Cách Hà Nội khoảng 170 km, huyện Vân Hồ (tỉnh Sơn La) nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, không khí mát mẻ quanh năm, với cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, hoang sơ, các dân tộc nơi đây có nền văn hóa đa dạng, đặc sắc, thu hút du khách đến tham quan, nghỉ dưỡng. Năm 2020, do ảnh hưởng của dịch COVID-19, lượng du khách đến Vân Hồ có khoảng 22.500 lượt người, trong đó khách quốc tế đạt trên 1.300 lượt.
Là huyện cửa ngõ của tỉnh Sơn La, Vân Hồ nằm trong Khu du lịch quốc gia Mộc Châu, với nhiều tài nguyên du lịch hấp dẫn để lại những ấn tượng sâu đậm cho du khách khi đến thăm. Đặc biệt vào mùa xuân, Vân Hồ đẹp tựa như một bức tranh, bởi sắc trắng tinh khôi của ngút ngàn hoa mận, bạt ngàn nương cải rực rỡ hòa quyện với sắc hồng quyến rũ của những cánh rừng hoa đào. Cùng với đó là các khu du lịch cộng đồng được nhiều du khách biết đến, như: homestay A Chu; khu du lịch rừng thông Hua Tạt; thác nước Tạt Nàng; các bản du lịch cộng đồng như dân tộc Mông ở Hua Tạt, dân tộc Dao ở Nà Bai, dân tộc Thái ở Phụ Mẫu...
Chị Phó An My, một nghệ sĩ piano chia sẻ, chị rất thích cảnh quan thiên nhiên ở Vân Hồ, bởi nơi đây còn hoang sơ, mùa hè rất mát mẻ.
Huyện Vân Hồ có 5 dân tộc anh em cùng sinh sống gồm Mông, Thái, Mường, Kinh, Dao. Mỗi dân tộc có những nét văn hóa đặc trưng, hấp dẫn riêng, tạo nên bức tranh đa màu sắc về trang phục, kiến trúc nhà ở, sinh hoạt văn hóa và ẩm thực. Đây cũng chính là những tài nguyên để phát triển du lịch cộng đồng, đem lại nguồn thu và sinh kế mới cho nhiều hộ đồng bào. Trong đó, nổi bật là cơ sở du lịch cộng đồng của gia đình anh Tráng A Chu (homestay A Chu), dân tộc Mông ở bản Hua Tạt, xã Vân Hồ với cách bài trí không gian đẹp mắt. Homestay A Chu khá độc đáo, kết hợp những nét truyền thống của ngôi nhà Mông, Thái nhưng lại tăng thêm các tiện ích hiện đại, tạo sự thoải mái cho du khách. Đến với homestay A Chu, du khách còn được thưởng thức những điệu nhạc truyền thống, đặc sắc của đồng bào dân tộc Mông như múa khèn, sáo mông, đàn môi và những bài hát dân tộc.
Ông Nguyễn Kỳ Nam, du khách đến từ Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, đến với homestay A Chu, ông thấy rất đẹp và cảm giác rất thân thương. Đặc biệt, ông rất thích cách bày trí trong homestay. "Tôi rất ấn tượng với mô hình homestay A Chu bởi ngoài cảm giác ấm cúng, thân thương, còn được thưởng thức những tiết mục văn nghệ mang đậm bản sắc văn hóa đồng bào dân tộc Mông nơi đây", ông Nam bộc bạch.
Anh Tráng A Chu chia sẻ: Homestay A Chu hoạt động dựa vào sự tham gia của hai vợ chồng anh và các cháu trong gia đình. Cho nên vợ chồng anh không chỉ tự tay chế biến, nấu những món ăn đặc sản của người Mông mà còn là "diễn viên" trực tiếp tham gia vào đội văn nghệ, biểu diễn các tiết mục đặc sắc truyền thống của dân tộc Mông phục vụ du khách thưởng thức.
Với mục tiêu phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, huyện Vân Hồ đang mời gọi, thu hút các nhà đầu tư đến đầu tư tại địa phương; đồng thời, đẩy mạnh phát triển du lịch cộng đồng vừa mang lại thu nhập cho người dân, vừa góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị đặc sắc của các dân tộc nơi đây. Huyện Vân Hồ đặt mục tiêu năm 2021 đạt 55.000 lượt khách du lịch, trong đó khách quốc tế đạt khoảng 5.000 lượt người.
Phó Chủ tịch UBND huyện Vân Hồ Vũ Thanh Hải cho biết, trong những năm qua, cùng với tập trung phát triển kinh tế, đảm bảo quốc phòng-an ninh, Đảng bộ, chính quyền huyện Vân Hồ đã ban hành nhiều nghị quyết về phát triển du lịch. Trên cơ sở tiềm năng, thế mạnh của địa phương, huyện Vân Hồ đang đi theo hai hướng là thu hút các nhà đầu tư đến phát triển du lịch và tập trung phát triển du lịch cộng đồng gắn với bản sắc văn hóa của các dân tộc.
Ông Nguyễn Đức Toàn - Bí thư Huyện ủy Vân Hồ thông tin, Vân Hồ nằm trong quy hoạch Khu du lịch quốc gia Mộc Châu nên địa phương chú trọng phát huy nội lực của người dân trong xây dựng các mô hình du lịch cộng đồng. Trong thời gian tới, huyện Vân Hồ mong muốn nhận được sự quan tâm của các cấp, các ngành và các nhà đầu tư đến đầu tư tại địa phương để ngành kinh tế du lịch của Vân Hồ ngày càng phát triển.
Đến với huyện Vân Hồ, du khách không chỉ được tận hưởng khí hậu trong lành, mát mẻ quanh năm, chìm đắm trong khung cảnh núi non hùng vĩ, hoang sơ mà còn được khám phá những nét văn hóa độc đáo, đặc trưng của đồng bào các dân tộc vùng cao nơi đây.
Nguyễn Cường