Trước tình hình thời tiết có những diễn biến phức tạp, mưa ít, với tổng lượng mưa năm 2024 thấp hơn xấp xỉ 10% so với các năm trước, Ủy ban nhân dân tỉnh Kon Tum vừa ban hành Kế hoạch số 4744/KH-UBND để phòng, chống hạn hán, thiếu nước, phục vụ sản xuất nông nghiệp và dân sinh mùa khô năm 2025 trên địa bàn tỉnh.
Đối với sản xuất nông nghiệp, Ủy ban nhân dân tỉnh Kon Tum đưa ra 4 giải pháp gồm quản lý vận hành công trình; công trình; tưới động lực; thông tin tuyên truyền. Theo đó, quản lý chặt chẽ cống lấy nước đầu mối và các công trình tưới, đặc biệt là các cống tưới gần đầu mối, không để rò rỉ, lãng phí nước, đảm bảo đủ nước tới cuối khu tưới; kiểm tra cụm đầu mối, tuyến kênh mương của các công trình đang hoạt động, nhất là các công trình đã xuống cấp để đảm bảo tải nước không bị thất thoát phục vụ tưới và chống hạn.
Khi hạn xảy ra, các huyện, thành phố, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Khai thác công trình thủy lợi Kon Tum và các huyện, thành phố huy động kịp thời nhân lực, phương tiện, máy móc, vật tư tổ chức bơm tưới bổ sung ngay các vị trí bị hạn. Cùng với đó, tuyên truyền vận động nhân dân hiểu rõ tầm quan trọng của việc sử dụng nước tiết kiệm; phổ biến các phương pháp tưới tiết kiệm, khoa học nhằm tiết kiệm nước.
Đối với nước sinh hoạt, Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố và các đơn vị quản lý công trình chỉ đạo các xã, phường, phòng ban chức năng thường xuyên kiểm tra các công trình nước tự chảy, giếng nước sinh hoạt để có giải pháp chống hạn riêng cho từng khu vực công trình. Các đơn vị quản lý vận hành hệ thống cấp nước trên địa bàn xây dựng kế hoạch đảm bảo cấp nước an toàn cho sinh hoạt trong vùng phục vụ cấp nước khi xảy ra hạn hán, thiếu nước; đồng thời, khuyến cáo nhân dân thường xuyên kiểm tra và chủ động tổ chức nạo vét đáy giếng đào để đảm bảo nguồn nước phục vụ sinh hoạt.
Trong trường hợp thiếu nước sinh hoạt nghiêm trọng ở một số khu vực, chính quyền địa phương cần có giải pháp cấp nước sinh hoạt hỗ trợ cho nhân dân bằng biện pháp chở nước sinh hoạt từ các nơi khác đến.
Theo Đài Khí tượng thủy văn tỉnh Kon Tum, từ giữa tháng 12/2024 đến tháng 4/2025, mực nước và lượng dòng chảy trên các sông, suối có dao động theo xu thế giảm dần; lượng dòng chảy trên các sông duy trì ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm cùng kỳ từ 15 - 20%. Cá biệt, sông Đăk Bla có mức nước và dòng chảy thấp hơn khoảng 60% so với những năm trước.
Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Kon Tum cảnh báo, từ tháng 3 đến tháng 4/2025, khô hạn, thiếu nước có nguy cơ cao xảy ra, đặc biệt là các khu vực không chủ động được nguồn nước tưới thuộc thành phố Kon Tum và các huyện Sa Thầy, Ia H’Drai, Đăk Hà, Đăk Tô, Ngọc Hồi, Kon Rẫy, phía Nam huyện Đăk Glei. Thiếu nước gây thiệt hại cho sản xuất nông nghiệp, ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng nước sinh hoạt của người dân, nhất là ở các vùng chưa có hệ thống cấp nước sạch tập trung.
Giám đốc Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Kon Tum Nguyễn Văn Huy cho biết, năm 2024, lượng mưa trên địa bàn tỉnh thấp hơn từ 5 – 10% so với các năm trước. Dù về cuối năm, xuất hiện nhiều trận mưa trái mùa giúp cho đất giữ lại được nước, giảm nguy cơ hạn hán, thiếu nước cho cây trồng, song ngành Nông nghiệp cũng như các địa phương cần lên phương chú động ứng phó với tình hình hạn hán có thể xảy ra vào cuối mùa khô. Đặc biệt, cần chú ý đến việc tích nước tại các hồ chứa cũng như phân bổ lịch tưới tiêu phù hợp để giảm nguy cơ thiệt hại cho cây trồng.
Hiện nay, nguồn nước tại 86 hồ chứa thủy lợi trên địa bàn tỉnh Kon Tum đã tích trữ đầy nước theo dung tích thiết kế, qua tính toán, nguồn nước trong các hồ chứa cơ bản đảm bảo phục vụ tưới vụ Đông Xuân năm 2024 – 2025. Tại các đập dâng và hồ chứa nhỏ nguồn nước vẫn ổn định. Tuy nhiên, tại một số công trình có lưu vực nhỏ trên địa bàn huyện Đăk Hà, Đăk Tô, Sa Thầy và thành phố Kon Tum trong điều kiện xảy ra thời tiết nắng nóng kéo dài có khả năng xảy ra hạn hán, thiếu nước về cuối vụ.
Theo số liệu quan trắc, đến giữa tháng 12/2024, một số hồ chứa đã có mực nước thấp hơn mực nước dâng bình thường như hồ Ia Bang Thượng thấp hơn mực nước dâng bình thường 0,34m; hồ Đăk Uy thấp hơn mực nước dâng bình thường 0,1m; hồ C19 thấp hơn mực nước dâng bình thường 0,42m...
Dư Toán