Theo tổ chức Unesco, Maymand là nơi cư trú của nhiều thế hệ liên tục trong vòng hơn 2000 năm, khiến nó trở thành một trong những ngôi làng cổ nhất của Iran.
Nằm trong một thung lũng của vùng núi khô cằn ở miền trung Iran, Maymand trải qua những mùa hè cực kỳ nóng và mùa đông thì lại cực kỳ khắc nghiệt. Để thích ứng với những điều kiện khắc nghiệt nơi đây, người dân sẽ chuyển nhà theo mùa.
Vào mùa hè và đầu mùa thu, họ sống trong ngôi nhà với những mái nhà làm bằng cỏ giúp hạn chế bức xạ nhiệt. Khi nhiệt độ giảm sâu và có gió lạnh, người Maymand di chuyển xuống dưới lòng đất.
Có hơn 400 hang động được xây dựng cách đây hơn 10.000 năm, 90 trong số đó vẫn còn nguyên vẹn đến ngày nay. Những ngôi nhà hang động này có kích thước khác nhau, tối đa gồm 7 phòng, mỗi phòng cao khoảng 2 mét và rộng 20 mét vuông.
Để thích nghi với cuộc sống hiện đại, cư dân nơi đây đã trang bị thêm các nguồn dẫn điện để có thể dùng tủ lạnh hay thậm chí là ti vi. Tuy nhiên, không có nước máy và sự thông gió tối thiểu giữa bên ngoài và bên trong căn nhà. Do vậy, những mảng tường đen là kết quả của việc sử dụng quả bồ hóng để tạo ra lửa để nấu hoặc sưởi ấm căn phòng.
Cư dân của ngôi làng đều theo các tôn giáo thần bí cổ đại của Hoả giáo Ba Tư. Những di tích tâm linh của Maymand đến nay vẫn còn, như Kicheh Dobandi, một hang động được cho là đã từng là một ngôi đền (và bây giờ là một bảo tàng nhỏ). Tuy nhiên trước đó, vào thế kỷ thứ 7, đạo Hồi đã vượt qua Hoả giáo Ba Tư như là tôn giáo chính ở Maymand, vì vậy một số ít ngôi nhà hang động ở đây trước kia là các nhà thờ hồi giáo.
Phần lớn dân làng là nông dân chăn nuôi gia súc trên những đồng cỏ trên núi. Cư dân cũng thu thập thêm các cây thuốc để đảm bảo sức khoẻ được tốt hơn và kéo dài tuổi thọ.
Ngày nay, rất ít người chọn sống trong các hang động, vì vậy họ thường di chuyển đến các thị trấn lân cận vào mùa đông và trở lại vào mùa hè. Chỉ có khoảng 150 người cư trú trong làng suốt cả năm.
Dân số càng ngày càng thu hẹp lại đang đặt ra một mối đe dọa sự tồn tại của một phong cách sống hết sức độc đáo này tại Maymand. Năm 2001, Tổ chức Di sản Văn hoá, Thủ công mỹ nghệ và Du lịch của Iran đã tổ chức các hoạt động quảng bá về Maymand. Kể từ đó, nhiều khách du lịch đã biết và đến Maymand ngày một nhiều hơn.
Ngày nay Maymand thậm chí còn dành ra một số hang động là nơi du khách có thể ở lại qua đêm để trải nghiệm các lối sống cổ xưa vốn đã tồn tại trong suốt hàng thiên niên kỷ.
Theo tuoitrethudo.com.vn