Mô hình trồng rừng gỗ lớn trên địa bàn tỉnh Phú Thọ đang mang lại “lợi ích kép” cho người dân vùng dân tộc miền núi, góp phần thúc đẩy sản xuất lâm nghiệp phát triển bền vững. Tuy nhiên, mô hình này vẫn chưa phát triển rộng rãi, chưa tương xứng với tiềm năng sẵn có tại các địa phương, tỉnh Phú Thọ đang triển khai nhiều giải pháp để mở rộng diện tích trồng và chuyển hóa rừng cây gỗ lớn tại các địa phương.
Người dân xã Đồng Lạc chăm sóc rừng trồng gỗ lớn. Ảnh: baophutho.vn
Tăng thu nhập, bảo vệ môi trường
Dẫn đi thăm cánh rừng keo lai của gia đình, bà Đinh Thị Mai, khu Đồng Dân, xã Đồng Lạc, huyện Yên Lập cho biết, qua nhiều năm trồng rừng, nhận thấy trồng rừng gỗ lớn cho hiệu quả kinh tế cao, gia đình đã quyết định chuyển hóa một phần diện tích sang rừng gỗ lớn.
Hiện tại, gia đình có 12 ha keo đã trồng được 7 năm, sẽ chuyển hóa sang rừng gỗ lớn. Theo tính toán của bà Mai, với diện tích 12ha keo, hiện tại thu hoạch sẽ cho thu nhập từ 850 - 950 triệu đồng, nhưng để thêm 3- 5 năm sẽ mang lại nguồn thu khoảng từ 1,4 - 1,8 tỷ đồng.
Ông Vũ Bằng Phi, Chủ tịch UBND xã Đồng Lạc, huyện Yên Lập cho biết, để chuyển hóa rừng kinh doanh gỗ nhỏ sang gỗ lớn, xã đã tuyên truyền, vận động người dân kéo dài chu kỳ khai thác để nâng cao giá trị kinh tế, vừa bảo vệ môi trường, đặc biệt vừa phòng chống lũ lụt, hạn hán. Nhờ đó, trong năm 2020, xã đã thực hiện chuyển hóa 39ha rừng cây gỗ lớn, đạt 130% chỉ tiêu kế hoạch. Dự kiến trong năm 2021, từ nguồn hỗ trợ của tỉnh, xã tiếp tục hoàn thành trồng, chuyển hoá thêm 40ha thành rừng gỗ lớn.
Lãnh đạo hạt trưởng Hạt kiểm lâm Yên Lập cho hay, việc phát triển rừng gỗ lớn đã giúp tăng tỷ lệ che phủ rừng, giảm xói mòn và rửa trôi đất, góp phần bảo vệ môi trường, chống biến đổi khí hậu; đồng thời tạo sinh kế cho các gia đình, nâng cao đời sống người dân và phát huy tính bền vững trong hoạt động sản xuất lâm nghiệp tại địa phương.
Nhờ mở rộng diện tích gỗ lớn đã góp phần tăng năng suất rừng trồng thâm canh vượt 10%, sản lượng gỗ khai thác hàng năm đạt hơn 120 nghìn m3, cao hơn nhiều sơ với trước. Hiện nay, huyện đang đẩy mạnh hướng dẫn kỹ thuật trồng rừng thâm canh gỗ lớn và chuyển hóa rừng gỗ lớn; khuyến khích các doanh nghiệp, gia đình liên kết đầu tư trồng rừng gỗ lớn để phát triển diện tích rừng gỗ lớn trên địa bàn. Dự kiến trong năm 2021, huyện Yên Lập tiến hành trồng mới 400ha và chuyển hóa 120ha rừng cây gỗ nhỏ sang rừng gỗ lớn….
