Tại khu khảo cổ rộng lớn Marais de Saint-Gond có từ thời kỳ đồ đá mới ở miền Đông Bắc nước Pháp, các nhà khảo cổ học vừa phát hiện các dấu vết của một khu định cư lâu dài, qua đó mang lại những thông tin hiếm có về tổ chức xã hội của nơi này 150 năm sau khi những viên đá lửa đầu tiên được phát hiện.
Ngôi làng trên được tìm thấy khi các nhà khảo cổ học phát hiện một đường rãnh phục vụ cho việc lắp đặt hàng rào tại xã Val-des-Marais, cách thủ đô Paris khoảng 136km. Theo các đánh giá chuyên môn, công trình thời tiền sử này bao quanh một ngọn đồi, với diện tích ước tính 1ha. Trong quá trình tiến hành hoạt động khảo cổ, một tòa nhà có kiến trúc mái vòm apse đã được dọn sạch. Tòa nhà này nằm gần một hố rác lớn có đường kính khoảng 20m và nhiều giếng nước.
Là người cùng các cộng sự phát hiện ngôi làng trên trong mùa Hè này, nhà nghiên cứu Remi Martineau tại Trung tâm Quốc gia nghiên cứu khoa học của Pháp (CNRS) nhấn mạnh rằng đây là "mảnh ghép cuối cùng" còn thiếu mà nhóm nghiên cứu đang tìm kiếm. Ông Martineau cho biết phát hiện mới nói trên đánh dấu mốc quan trọng, mở ra những hiểu biết về tổ chức kinh tế, xã hội và lãnh thổ của thời kỳ đồ đá mới. Nhà nghiên cứu này nhấn mạnh khu vực trên có cấu trúc hoàn chỉnh và dường như nền tảng xã hội đã có từ thời đó.
Tại Marais de Saint-Gond, giới khảo cổ đã xác định được 15 mỏ đá lửa lớn trên diện tích lên tới 450ha cùng 135 hầm ngầm được xây dựng dưới lòng đất. 5 con hẻm được bao lấy bằng cự thạch, 10 máy đánh bóng rìu và những cánh đồng trước khi canh tác được đốt rơm rạ có kiểm soát cũng đã được giới khảo cổ học xác định kể từ khi đá lửa được phát hiện lần đầu tiên cách đây một thế kỷ rưỡi. Ngoài ra, nhóm khảo cổ còn khai quật được một vật có hình bầu dục nhỏ làm bằng xà cừ. Trên đó đục 2 lỗ, có thể là tiền thân của chiếc cúc áo, vốn có niên đại từ cách đây 3.300-3.400 năm.
Những phát hiện liên tiếp trên là kết quả của chương trình nghiên cứu do CNRS dẫn đầu và được triển khai từ cách đây 20 năm. Trong hoạt động khảo cổ gần nhất do trung tâm này kết hợp với phòng thí nghiệm chung Artehis, Đại học Bourgogne Franche-Comte và Bộ Văn hóa Pháp thực hiện, có 50 người tham gia bao gồm các nhà nghiên cứu Pháp và các nhà nghiên cứu nước ngoài cùng hàng chục sinh viên khảo cổ học.
Các nhà nghiên cứu hy vọng rằng phần còn lại của khu khảo cổ Marais de Saint-Gond cũng sẽ được bảo tồn tốt để tạo thuận lợi cho nhiều cuộc khai quật trong tương lai.
Minh Tâm
