Thị trường mua bán khoai lang chính vụ chậm hơn năm ngoái, người dân lo lắng đầu ra, mới đây UBND huyện Phú Thiện đã có báo cáo UBND tỉnh Gia Lai đề nghị kêu gọi doanh nghiệp kết nối tiêu thụ nông sản cho bà con nông dân trồng khoai lang Nhật Bản.
Huyện Phú Thiện được xem là ‘thủ phủ’ khoai lang của tỉnh Gia Lai trong những năm vừa qua. Thống kê vụ Đông Xuân 2023-2024, diện tích khoai lang trên địa bàn huyện Phú Thiện khoảng 3.440 ha, được người dân các xã như Chư A Thai, Ia Sol, Ia Piar trồng luân canh giữa hai vụ lúa, giống Nhật Bản. Năng suất bình quân đạt từ 20 tấn/ha, sản lượng khoai lang khoảng 68.800 tấn. Đến nay, đã thu hoạch 2.064 ha và đang vào cao điểm thu hoạch diện tích còn lại, dự kéo dài đến 30/4/2024.
Cụ thể, tình hình thu hoạch khoai lang, từ tháng 1-2/2024 diện tích thu hoạch khoảng 100 ha, có giá bán ở mức cao 10.000 đồng/kg; đến cuối tháng 3/2024 thu hoạch khoảng 1.600 ha với giá dao động từ 6.000-7.000 đồng/kg, sản lượng hơn 34.000 tấn. Tuy nhiên, đến đầu tháng4 hơn 1.600 ha bước vào giai đoạn thu hoạch chính vụ sản lượng khoảng 32.000 tấn, giá đột ngột giảm xuống từ 3.000-4.000 đồng/kg.Theo đánh giá của UBND huyện phú Thiện, hiện nay giá khoai lang giảm, thương lái thu mua cầm chừng và có chiều hướng giảm số lượng. Chính vì vậy, người dân trồng khoai lang đang gặp nhiều khó khăn trong việc tìm đầu ra.
Theo UBND huyện Phú Thiện nguyên nhân một phần do diện tích trồng khoai lang Nhật tại nhiều địa phương trong cả nước tăng lên và trùng thời điểm thu hoạch; thiếu đầu ra, nhất là các doanh nghiệp đầu tư thu mua. Do vậy, trước mắt địa phương đề nghị tỉnh quan tâm kêu gọi các doanh nghiệp tiêu thụ cho bà con. Lâu dài, cần kêu gọi đầu tư các nhà máy chế biến, tiêu thụ sản phẩm khoai lang. Nông dân thua lỗ do giá thấp.
Ông Bùi Trọng Thành, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Phú Thiện cho biết, quá trình thu mua khoai lang cho bà con đến nay vẫn diễn ra bình thường nhưng giá lại thấp. So với đầu vụ thì giá giảm sút rất nhiều đã ảnh hưởng đến thu nhập của người nông dân. Với giá như hiện nay 4.000 đồng/kg, nếu sản lượng không đảm bảo thì sẽ không có lãi; nếu những hộ thuê đất trồng khoai lang sẽ bị thua lỗ.Theo ông Đỗ Văn Năm, Giám đốc Hợp tác xã Nông sản an toàn Phú Thiện (xã Chư A Thai, huyện Phú Thiện), việc khoai lang rớt giá, hợp tác xã cũng đã báo cáo về huyện để nắm bắt tình hình tiêu thụ cũng như kiến nghị hỗ trợ người dân.Tuy nhiên, phải thừa nhận rằng, mùa vụ năm nay người dân trồng khoai lang quá nhiều, diện tích tăng đột biến khiến cho giá giảm sâu, tiêu thụ cũng gặp khó khăn.
Ông Năm cho biết thêm, ngay khi huyện báo cáo tình hình khoai lang gặp khó khăn thì đã có một số doanh nghiệp đến đặt vấn đề tiêu thụ cho người dân. Tuy nhiên, các doanh nghiệp chủ yếu thu mua khoai lang trồng trên đất đỏ bazan để thực hiện chế biến sâu. Trong khi lượng khoai lang sản xuất trên địa bàn quá lớn, lên đến vài chục nghìn tấn, việc các doanh nghiệp đến thu mua để chế biến cũng chỉ được vài chục tấn, như vậy vẫn chưa giải quyết ổn thỏa vấn đề tiêu thụ cho người dân.
Theo nhận định ngành nông nghiệp tỉnh Gia Lai, năm nay diện tích sản xuất khoai lang tăng không chỉ trên địa bàn huyện Phú Thiện mà cả trong tỉnh cũng như các vùng, miền. Thời vụ xuống giống các địa phương trùng thời vụ nên sản lượng thu hoạch tăng, dẫn đến khó khăn trong vấn đề tiêu thụ. Hiện tại, đầu ra của khoang lang chưa có các doanh nghiệp đầu tư, chủ yếu các thương lái thu mua là chính. Ngoài ra, chất lượng giống khoai lang đầu vào chưa đảm bảo, giá giống cao ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất trên địa bàn.
Trong báo cáo gửi UBND tỉnh Gia Lai, huyện Phú Thiện đã đề nghị tỉnh quan tâm kêu gọi các doanh nghiệp tiêu thụ khoai lang cho bà con. Về lâu dài, cần kêu gọi đầu tư các nhà máy chế biến, tiêu thụ sản phẩm khoai lang trên địa bàn tỉnh Gia Lai gắn với việc đưa các giống chất lượng, sạch bệnh, cho năng suất cao để người dân an tâm sản xuất.
Ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó Chủ tịch UBND huyện Phú Thiện cho biết, ngay khi huyện có báo cáo gửi lên UBND tỉnh, đã có khoảng 3,4 doanh nghiệp đến đặt vấn đề thu mua cho người dân. Trước khi mùa vụ khoai lang bắt đầu, huyện đã khuyến cáo người dân không nên ồ ạt trồng. Tuy nhiên, do 2 năm vừa qua, người dân trồng khoai lang thắng lớn nên đã tập trung mở rộng diện tích ồ ạt. Việc cung vượt quá cầu dẫn đến giá khoai lang xuống thấp là điều không thể tránh khỏi. Chính vì vậy, giải pháp cấp bách nhất bây giờ là tập trung kêu gọi doanh nghiệp đến thu mua khoai lang càng sớm càng tốt nhằm giảm thiệt hại cho người dân.
Hồng Điệp
