Giúp “bạn nhà nông” trụ rét

Trong đó, Lào Cai là tỉnh chịu thiệt hại nặng nhất với số gia súc chết rét xấp xỉ 700 con các loại. Chắc chắn, danh sách đàn gia súc không trụ nổi bởi thời tiết khắc nghiệt chưa dừng lại. Có nghĩa, những hộ nghèo vốn đã khó khăn, sẽ càng khó khăn thêm, bởi với họ con trâu (bò) “là đầu cơ nghiệp”.

Còn với sản xuất nông nghiệp, trâu, bò chết có nghĩa sức kéo giảm, năng suất lao động giảm và thiệt hại đáng kể cho ngành chăn nuôi.

Dấu hiệu tích cực là đợt rét đang diễn ra, một số địa phương đã sớm thành lập đoàn kiểm tra về công tác phòng chống rét cho trâu, bò, qua đó chấn chỉnh tình trạng quan liêu của cán bộ cơ sở, sự chủ quan của người dân về công tác chống rét cho đàn gia súc. Một số địa phương (như Yên Bái) đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến các biện pháp kỹ thuật và kinh nghiệm phòng chống rét, dịch bệnh cho đàn gia súc; thông báo kịp thời diễn biến thời tiết, khí hậu đến từng hộ dân. Các tỉnh Lào Cai, Điện Biên vận động các hộ dân không thả rông trâu, bò, không bắt trâu, bò cày kéo, cần đốt lửa, sưởi ấm cho trâu, bò, sử dụng thêm chăn, áo, bao tải gai làm áo chống rét cho gia súc..., do vậy đã hạn chế đáng kể thiệt hại về đàn gia súc. Tại Sơn La, tỉnh có đàn gia súc vào loại lớn nhất nước (gần 400.000 con), nhờ rút kinh nghiệm từ những đợt rét các năm trước, năm nay các hộ chăn nuôi, nhất là những hộ vùng cao đã tích cực chủ động chống rét cho đàn gia súc bằng cách cho dùng muối hòa với cám ngô, cám gạo nhằm tăng sức chịu rét cho gia súc..., nên số gia súc bị chết rét giảm đáng kể so với mùa rét năm ngoái.

Tuy nhiên, thực trạng trâu, bò chết vì rét mỗi năm cho thấy, việc thực hiện các biện pháp bảo vệ đàn gia súc chưa tới nơi tới chốn và kém hiệu quả. Một số địa phương vì sợ trách nhiệm nên đã đổ lỗi cho các hộ gia đình quá chủ quan, thiếu quan tâm đến việc bảo vệ đàn gia súc, việc làm chuồng trại kín gió và không chuẩn bị đủ thức ăn dự trữ trong những ngày thời tiết giá lạnh.

Việc đổ lỗi như vậy có vẻ chưa thật sự khách quan. Chỉ có người dân, những chủ nhân của những con trâu, bò xấu số mới hiểu được nỗi đau, sự mất mát khi phải chứng kiến gia súc của mình chết rét mà không có cách nào cứu nổi. Trâu, bò chết rét do chuồng trại trống trải, thiếu thức ăn dự trữ... thì đâu phải hoàn toàn do lỗi của người chăn nuôi. Chuyện trâu, bò chết rét không phải chỉ riêng năm nay, mà gần như năm nào cũng xảy ra, thiệt hại không nhiều thì ít. Cứ khi thời tiết rét đậm, rét hại kéo dài là ở các tỉnh miền núi lại phải đối mặt với nguy cơ trâu, bò bị chết rét. Nhưng việc phòng chống rét cho trâu, bò hầu như chỉ phó mặc cho hộ chăn nuôi, vai trò của các cấp chính quyền địa phương rất mờ nhạt. Thực tế cho thấy, địa phương nào có sự chỉ đạo sát sao, quyết liệt, thì ở đó thiệt hại về đàn gia súc giảm đáng kể. Ai cũng hiểu rằng, phần lớn các hộ chăn nuôi ở địa bàn miền núi hoàn cảnh kinh tế đều khó khăn. Cái khó bó cái khôn, ăn chưa đủ no, mặc chưa đủ ấm, đâu dám nghĩ chuyện gây dựng chuồng trại cho đủ ấm, rồi cả việc dự trữ thức ăn cho gia súc.

Do vậy, rất cần sự hỗ trợ về vật chất (thức ăn, thuốc phòng bệnh gia súc, vật liệu làm chuồng trại) của chính quyền địa phương; rất cần sự sâu sát của ngành nông nghiệp trong việc hướng dẫn các hộ chăn nuôi cách phòng chống rét cho trâu, bò.

Với diễn biến thời tiết như hiện nay, thì nguy cơ gia súc tiếp tục chết rét là rất lớn. Nếu tiếp tục chủ quan và không có các biện pháp quyết liệt chống rét cho đàn gia súc, e rằng hậu quả sẽ thật khó lường. Bởi thế, thay vì đổ lỗi cho các hộ chăn nuôi, các cơ quan có trách nhiệm, các ngành, địa phương, bên cạnh sự hỗ trợ tích cực về vật chất, cần coi trọng công tác tuyên truyền, hướng dẫn cụ thể cho người chăn nuôi cách chống rét hiệu quả cho đàn gia súc.