Ngày 3/7, Tiến sĩ Lê Văn Hương, Giám đốc Vườn Quốc gia Bidoup-Núi Bà (Lâm Đồng), cho biết: Đã có những kết quả bước đầu của Cuộc khảo sát bẫy ảnh được thực hiện từ tháng 10/2019. Qua kết quả thu được, các nhà khoa học đã phát hiện tại khu vực này vẫn còn nhiều loại động vật quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng ở Việt Nam và trên thế giới.
Cầy vằn Chrotogale owstoni đang gần tuyệt chủng do bị săn bắt tràn lan. Ảnh: TTXVN
Thông tin cho biết, từ tháng 10/2019, Vườn Quốc gia Bidoup-Núi Bà đã hợp tác cùng với Viện Sinh thái học miền Nam (SIE) và Viện Nghiên cứu Động vật hoang dã Leibniz (Leibniz-IZW-Cộng hòa Liên bang Đức) khảo sát bẫy ảnh trên toàn bộ diện tích của Vườn. Dù khảo sát chỉ mới hoàn thành được một phần tiến độ nhưng các kết quả ban đầu cho thấy Vườn Quốc gia Bidoup-Núi Bà có mức độ đa dạng các loài thú rất cao, có ít nhất 21 loài quý hiếm, trong đó có 7 loài đang bị đe dọa toàn cầu.
Phát hiện quan trọng nhất là ghi nhận về loài Mang lớn (Muntiacus vuquangensis), một loài thú móng guốc chỉ có thể được tìm thấy ở dãy Trường Sơn và được xếp vào nhóm Cực kỳ nguy cấp (CR) trong Sách đỏ IUCN (Liên minh Bảo tồn thiên nhiên quốc tế). Các nhà khoa học bảo tồn tin rằng Mang lớn đã tuyệt chủng tại hầu hết các khu rừng ở Việt Nam.
Cá thể nhím màu trắng hết sức hiếm (nhím bạch tạng) chưa từng nghe đến trong các khu rừng tự nhiên ở Đông Nam Á. Ảnh: TTXVN
Phát hiện bất ngờ nhất là một loại hình ảnh về một cá thể nhím bạch tạng. Dù nhím tương đối phổ biến ở hầu hết các khu bảo tồn của Việt Nam nhưng cá thể nhím màu trắng là hiện tượng hết sức hiếm. Chưa từng có ai nghe đến nhím bạch tạng trong các khu rừng tự nhiên ở Đông Nam Á. Việc phát hiện ra nhím bạch tạng làm cho Vườn Quốc gia Bidoup-Núi Bà trở nên đặc biệt vì mức độ quý hiếm của loài này.
Ngoài ra, các bẫy ảnh cũng đã chụp được một loài đặc hữu khác của dãy Trường Sơn là Cầy vằn Chrotogale owstoni. Loài thú ăn thịt nhỏ này có bộ lông rất nổi bật và hiện đang gần tuyệt chủng do nạn săn bắt tràn lan để cung cấp cho thị trường thịt thú rừng trái phép ở Việt Nam. Các bẫy ảnh cũng chụp được Gấu chó Helarctos malayanus. Mặc dù gấu chó khá phổ biến ở các trại nuôi gấu ở Việt Nam, nhưng loài này thật sự rất hiếm trong các khu rừng ở nước ta. Cá thể gấu chó mà bẫy ảnh chụp được đang mang vết thương ở chân trước, có thể do bẫy dây phanh gây ra.
Cá thể Gấu chó mang vết thương ở chân trước, có thể là do bẫy dây phanh gây ra. Ảnh: TTXVN
Ông Nguyễn Thế Trường An, điều phối viên hiện trường kiêm nghiên cứu sinh của Leibniz-IZW, nhận định: “Mặc dù chỉ mới có một nửa diện tích Vườn quốc gia đã được khảo sát nhưng chúng tôi đã thu thập được 7 ghi nhận về loài cầy vằn. Vườn Quốc gia Bidoup-Núi Bà là một trong số rất ít khu bảo tồn ở Việt Nam có nhiều ghi nhận về loài này. Dữ liệu cho thấy một quần thể gấu chó khỏe mạnh vẫn còn tồn tại ở Vườn Quốc gia Bidoup-Núi Bà. Sự hiện diện của các loài đặc hữu và gấu chó đã cho thấy Vườn Quốc gia Bidoup-Núi Bà vẫn chưa chịu nhiều áp lực từ tình trạng săn bắt so với các khu rừng ở dãy Trường Sơn”.
Được biết, Kế hoạch khảo sát ở mức độ cảnh quan cho các loài chim và thú sống ở mặt đất Vườn Quốc gia Bidoup-Núi Bà (Kế hoạch khảo sát bẫy ảnh) nhằm tìm hiểu sự đa dạng của các loài chim và thú; phát triển một chương trình giám sát có thể đánh giá hiện trạng và biến động quần thể của các loài đang bị đe dọa. Các nhà khoa học đã đặt 140 vị trí khảo sát bẫy ảnh cách nhau 2,5 km. Do vườn có diện tích lớn nên dược chia làm 2 giai đoạn: Giai đoạn 1 từ tháng 10/2019- 3/2020 đã được đặt 112 bẫy ảnh, lấy 448 mẫu đất, 2 mẫu vắt và 320 mẫu nước. Giai đoạn 2 được thực hiện từ tháng 4 đến tháng 8/2020 với khoảng 120 vị trí được khảo sát.
Vườn Quốc gia Bidoup-Núi Bà là vùng lõi Khu dự trữ sinh quyển Langbiang (được UNESCO công nhận từ ngày 9/6/2015). Khu dự trữ sinh quyển này có tổng diện tích 275.439 ha, trong đó trung tâm vùng lõi nằm trọn trong Vườn Quốc gia Bidoup-Núi Bà với diện tích 34.943 ha.
Chu Quốc Hùng
