Tục tưởng nhớ người đã khuất ở Mexico

Vào ngày 1 và ngày 2 tháng 11 hằng năm, người dân Mê-hi-cô thường lập bàn thờ trong nhà mình hoặc đến nghĩa trang để trang trí cho các ngôi mộ nhằm tưởng nhớ đến những người đã khuất. Vào dịp này, bàn thờ trong nhà được người Mê-hi-cô trang trí rất tỉ mỉ để chào đón linh hồn người thân. Một bàn thờ để tưởng nhớ người đã khuất bao giờ cũng hội tụ đủ bốn yếu tố: đất, gió, nước và lửa.
 

Lấy cảm hứng từ Lễ hội người chết của đất nước Mexico, bộ phim "Coco" của Mỹ (2017) đã làm lay động hàng triệu trái tim về tình yêu gia đình, về sự gắn kết  giữa các thế hệ còn sống và đã khuất. Ảnh: tuoitre.vn

Đất được tượng trưng bởi các sản phẩm của một vụ mùa: người Mexico tin rằng, các linh hồn được nuôi dưỡng bằng hương thơm của thực phẩm. Vì vậy, trên bàn thờ của họ bao giờ cũng phải có bánh pan de muerto (bánh mì dành cho người đã khuất). Đây là loại bánh đặc biệt, chỉ được làm trong dịp này. Bánh được trang trí bởi những dải bột, tượng trưng cho những khúc xương. Và, phần trên cùng của bánh là những viên bột nhỏ, tượng trưng cho những giọt nước mắt. Bên cạnh bánh mì còn có các món ăn ưa thích của người đã khuất, trong đó có món bí đỏ nấu với đường (calabaza en Tacha). Nguyên liệu làm món tráng miệng này gồm: bí đỏ, quế và đường phèn (piloncillo).

Gió được tượng trưng bởi một vật chuyển động: giấy cắt (giấy lụa) thường được sử dụng để tượng trưng cho gió.

Nước được đựng trong một chiếc bình, để các linh hồn có thể xoa dịu cơn khát sau chuyến đi dài để tới được bàn thờ dành cho họ.

Lửa được tượng trưng bằng các ngọn nến: mỗi ngọn nến được thắp sáng tượng trưng cho một linh hồn. Và, người ta để thêm vào bàn thờ một ngọn nến để tượng trưng cho linh hồn bị quên lãng.

Ngoài ra, trên bàn thờ cũng không thể thiếu những chiếc đầu lâu (được làm bằng đường và có khắc tên của người đã khuất), ảnh của người quá cố, hoa cúc và một vài hình ảnh tôn giáo… Rượu và thuốc lá sẽ xuất hiện trên bàn thờ nếu như khi còn sống người đã khuất thích những thứ này. Đối với bàn thờ dành cho linh hồn của những em bé đã mất, ngoài đồ ăn, người ta còn bày thêm đồ chơi.
 

Tục tưởng nhớ người đã khuất là một truyền thống văn hóa độc đáo của người Mexico. Sử sách ghi lại rằng, tục này đã được các bộ tộc Mexica, Maya, Puré Pecha và Totonaca tiến hành từ khoảng 3.000 năm trước. Khi đó, dân của các bộ tộc này coi việc sưu tập, bảo tồn xương hộp sọ như một chiến tích và họ sẽ đem chúng ra để trưng bày trong các lễ hội liên quan đến cái chết và sự hồi sinh. Xưa kia, tục này được thực hiện vào tháng thứ chín - theo lịch mặt trời của người Mexica và kéo dài 1 tháng. Các hoạt động nghi lễ và vui chơi trong dịp này đều liên quan đến Nữ Thần Chết (Dama de la Muerte) - vợ của Mictlantecuhtli, vị vua của vương quốc những người quá cố.

Hiện nay, vào tối ngày 1 tháng 11, các gia đình thường đem lễ vật ra mộ người thân, sửa sang, quét dọn, trang trí và bày các món ăn ngon nhất lên đó, đồng thời thắp nến và qua đêm ngay tại nghĩa trang để “tâm sự” với người đã khuất. Trong tiềm thức của người Mexico, đó là thời điểm hội ngộ giữa người đã chết và người đang sống, hay đúng hơn là linh hồn của người đã mất trở lại gặp những người thân của mình.

Theo dch.gov.vn