Một nghiên cứu quốc tế mới đây về hàng trăm rạn san hô trên khắp thế giới đã phát hiện ra rằng việc đánh bắt quá mức và tràn lan đang khiến cá mập sống tại các rạn san hô bị tuyệt chủng. Tuy nhiên, cá mập sống tại các rạn san hô ở Australia đang phát triển tốt hơn nhiều so với phần còn lại của thế giới.
Cá mập rạn san hô xám ở Polynesia, Pháp. Ảnh: AFP/TTXVN
Phóng viên TTXVN tại Sydney, hơn 150 nhà nghiên cứu đến từ hơn 120 tổ chức trên khắp thế giới đã đóng góp vào một nghiên cứu quan trọng kéo dài trong 5 năm, là một phần của chương trình “Global FinPrint”. Các kết quả được tập hợp từ 22.000 giờ quay phim từ các camera đặt dưới nước có gắn mồi tại 391 rạn san hô ở 67 quốc gia và vùng lãnh thổ.
Đồng tác giả của nghiên cứu, Giáo sư Joshua Cinner thuộc trường Đại học James Cook cho biết các rạn san hô trên thế giới chỉ có khoảng 1/3 số lượng cá mập đang sinh sống so với số lượng thực tế nếu không có hoạt động đánh bắt cá. Nhóm của ông đã nghiên cứu gần 400 rạn san hô nhiệt đới trên khắp thế giới và phát hiện ra rằng số lượng của 5 loài cá mập rạn san hô chính đã cạn kiệt tới mức 63% và chúng đã biến mất hoàn toàn khỏi gần 15% số lượng rạn san hô. Năm loài cá mập chính sống trên các rạn san hô là cá mập rạn san hô xám, cá mập rạn san hô blacktip, cá mập rạn san hô trắng, cá mập nurse và cá mập rạn san hô Caribbe.
Tiến sĩ Conrad Speed, nhà sinh thái học về biển tại Viện Khoa học Biển Australia, cho rằng không như những gì con người thường nghĩ, rằng cá mập chỉ toàn ăn những loài cá khác, trên thực tế cá mập còn đóng vai trò sinh thái quan trọng trong việc giúp các rạn san hô phục hồi sau những xáo trộn do lốc xoáy gây ra.
Các nhà khoa học tham gia nghiên cứu nhận thấy một xu hướng, đó là tại các quốc gia giàu có hơn, đàn cá mập có xu hướng sinh sôi khỏe mạnh hơn, trong khi các quốc gia nghèo hơn có xu hướng mất nhiều cá mập rạn san hô hơn. Theo Tiến sĩ Cinner, nghiên cứu này thực sự chỉ ra sự cần thiết phải bảo vệ tốt hơn cá mập rạn san hô trên toàn cầu. Cá mập rạn san hô có thể là một nguồn thu nhập chính cho du lịch bởi du khách rất yêu thích việc lặn với cá mập rạn san hô. Do đó, những nơi đã đánh bắt cạn kiệt nguồn cá mập rạn san hô đang thực sự bỏ lỡ một cơ hội kinh tế và một tiềm năng vô cùng quan trọng.
Cá mập sống tại rạn san hô ở Khu bảo tồn biển Hol Chan, Ambergris Cay, Belize, Mỹ, ngày 7/6/2018. Ảnh: AFP/TTXVN
Nghiên cứu cũng cho thấy Australia thực sự vẫn giữ được số lượng cá mập rạn san hô tốt hơn so với phần còn lại của thế giới. Theo Tiến sĩ Cinner, bờ biển phía Đông của Australia là một trong những “điểm sáng” trên toàn cầu đối với đàn cá mập rạn san hô. Ở đây, quần thể cá mập rạn san hô chỉ cạn kiệt khoảng 25%. Chỉ khoảng 4 khu vực pháp lý khác có mức độ cạn kiệt thấp hơn. Theo ông, kết quả khả quan nói trên là nhờ các khu bảo tồn biển của Australia.
Công trình nghiên cứu này đã được đăng tải trên Tạp chí Khoa học ngày 16/6 vừa qua.
Thanh Tú
