh miền Tây Nam bộ. Mỗi vùng mỗi vẻ, tùy theo gia vị tự nhiên mà chế ra món ăn mang tính đặc trưng riêng. Hiện nay, các đầu bếp có thể biến tấu thịt chuột đồng thành nhiều món khác nhau để thực khách khai phá, làm mới khẩu vị.

Anh Nguyễn Văn Tuấn - đầu bếp của một nhà hàng nổi tiếng ở thành phố Long Xuyên (An Giang) cho biết, từ thịt chuột đồng anh có thể chế biến thành hàng chục món ăn đặc sản như: Chuột luộc hèm (hèm rượu), chuột kho rau răm, chuột xào lá cách, chuột xào cuống hành, rồi chuột nướng, chuột khìa, chuột quay lu, chuột xào củ kiệu, chuột hấp cơm... Ngoài ra còn có món kê chuột (trứng chuột đực) xào củ kiệu, được xếp vào món ăn được các đấng mày râu ưa chuộng. Tùy theo “gu” của thực khách mà nhà hàng có thể biến tấu thêm cho phù hợp. Anh Tuấn chia sẻ: Cũng là món nướng nhưng nếu ướp với chao, thành ra món chuột nướng chao, thơm lừng pha lẫn chút beo béo đặc trưng của chao hay ướp với sa tế, thành món chuột nướng sa tế, cay nồng nơi đầu lưỡi... Vì thế mà nhiều người trong giới sành ẩm thực đã tôn vinh thịt chuột đồng ngang với thịt sóc, thịt thỏ và gọi đó là “sóc đồng”, hoặc “thỏ đồng”.

Từ kinh nghiệm gần một thế kỷ thưởng thức thịt chuột đồng, ông Nguyễn Văn Tòng (87 tuổi), ở xã Phước Hưng, huyện An Phú (An Giang) cho biết: Thịt chuột đồng ngon nhất vào tháng 4 âm lịch. Lúc này mưa giao mùa, thời tiết trong lành, những lộc non của hàng trăm loài cây cỏ đua nhau đâm chồi là bữa tiệc cho chuột đồng nên mùa này chuột mập ú, nướng lên mỡ ứa ra thơm phức. Chỉ có cách nướng tươi mới bộc lộ hết cái tinh túy của món thịt chuột đồng. Theo ông Tòng, chuột đồng sau khi làm sạch không cần tẩm ướp gia vị, kẹp vào nhánh tre đã chẻ đôi rồi dùng lạt cố định 2 đầu, nướng trên lửa than cho đến khi vàng đều là có món chuột nướng ngọt đến từng thớ thịt.

Nước chấm ăn kèm món này cũng rất đặc trưng hương vị miệt vườn; không phải là nước mắm chua ngọt với chút tỏi trăng trắng với màu đỏ của ớt bằm thường thấy ở các nhà hàng mà chuẩn nước chấm chuột thịt đồng phải là nước mắm cá đồng nguyên chất, thêm vào chút xoài sống băm dọc dài, ớt sừng vừa ửng đỏ cắt khoanh ăn kèm chút rau mác, hẹ nước xanh non. Khi thưởng thức, ta có cảm giác như miếng thịt chuột giòn tan trong miệng, thêm chút chút chan chát nơi đầu lưỡi của đọt cây cơm nguội, chòi mòi, bằng lăng… tạo ra đủ cả vị chua cay, mặn ngọt và béo ngậy để nâng "bữa tiệc” vượt khỏi giới hạn của một món ăn dân dã, đồng quê, trở thành nét văn hóa ẩm thực độc đáo chỉ có ở miền Tây Nam bộ.

Công Mạo