Sử dụng vaccine để chủ động phòng chống dịch bệnh cho đàn vật nuôi được xem là một trong những biện pháp hiệu quả và ít tốn kém hơn cho người chăn nuôi. Mỗi loại vaccine đều có những đặc thù riêng, hiệu quả và thời gian miễn dịch phụ thuộc rất nhiều vào người sử dụng. Do đó, khi sử dụng vaccine, đồng bào cần lưu ý một số vấn đề sau.
Trước khi đưa ra thị trường, vaccine phải được dán mác với thông tin đầy đủ, từ tên vaccine, hạn sử dụng cho đến số lô sản xuất, liều lượng… Ảnh: Vũ Sinh
Bảo quản vaccine
- Vaccine phải được bảo quản ở nhiệt độ thích hợp: < 0 độ C (đối với vaccine sống), từ 2 - 8 độ C (đối với vaccine chết); nên sử dụng riêng tủ bảo quản vaccine, vệ sinh sát trùng định kỳ tủ nhằm đảm bảo vô trùng.
- Khi vận chuyển, cần giữ vaccine trong điều kiện râm mát, tránh ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp. Nếu vận chuyển xa nên có hộp xốp, phích đá để bảo quản, nếu gần bảo quản bằng túi nilông tối màu và đá giữ lạnh.
Sử dụng vaccine
Đối tượng cần phòng bệnh: Thực hiện phòng bệnh hằng năm đối với những vùng có ổ dịch cũ, vùng có nhiều bệnh truyền nhiễm phát sinh theo mùa. Những nơi chưa có dịch chỉ nên dùng vaccine chết. Nên phòng bệnh cho vật nuôi 15 - 20 ngày trước khi vận chuyển đi xa và sau từ 20 - 30 ngày trong trường hợp nhập vật nuôi từ nơi khác về. Vaccine phòng bệnh nào thì chỉ phòng được loại bệnh đó.
Hiệu lực của vaccine: Tình trạng sức khỏe của vật nuôi, điều kiện ngoại cảnh sẽ ảnh hưởng tới hiệu lực của vaccine. Chỉ sử dụng vaccine khi vật nuôi khỏe mạnh.
Thời gian có tác dụng của vaccine: Tùy loại vaccine, thời gian cơ thể sẽ tạo được miễn dịch sau khi dùng vaccine là khác nhau. Trong thời gian đầu, vật nuôi chưa có miễn dịch đầy đủ nên vẫn có thể mắc bệnh và phát bệnh.
Liều lượng và số lần dùng: Tùy loại vaccine, động vật cảm nhiễm và tình hình dịch tễ mà số lần sử dụng khác nhau, có loại chỉ dùng 1 lần đã đủ miễn dịch cho con vật, một số vaccine cần dùng nhắc lại hai hoặc nhiều lần (theo hướng dẫn sử dụng).
Kiểm tra lọ vaccine trước khi sử dụng: Thông tin trên nhãn; Những hư hỏng trong lọ vaccine; Tình trạng vaccine trong lọ.
Khi vận chuyển, cần giữ vaccine trong điều kiện râm mát, tránh ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp. Nếu vận chuyển xa nên có hộp xốp, phích đá để bảo quản.Ảnh: Nguyễn Chiến
Thao tác khi sử dụng vaccine:
+ Khử trùng các dụng cụ dùng để đựng, pha chế vaccine bằng cách hấp hoặc luộc, sau đó rửa bằng nước sạch (nước sôi để nguội). Không được rửa bằng thuốc sát trùng.
+ Sát trùng bằng cồn 700: tay người thực hiện, vùng da được tiêm, nút cao su của lọ chứa vaccine. Trong lúc tiêm phòng cần tránh ánh nắng mặt trời.
PGS.TS Phạm Ngọc Thạch
