Theo ông Tạ Văn Sỹ - Giám đốc Trung tâm Bồi dưỡng cán bộ và Nghiên cứu khoa học MTTQ Việt Nam, thời gian qua, MTTQ các cấp đã nỗ lực phấn đấu phát huy vai trò, trách nhiệm của mình trong hệ thống chính trị và đời sống xã hội. Nội dung, phương thức hoạt động không ngừng được đổi mới; trách nhiệm đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân nhân ngày càng được thể hiện rõ. Đặc biệt, nhiệm vụ giám sát, phản biện xã hội của MTTQ có những bước tiến mới, hoạt động có chiều sâu.
Tuy nhiên, ông Tạ Văn Sỹ nhìn nhận, phương thức vận động, tập hợp xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc hiện chưa theo kịp những yêu cầu mới trong xã hội. Mặt trận chưa thường xuyên và thiếu cơ chế phối hợp với các tổ chức thành viên trong việc nắm bắt và phản ánh tâm tư nguyện vọng của nhân dân. Vì vậy, công tác giám sát và phản biện xã hội còn nặng về hành chính, chưa theo kịp nhịp thở của thực tiễn đời sống xã hội.
Trên cơ sở phân tích thực trạng hiện nay, nhiều đại biểu cho rằng, hoạt động giám sát và phản biện xã hội của MTTQ đã được thực hiện rộng rãi nhưng còn những hạn chế như vẫn mang tính hình thức, hiệu quả pháp lý chưa cao; chủ yếu mới thể hiện qua các phát hiện, nêu ý kiến nhẹ nhàng; chưa có phương thức giám sát đúng nghĩa. Ngoài ra, nhiều nơi còn lúng túng trong lựa chọn nội dung giám sát và phản biện xã hội, chưa đưa ra được tiêu chí để lựa chọn nội dung phù hợp.
Theo ông Lý Ngọc Thạch, Trưởng ban Dân chủ - Pháp luật (Ủy ban MTTQ Việt Nam Thành phố Hồ Chí Minh), hàng năm, căn cứ vào tình hình thực tiễn của từng địa phương, Ủy ban MTTQ các cấp cần lựa chọn được nội dung, vấn đề cần giám sát, phản biện xã hội, góp ý xây dựng Đảng, chính quyền phù hợp. Qua đó sẽ chọn đúng, trúng những vấn đề mà thực tiễn cuộc sống đang đặt ra và được đông đảo quần chúng nhân dân quan tâm.
Cùng quan điểm trên, Luật sư Nguyễn Văn Hậu - Phó Chủ tịch Hội Luật gia Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng có nhiều việc phải giám sát và phản biện nhưng không thể làm cùng một lúc, làm tất cả được; phải có kế hoạch dài hạn và từng giai đoạn, trước mắt nên lựa chọn những vấn đề phù hợp, thiết thực với đời sống, những vấn đề bức xúc mà nhân dân đang quan tâm để thực hiện.
Mặt trận và các đoàn thể chính trị - xã hội các cấp cần có chương trình, kế hoạch, nội dung giám sát và phản biện xã hội cụ thể, báo cáo cấp ủy, chính quyền cùng cấp trước khi triển khai để được hỗ trợ và tạo điều kiện thực hiện.
Tại tọa đàm, nhiều ý kiến cũng thẳng thắn chỉ ra các thực trạng cần giải quyết như một bộ phận không nhỏ trong nhân dân đến nay còn chưa thực sự hiểu về tổ chức Mặt trận và công tác Mặt trận, người dân không biết, không quan tâm đến công tác Mặt trận, khiến một số nội dung, chương trình hoạt động của mặt trận chưa nhận được sự đồng tình, ủng hộ rộng rãi của người dân, hiệu quả hoạt động chưa cao. Điều này khiến vai trò Mặt trận ở nhiều nơi chưa được phát huy./.
Quang cảnh buổi tọa đàm. Ảnh: Tiến Lực - TTXVN |
Tuy nhiên, ông Tạ Văn Sỹ nhìn nhận, phương thức vận động, tập hợp xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc hiện chưa theo kịp những yêu cầu mới trong xã hội. Mặt trận chưa thường xuyên và thiếu cơ chế phối hợp với các tổ chức thành viên trong việc nắm bắt và phản ánh tâm tư nguyện vọng của nhân dân. Vì vậy, công tác giám sát và phản biện xã hội còn nặng về hành chính, chưa theo kịp nhịp thở của thực tiễn đời sống xã hội.
Trên cơ sở phân tích thực trạng hiện nay, nhiều đại biểu cho rằng, hoạt động giám sát và phản biện xã hội của MTTQ đã được thực hiện rộng rãi nhưng còn những hạn chế như vẫn mang tính hình thức, hiệu quả pháp lý chưa cao; chủ yếu mới thể hiện qua các phát hiện, nêu ý kiến nhẹ nhàng; chưa có phương thức giám sát đúng nghĩa. Ngoài ra, nhiều nơi còn lúng túng trong lựa chọn nội dung giám sát và phản biện xã hội, chưa đưa ra được tiêu chí để lựa chọn nội dung phù hợp.
Theo ông Lý Ngọc Thạch, Trưởng ban Dân chủ - Pháp luật (Ủy ban MTTQ Việt Nam Thành phố Hồ Chí Minh), hàng năm, căn cứ vào tình hình thực tiễn của từng địa phương, Ủy ban MTTQ các cấp cần lựa chọn được nội dung, vấn đề cần giám sát, phản biện xã hội, góp ý xây dựng Đảng, chính quyền phù hợp. Qua đó sẽ chọn đúng, trúng những vấn đề mà thực tiễn cuộc sống đang đặt ra và được đông đảo quần chúng nhân dân quan tâm.
Cùng quan điểm trên, Luật sư Nguyễn Văn Hậu - Phó Chủ tịch Hội Luật gia Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng có nhiều việc phải giám sát và phản biện nhưng không thể làm cùng một lúc, làm tất cả được; phải có kế hoạch dài hạn và từng giai đoạn, trước mắt nên lựa chọn những vấn đề phù hợp, thiết thực với đời sống, những vấn đề bức xúc mà nhân dân đang quan tâm để thực hiện.
Mặt trận và các đoàn thể chính trị - xã hội các cấp cần có chương trình, kế hoạch, nội dung giám sát và phản biện xã hội cụ thể, báo cáo cấp ủy, chính quyền cùng cấp trước khi triển khai để được hỗ trợ và tạo điều kiện thực hiện.
Tại tọa đàm, nhiều ý kiến cũng thẳng thắn chỉ ra các thực trạng cần giải quyết như một bộ phận không nhỏ trong nhân dân đến nay còn chưa thực sự hiểu về tổ chức Mặt trận và công tác Mặt trận, người dân không biết, không quan tâm đến công tác Mặt trận, khiến một số nội dung, chương trình hoạt động của mặt trận chưa nhận được sự đồng tình, ủng hộ rộng rãi của người dân, hiệu quả hoạt động chưa cao. Điều này khiến vai trò Mặt trận ở nhiều nơi chưa được phát huy./.
Tiến Lực