Theo Chi Cục Kiểm Lâm tỉnh Phú Thọ, đến nay toàn tỉnh đã trồng, chuyển hóa rừng gỗ lớn đạt 7.000 ha, tập trung chủ yếu tại các huyện Thanh Sơn, Tân Sơn, Yên Lập, Cẩm Khê, Đoan Hùng, Hạ Hòa. Theo tính toán, mô hình trồng rừng gỗ lớn đem lại giá trị kinh tế cao gấp 3 đến 4 lần so với rừng gỗ nhỏ, chi phí đầu tư trồng rừng gỗ lớn thấp hơn so với trồng rừng gỗ nhỏ do giai đoạn về sau chủ yếu là chi phí bảo vệ rừng thay vì phải tái đầu tư chi phí giống, công trồng, chăm sóc.
Mở rộng vùng nguyên liệu gỗ lớn
Với gần 190.000 ha rừng và đất lâm nghiệp, chiếm trên 50% diện tích đất tự nhiên; trong đó 123.000 ha là diện tích rừng trồng, Phú Thọ có rất nhiều tiềm năng và lợi thế phát triển cây lâm nghiệp, nhất là việc trồng và chuyển hóa rừng gỗ lớn.
Tuy nhiên, hiện nay việc phát triển vùng nguyên liệu gỗ lớn trên địa bàn tỉnh đang gặp khó khăn do trồng rừng gỗ lớn có chu kỳ kinh doanh dài, đòi hỏi phải có vốn, trong khi điều kiện kinh tế của các hộ dân còn khó khăn, khó tiếp cận vốn vay ngân hàng. Bên cạnh đó quý đất trồng rừng gỗ lớn hạn hẹp, manh mún.
Nhiều hộ trồng rừng chưa nhận thấy giá trị kinh tế của rừng gỗ lớn bởi hiện nay tỉnh chưa có nhiều mô hình để so sánh giữa hai loại rừng. Ngoài ra do nhu cầu thị trường cần nguồn nguyên liệu buộc các sở sở chế biến phải mua gỗ non phục vụ sản xuất; chất lượng giống cây trồng nhiều nơi chưa đảm bảo cho phát triển vùng nguyên liệu gỗ lớn.
Để phát huy lợi thế và mở rộng vùng nguyên liệu gỗ lớn, tỉnh Phú Thọ đã có cơ chế hỗ trợ để phát triển rừng cây gỗ lớn. Tất cả các đối tượng khi tham gia chuyển hóa đảm bảo đủ tiêu chuẩn theo quy định, có cam kết với Ủy ban nhân dân cấp xã, hạt Kiểm lâm khai thác sau 10 năm tuổi sẽ được tỉnh hỗ trợ kinh phí 12 triệu đồng/ha.
Bên cạnh đó, tỉnh cũng sẽ hỗ trợ cấp chứng chỉ rừng bền vững (FSC) cho các doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác có quy mô tối thiểu 100 héc ta trở lên, với kinh phí là 300 nghìn đồng/ha.
Hiện nay, ngành kiểm lâm tỉnh cũng đang đẩy mạnh hướng dẫn kỹ thuật để người dân thực hiện tốt quy trình, kỹ thuật thâm canh rừng trồng; từng bước áp dụng cơ giới hóa vào khâu làm đất; thực hiện các quy trình kỹ thuật lâm sinh nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị gỗ rừng trồng.
Cùng với đó, các địa phương đang tăng cường tuyên truyền về lợi ích của việc trồng và chuyển hóa rừng gỗ lớn; khuyến cáo người dân sử dụng cây giống có nguồn gốc rõ ràng, giống có chất lượng để nâng cao năng suất và chất lượng rừng trồng; khuyến khích áp dụng các biện pháp kỹ thuật thâm canh trong trồng rừng sản xuất; tăng cường kiểm tra những cơ sở, hộ gia đình, cá nhân sản xuất kinh doanh giống cây trồng lâm nghiệp phải bảo đảm các điều kiện theo quy định.
Cùng với các chính sách hỗ trợ của tỉnh và nỗ lực đẩy mạnh áp dụng các biện pháp kỹ thuật thâm canh trong trồng rừng sản xuất, dự kiến trong năm 2021 tỉnh sẽ chuyển hóa trên 300ha rừng cây gỗ lớn. Phấn đấu từ nay đến năm 2026, toàn tỉnh sẽ mở rộng diện tích trồng, chuyển hóa rừng cây gỗ lớn lên 20.000 ha.
Đào An
