Ia Mơr- Làng thanh niên lập nghiệp đang bị lãng quên

Ảnh: Trần Hiếu

Đang mùa mưa, con đường vào làng Ring như được láng mỡ. Nhiều đoạn, nước ngập cả đường, kéo dài đến hơn 20 mét. Để vượt qua những cung đường này, xe ô tô phải chạy theo đường tránh trơn trượt. Khởi hành từ TP. Pleiku từ sáng sớm, vượt qua đoạn đường gần 100 km và phải đến gần 11 giờ trưa chúng tôi mới có mặt tại làng.

Nguyên thủy của làng Ring vốn là Làng thanh niên lập nghiệp biên giới Ia Mơr, sau đó được chuyển về cho địa phương quản lý từ năm 2011. Và những khốn khó tồn tại từ nhiều năm qua vẫn chưa thể giải quyết dứt điểm. Ban đầu, có 100 thanh niên tình nguyện lên đây lập nghiệp, ước mơ xây dựng nên một vùng dân cư trù phú nhưng rồi… vỡ mộng. Anh Trần Quốc Toàn-một thanh niên, có mặt từ những ngày đầu cho biết: “Đất đai cằn cỗi. Mùa mưa thì nước ngập úng, mùa khô thì nứt nẻ, khó trồng cây, đặc biệt là cây công nghiệp. Từ 100 thanh niên lên đây, nay chỉ còn 50-60 hộ. Nhiều hộ đã đóng cửa nhà, bỏ hoang đất đai đi làm ăn xa”.
 

Theo định suất, cứ mỗi hộ nhập làng được bố trí cấp 1.000 m2 đất, một căn nhà hơn 30 m2, 4 sào lúa nước và 1,8 ha đất rẫy. Đất nhiều là vậy nhưng hầu hết đều cằn cỗi. 2 năm trở lại đây, nhiều hộ trong làng đã trồng mía bán cho Nhà máy Đường Kon Tum. Nhưng nhiều diện tích mía ở đây bị chết khi gặp hạn. Thêm nữa, công vận chuyển xa cộng với tiền đầu tư lớn nên nông dân không thể yên tâm với cây mía. Làng có 54 ha lúa nước 2 vụ thì chỉ có chừng 40 ha sản xuất được lúa 2 vụ, còn lại chỉ làm một vụ vì chân ruộng cao, khó tưới.
 

Trạm y tế bỏ hoang. Ảnh: Trần Hiếu

Nhiều công trình được đầu tư tiền tỷ tại làng đang bị bỏ hoang, xuống cấp trầm trọng. Trạm Y tế gồm 6 phòng được xây kiên cố bỏ hoang từ hơn 3 năm nay. Nhiều trang-thiết bị như bàn đỡ đẻ, tủ đựng trang-thiết bị, ghế ngồi… bị vứt bỏ chỏng chơ, bám đầy bụi. Người dân tận dụng nền nhà để phơi bắp. Cả khuôn viên bên ngoài của trạm mọc đầy cỏ. Cạnh đó là một sân bóng cũng phủ cỏ cao cả mét. Mỗi khi trong làng có người đau nặng, cả làng cuống lên, lắm khi đặt người đau lên những chiếc xe độ chế chạy hơn 20 km ra Trạm Y tế xã hoặc đến huyện cũng phải đi gần 50 km.

Nguồn nước ở đây bị nhiễm vôi nên không thể sử dụng. Người dân đành phải trích số tiền ít ỏi kiếm được mua nước bình với giá 15 ngàn đồng/bình để nấu nướng. Trước đó, làng này cũng đã được đầu tư một đường ống cùng với tháp lọc nước hoành tráng để bơm nước từ suối Mơ gần đó, nhưng hệ thống này từ khi hoàn thành chưa hề được sử dụng một lần nào. Công trình tốn hàng trăm triệu đồng này đang trong tình trạng bỏ hoang, hư hỏng. “Ở đây có 3 giếng khoan để bơm thứ nước nhiễm vôi đó lên cho chúng tôi sử dụng. Nhưng cả tháng nay bơm bị hư, thành ra nước sinh hoạt chúng tôi cũng phải tự lo liệu. May mà đang mùa mưa nên gia đình nào cũng trữ được nước vào các bể chứa có sẵn để dùng sinh hoạt hàng ngày”-chị Bùi Thị Vịnh-người nhập làng từ năm 2008 nói.

Người dân ở làng Ring phải vượt qua những cung đường lầy lội như thế này đưa con tới lớp. Ảnh: Trần Hiếu

Còn về chuyện học hành, trẻ con từ lớp 3 trở lên muốn đi học phải ra trung tâm xã cách làng gần 20 km hoặc qua huyện Ea Súp (Đak Đak) cũng với quãng đường dài tương tự. Năm nay, Trường THCS Nguyễn Văn Trỗi, xã Ia Mơr mới mở được một lớp ghép 1+2 ở làng với 11 học sinh. Một lớp học với 2 cái bảng quay về 2 phía, thầy giáo vừa dạy lớp 1 vừa dạy lớp 2. Ngoài ra, dù cơ sở vật chất bị bỏ hoang nhưng cấp trên vẫn duyệt đầu tư 140 triệu đồng xây một lớp học mầm non thay vì sửa chữa lại một số phòng làm việc để tiết kiệm, dành đầu tư cho vấn đề khác.