Múa sư tử mèo là loại hình nghệ thuật dân gian truyền thống, thể hiện sinh động và hấp dẫn về tư tưởng, tình cảm và khát vọng của đồng bào các dân tộc Tày, Nùng ở tỉnh Lạng Sơn.
Lạng Sơn hiện có khoảng 100 đội múa sư tử, gần 1.000 nghệ nhân biểu diễn cùng hàng chục nghệ nhân làm đầu sư tử mèo. Ảnh: Nguyễn Quang Duy
Trong tiếng Nùng, sư tử mèo là “kỳ lằn”, tức kỳ lân - một trong Tứ linh: long, lân, quy, phụng. Vào dịp Tết Nguyên đán, đội múa sư tử mèo đi từng nhà trong bản để cầu cho gia chủ sức khỏe, năm mới ăn nên làm ra.
Múa sư tử mèo có động tác cơ bản là xuống tấn, đi đường, chào và kính bái các ngôi miếu, gian thờ. Tùy không gian, địa điểm và yêu cầu, múa sư tử mèo có nhiều nghi thức, điệu múa và các trò diễn cho phù hợp
Đồng bào Tày, Nùng quan niệm, năm mới sư tử mèo đi đến đâu là mang theo hạnh phúc, no đủ và niềm vui đến đó. Hội Lồng tồng cũng không thể thiếu màn múa sư tử mèo. Mỗi đội múa sư tử mèo có từ 8 - 16 người gồm: người múa sư tử, đười ươi, mặt khỉ và đội múa võ dân tộc. Với nhiều bài múa như: đi đường, bài mừng, bái tổ, cầu may, nhào lộn qua vòng lửa… cùng các điệu nhạc khác nhau, múa sư tử mèo vừa thể hiện tinh thần thượng võ của người vùng cao, vừa là biểu tượng của sự may mắn và hạnh phúc trong cuộc sống.
Ông Hoàng Choóng - nghệ nhân chế tác, phục dựng sư tử mèo của tỉnh Lạng Sơn. Ảnh: Nguyễn Quang Duy
Lạng Sơn hiện có khoảng 100 đội múa sư tử, gần 1.000 nghệ nhân biểu diễn cùng hàng chục nghệ nhân làm đầu sư tử mèo. Với những giá trị văn hóa đặc sắc, múa sư tử mèo đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Nguyễn Quang Duy – Thanh Hà
