Làm thịt khô, nghề làm giàu ở Sơn La

Gia đình bà Nguyễn Thị Lý, ở phường Tô Hiệu, thành phố Sơn La, đã làm thịt khô 20 năm nay. Ban đầu, gia đình chỉ làm thịt lợn khô và lạp sườn để bán. Năm 2006, thấy thịt khô có thị trường tiềm năng, gia đình đã đầu tư 35 triệu đồng để xây lò hun khói và máy hút chân không; mở rộng kinh doanh thịt trâu, bò, ngựa khô, phục vụ khách hàng trong và ngoài tỉnh.
 

Bà Nguyễn Thị Lý đang hun khói thịt khô.

Từ đó tới nay, trung bình mỗi năm gia đình bà Lý bán được gần 2 tấn thịt khô. Riêng tháng Tết bán được hơn 1 tấn thịt khô các loại.

Tết năm nay, cá giảng đã có mặt trên thị trường hàng khô Sơn La. Cá giảng là món khô được làm tương tự các loại thịt khô khác, nhưng cần phải hun khói lâu hơn. Cá giảng giá dao động từ 200-300 nghìn/kg, tùy từng loại cá.
 
Bà Lò Thị Muôn, người bán hàng lâu năm tại bản Hẹo, thành phố Sơn La, cho biết: "Năm nay người ta đặt nhiều cá giảng hơn so với mọi năm. Mọi năm thì người ta ăn thịt bò khô, lợn khô, lạp sườn nhiều hơn, nhưng mà năm nay người ta đổi món làm cá giảng hoặc là gà giảng".

Thịt khô được làm từ thịt lợn, trâu, bò hoặc ngựa, ướp các loại gia vị đặc trưng của người Thái như: Ớt, mắc khén, gừng, tỏi... Sau khi ướp gia vị, thịt được hun khói bằng bếp củi 2 ngày 1 đêm, rồi được hấp chín,  tiếp tục hun khói cho thịt khô đảm bảo an toàn. Tất cả các bước đều được làm thủ công, nên mỗi người làm sẽ cho một hương vị khác nhau.
 

Thịt khô ngon hay không phụ thuộc rất nhiều vào công đoạn tẩm ướp gia vị.

Anh Hoàng Thanh Bình, ở tỉnh Hòa Bình, nhận xét: "Tôi thấy thịt khô ở Sơn La thì ngon, đặc sắc. Người lớn ăn được và trẻ con cũng ăn được. Tôi có mua mấy cân về để biếu gia đình, bạn bè".

Tại Sơn La có hàng trăm cơ sở kinh doanh thịt khô, hàng năm đem về cho thu nhập từ 200-300 triệu đồng cho mỗi gia đình. Sở dĩ thịt khô Sơn La chiếm lĩnh được thị trường là do chất lượng thực phẩm luôn được đảm bảo an toàn, hợp vệ sinh.
 
Ông Lừ Văn Trường, Chi cục phó Chi cục thú Y tỉnh Sơn La, cho biết: "Trong dịp Tết Nguyên đán, lượng giết mổ gia súc gia cầm để làm thực phẩm trong dịp Tết tăng đột biến. Chi cục chăn nuôi thú y đã chỉ đạo trạm chăn nuôi thú y, phòng thanh tra chi cục tăng cường kiểm tra, giám sát lượng giết mổ trên địa bàn và xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm quy định. Chúng tôi cũng khuyến cáo người dân chỉ sử dụng những sản phẩm khi có tem vệ sinh thú y và dấu kiểm soát giết mổ".
 

Đặc sản thịt khô Sơn La có vị đặc trưng và không có chất bảo quản.

Trong dịp Tết Đinh Dậu, giá các loại thịt khô tại Sơn La không biến động nhiều. Lợn khô có giá từ 350.000-400.000 đồng/kg; trâu khô, bò khô, ngựa khô có giá từ 700.000-800.000/kg.