Trâu được chăn thả nơi gò đồi nên thịt săn chắc và thơm ngon kết hợp với các nguyên liệu miền sơn cước tạo nên những món ăn tuyệt hảo. Chưa đến mươi phút, cô chủ quán đã đặt lên bàn đĩa thịt trâu xào lá sưng nóng hổi, tỏa hương thơm phức. Và để món thịt trâu xào có hương vị đặc trưng, nhất thiết không thể thiếu lá sưng (còn gọi là lá poot).
Sưng là loại cây bụi hoang dại thường mọc ở vùng gò đồi. Lá non có màu đỏ pha sắc tím và chuyển sang màu xanh lục sau những đêm ngày tắm sương, đón nắng. Thân cây nhiều gai và mọc cả dưới mặt lá nên khi tiếp xúc phải cẩn thận kẻo gai đâm vào tay. Đưa tay ngắt nhẹ những chồi non và dùng dao hay kéo cắt lá lớn rồi cạo sơ qua cho rụng gai. Lá sưng mang về rửa sạch, ngắt phần lá non để riêng, dùng dao thái lá đã ngả sang màu xanh thành từng sợi nhỏ cho vào đĩa.
Thịt trâu tơ vừa mổ với sắc màu đỏ tươi, dùng dao sắc thái mỏng rồi ướp với ít muối, tiêu xay nhỏ, tỏi băm nhuyễn cùng với lá sưng lớn thái sợi. Đun sôi chảo dầu phộng trên bếp rồi cho thịt trâu đã ướp vào đảo đều cho đến khi thịt chín, nêm cho vừa ăn rồi nhấc xuống khỏi bếp. Cho thêm lá sưng non cùng với ít rau thơm và dùng đũa đảo nhẹ tay rồi múc ra đĩa. Lá sưng có vị chát với hương thơm bạc hà the the nơi đầu lưỡi. Thịt trâu ngọt mềm hòa quyện cùng hương vị của lá sưng và các loại gia vị khiến nhiều thực khách trong quán cứ xuýt xoa khen ngợi.
Tiếp đến là thịt trâu nấu xà bần, món ăn không thể thiếu trong ngày tết của người Hrê dùng để đãi khách quý hay những người thân thiết. Chọn thịt cùng với nội tạng: bao tử, lá lách, gan, huyết trâu… thái miếng vừa ăn rồi ướp với gia vị. Sau đó, cho thịt cùng với nội tạng vào nồi đồng rồi đổ nước vừa ngập đun trên bếp. Khi thịt gần chín, cho thêm lá sưng và lá lốt thái nhỏ cùng với trái sả rừng (còn gọi là trái mdu) giã dập cho tăng thêm hương vị.
Tô thịt trâu nấu xà bần được cô chủ quán đặt lên bàn bốc khói, hương thơm lan tỏa theo gió chiều, khó lòng chối từ. Thịt trâu với nội tạng ngọt béo và đắng dịu hòa quyện cùng hương vị của cây lá vùng cao cứ lưu mãi nơi lưỡi khiễn cõi lòng chợt “bâng khuâng”.
Thuở trước, đồng bào dân tộc thiểu số ở Ba Tơ nuôi trâu để hiến tế trong những ngày lễ, tết và dùng làm sức kéo trong sản xuất nông nghiệp. Giờ trâu được người dân chăn nuôi theo hướng hàng hóa với giá mỗi ký thịt lọc từ 160 – 180 nghìn đồng.
Nhiều du khách đến Ba Tơ thường tìm mua thịt trâu để mang về thết đãi bạn bè và làm quà cho người thân. Nhưng được thưởng thức những món được chế biến từ thịt trâu nơi miền sơn cước, giữa gió ngàn xào xạc thì quả thật không gì sánh bằng. Điệu ta lêu, ca choi ngân nga theo gió, trầm bổng giữa núi rừng. Rượu cần chếnh choáng men say khiến du khách quên cả lối về.
 |
| Món thịt trâu xào lá sưng |
Sưng là loại cây bụi hoang dại thường mọc ở vùng gò đồi. Lá non có màu đỏ pha sắc tím và chuyển sang màu xanh lục sau những đêm ngày tắm sương, đón nắng. Thân cây nhiều gai và mọc cả dưới mặt lá nên khi tiếp xúc phải cẩn thận kẻo gai đâm vào tay. Đưa tay ngắt nhẹ những chồi non và dùng dao hay kéo cắt lá lớn rồi cạo sơ qua cho rụng gai. Lá sưng mang về rửa sạch, ngắt phần lá non để riêng, dùng dao thái lá đã ngả sang màu xanh thành từng sợi nhỏ cho vào đĩa.
Thịt trâu tơ vừa mổ với sắc màu đỏ tươi, dùng dao sắc thái mỏng rồi ướp với ít muối, tiêu xay nhỏ, tỏi băm nhuyễn cùng với lá sưng lớn thái sợi. Đun sôi chảo dầu phộng trên bếp rồi cho thịt trâu đã ướp vào đảo đều cho đến khi thịt chín, nêm cho vừa ăn rồi nhấc xuống khỏi bếp. Cho thêm lá sưng non cùng với ít rau thơm và dùng đũa đảo nhẹ tay rồi múc ra đĩa. Lá sưng có vị chát với hương thơm bạc hà the the nơi đầu lưỡi. Thịt trâu ngọt mềm hòa quyện cùng hương vị của lá sưng và các loại gia vị khiến nhiều thực khách trong quán cứ xuýt xoa khen ngợi.
Tiếp đến là thịt trâu nấu xà bần, món ăn không thể thiếu trong ngày tết của người Hrê dùng để đãi khách quý hay những người thân thiết. Chọn thịt cùng với nội tạng: bao tử, lá lách, gan, huyết trâu… thái miếng vừa ăn rồi ướp với gia vị. Sau đó, cho thịt cùng với nội tạng vào nồi đồng rồi đổ nước vừa ngập đun trên bếp. Khi thịt gần chín, cho thêm lá sưng và lá lốt thái nhỏ cùng với trái sả rừng (còn gọi là trái mdu) giã dập cho tăng thêm hương vị.
Tô thịt trâu nấu xà bần được cô chủ quán đặt lên bàn bốc khói, hương thơm lan tỏa theo gió chiều, khó lòng chối từ. Thịt trâu với nội tạng ngọt béo và đắng dịu hòa quyện cùng hương vị của cây lá vùng cao cứ lưu mãi nơi lưỡi khiễn cõi lòng chợt “bâng khuâng”.
 |
| Thịt trâu nấu xà bần, món ăn không thể thiếu trong ngày tết của người Hrê. |
Thuở trước, đồng bào dân tộc thiểu số ở Ba Tơ nuôi trâu để hiến tế trong những ngày lễ, tết và dùng làm sức kéo trong sản xuất nông nghiệp. Giờ trâu được người dân chăn nuôi theo hướng hàng hóa với giá mỗi ký thịt lọc từ 160 – 180 nghìn đồng.
Nhiều du khách đến Ba Tơ thường tìm mua thịt trâu để mang về thết đãi bạn bè và làm quà cho người thân. Nhưng được thưởng thức những món được chế biến từ thịt trâu nơi miền sơn cước, giữa gió ngàn xào xạc thì quả thật không gì sánh bằng. Điệu ta lêu, ca choi ngân nga theo gió, trầm bổng giữa núi rừng. Rượu cần chếnh choáng men say khiến du khách quên cả lối về.
Trang Thy (Theo baoquangngai.vn)
