Trong quá trình nghiên cứu hài cốt những nạn nhân trong vụ núi lửa Vesuvius phun trào vào năm 79 sau Công nguyên, một nhóm nhà khảo cổ đã phát hiện rằng những người sống ven biển vào thời điểm đó ăn nhiều hải sản hơn người Italy bây giờ, đặc biệt thực đơn của nam giới thời đó “cao sang hơn” nữ giới.
Thành phố Herculaneum từng bị chôn vùi dưới tro bụi núi lửa. Ảnh: italy-sights.info
Nghiên cứu trên do nhóm nhà khoa học thuộc Đại học York thực hiện và được công bố trên tạp chí Science Advances số ra ngày 25/8. Theo đó, các nhà khoa học đã phân tích các acid amin –thành phần tạo nên protein- có trong 17 bộ xương của người trưởng thành được khai quật tại thành phố Herculaneum – một khu nghỉ dưỡng ven biển bị chôn vùi dưới tro bụi núi lửa cho đến thế kỷ thứ 18. Bằng cách nghiên cứu tỷ lệ đồng vị carbon và nitrogen của các acid amin và áp dụng mô hình thống kê, các nhà khoa học đã nhận thấy sự khác biệt giữa các nhóm thực phẩm.
Nhóm nhà khoa học đã lựa chọn ngẫu nhiên từ 340 hài cốt của các nạn nhân thiệt mạng trên bờ biển và từ 9 khoang đá gần đó. Bà Silva Soncin, trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết các nhà nghiên cứu đã phát hiện chế độ dinh dưỡng của những người này có lượng lớn hải sản, đặc biệt là cao hơn so với những người vùng Địa Trung Hải hiện nay. Lượng hải sản mà người cổ đại tiêu thụ cao gấp 3 lần so với con người hiện nay.
Các nghiên cứu trước đây cũng từng phát hiện nhiều xương cá trong hệ thống cống tại thành phố Herculaneum, gồm xương cá ngừ, cá tráp và động vật có vỏ.
Không chỉ vậy, các nhà khoa học còn nhận thấy giữa nam giới và phụ nữ thời đó có khoảng cách đáng kể về chế độ ăn. Cụ thể, tỷ lệ protein mà nam giới hấp thụ từ hải sản cao hơn 50% so với ở nữ giới. Lượng protein trong ngũ cốc mà nam giới hấp thụ cũng nhiều hơn so với phụ nữ cùng thời. Trong khi đó, nữ giới hấp thụ protein chủ yếu từ thực phẩm có nguồn gốc động vật hay hoa quả, rau xanh của vùng.
Lý giải cho sự chênh lệch này, các nhà khoa học cho rằng có thể nam giới tham gia đánh bắt cá nhiều hơn nữ giới. Tuy nhiên, nhiều ghi chép cho thấy một số loài cá nhất định như cá ngừ được coi là thực phẩm cao cấp trong xã hội La Mã và nam giới có điều kiện tiếp cận nhiều hơn với loại thực phẩm này so với nữ giới.
Ngoài ra, các nhà khoa học cũng lý giải rằng dù Herculaneum được biết đến là thành phố nghỉ dưỡng, nhưng cũng là nơi sinh sống của nhiều nô lệ và những người nô lệ được giải phóng, và các nô lệ nam giới có nhiều cơ hội được giải phóng hơn nữ giới và họ được tự do ở tuổi trẻ hơn so với nữ giới. Điều này cho phép nam giới tiếp cận với thực phẩm có chứa protein nhiều hơn. Các nhà khoa học cũng kỳ vọng những nghiên cứu sắp tới sẽ tập trung vào sự thay đổi trong chế độ ăn uống khi người tiền sử chuyển từ hoạt động săn bắt, hái lượm sang xã hội nông nghiệp.
Thanh Hương
