Hội Mỹ thuật Việt Nam đóng góp tích cực cho sự phát triển nền Mỹ thuật Việt Nam hiện đại

* Trong 60 năm hình thành và phát triển, Hội Mỹ thuật Việt Nam đã có những đóng góp tích cực cho nền Mỹ thuật Việt Nam hiện đại; ông có thể chia sẻ về những thành tựu nổi bật của Hội? 

- Nhìn lại quá trình hình thành, phát triển của Mỹ thuật hiện đại Việt Nam từ những năm đầu thế kỷ XX, phải khẳng định rằng từ sự ra đời của Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương năm 1925, một đội ngũ các nghệ sĩ xuất hiện đặt nền móng cho nghệ thuật tạo hình hiện đại Việt Nam.  
 

Hoạ sĩ Trần Khánh Chương - Chủ tịch Hội mỹ thuật Việt Nam phát biểu tại Lễ kỷ niệm " 60 năm thành lập Mỹ thuật Việt Nam". Ảnh: Thành Đạt – TTXVN

Từ 123 hội viên ban đầu, đến nay Hội đã có gần 2.000 hội viên đang sinh hoạt tại hơn 70 chi hội thuộc 63 tỉnh, thành trong cả nước. Đặc biệt, nếu trước Cách mạng tháng Tám, trong Hội không có nghệ sĩ tạo hình người dân tộc nào thì hiện nay đã có 85 nghệ sĩ tạo hình thuộc 16 dân tộc thiểu số. Trong quá trình phát triển, đội ngũ hội viên của Hội đã hình thành 5 thế hệ nối tiếp nhau, sáng tạo nên những tác phẩm mỹ thuật đóng góp cho sự nghiệp cách mạng, xây dựng, phát triển đất nước. Hàng vạn tác phẩm mỹ thuật đã được sáng tác, hàng nghìn triển lãm mỹ thuật được tổ chức trong, ngoài nước, nhiều Hội viên đã nhận được những giải thưởng cao ở trong nước và quốc tế. Hội Mỹ thuật Việt Nam tự hào đã tập hợp được những nghệ sĩ tạo hình xuất sắc nhất trong đội ngũ của mình và có những đóng góp cho sự nghiệp phát triển mỹ thuật nước nhà. 

Một thành công nữa có thể kể đến là từ ngày đầu thành lập chỉ có Ban Chấp hành Trung ương Hội, sau 60 năm với 8 nhiệm kỳ, Hội đã từng bước hoàn thiện các cơ cấu tổ chức. Đến nay, Hội Mỹ thuật Việt Nam đã có 5 cơ quan đơn vị, trong đó có 2 đơn vị hành chính - sự nghiệp, 3 đơn vị sự nghiệp công lập. Đặc biệt, trực thuộc Văn phòng Trung ương Hội có Trung tâm Mỹ thuật đương đại, nơi tổ chức các trại sáng tác và lưu giữ 1.287 tác phẩm trong Bộ Sưu tập mỹ thuật của Hội Mỹ thuật Việt Nam. Trung tâm cũng quản lý Thư viện Mỹ thuật của Hội với nhiều sách mỹ thuật quý xuất bản trong, ngoài nước. Hội cũng đã thành lập Văn phòng đại diện phía Nam, góp phần thúc đẩy việc triển khai các hoạt động tại các tỉnh, thành thuộc khu vực Đông Nam Bộ, Thành phố Hồ Chí Minh và Đồng bằng sông Cửu Long. 

Ba đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ tài chính, gồm: Nhà Triển lãm Mỹ thuật số 10 Hàng Đào (nay được chuyển về 16 Ngô Quyền); Tạp chí Mỹ thuật và Nhà Xuất bản Mỹ thuật cũng có nhiều đóng góp cho sự phát triển của mỹ thuật nước nhà. Từ những cơ sở trên đã có gần 2.000 cuộc triển lãm chung, triển lãm mỹ thuật khu vực, chuyên đề, cá nhân và nhóm được tổ chức với hàng vạn tác phẩm được trưng bày; nhiều cuốn sách mỹ thuật đã được tặng các giải thưởng của Hội Xuất bản về Sách hay và Sách đẹp. 

* Trong 60 năm qua, các hoạt động mỹ thuật đã được Hội hỗ trợ thực hiện như thế nào, thưa ông? 

-  Trong 60 năm qua, Hội Mỹ thuật Việt Nam đã tổ chức nhiều hoạt động chuyên môn cho hội viên thông qua các trại sáng tác, các chuyến đi thực tế, hỗ trợ sáng tác, việc công bố tác phẩm, in sách, hội thảo, tọa đàm... Hội cũng phối hợp với Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, các cơ quan liên quan tổ chức những triển lãm lớn như: Triển lãm Mỹ thuật toàn quốc, Triển lãm về đề tài Lực lượng vũ trang và Chiến tranh cách mạng, Triển lãm Đồ họa quốc tế, Festival Mỹ thuật Trẻ, Triển lãm Mỹ thuật Việt Nam ở nước ngoài... Đặc biệt, từ năm 1996, để động viên các hội viên và các nghệ sĩ tạo hình trong toàn quốc tham gia sáng tác, đưa mỹ thuật đến với công chúng cả nước, Hội Mỹ thuật Việt Nam đã tổ chức và phối hợp với các tỉnh, thành đăng cai các triển lãm mỹ thuật khu vực. Gần 190 cuộc triển lãm với hơn ba vạn tác phẩm của hàng nghìn tác giả là hội viên và chưa hội viên được chọn trưng bày. 
 

Đại diện Ban chấp hành Trung ương Hội mỹ thuật Việt Nam trao bằng khen cho các hoạ sĩ có thành tích xuất sắc góp phần xây dựng Hội mỹ thuật Việt Nam. Ảnh: Thành Đạt – TTXVN

Theo thống kê, riêng từ năm 1993 đến năm 2017, Hội Mỹ thuật Việt Nam đã xét tặng 2.106 giải thưởng, gồm: 217 giải thưởng Hội Mỹ thuật Việt Nam; 1.821 giải thưởng Triển lãm Mỹ thuật khu vực; 68 giải thưởng ngành Phê bình mỹ thuật. Tại các triển lãm mỹ thuật khu vực, Hội đã xét hỗ trợ sáng tác cho hội viên có tác phẩm của trưng bày có chất lượng cao, xét giới thiệu tác phẩm của tác giả chưa là hội viên để dự Giải thưởng Ủy ban toàn quốc Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam. 

Nhiều tác phẩm của Hội viên Hội Mỹ thuật Việt Nam đã được tặng giải thưởng cao ở các triển lãm mỹ thuật trong nước như: Triển lãm Mỹ thuật toàn quốc; Triển lãm 10 năm Điêu khắc toàn quốc; Triển lãm thường niên về Đồ họa, Mỹ thuật Ứng dụng, tranh cổ động; Triển lãm Mỹ thuật khu vực, Đồ họa ASEAN quốc tế; Festival Mỹ thuật Trẻ... và tại các triển lãm quốc tế về hội họa, đồ họa... 

Với những thành tích đã đạt được trong quá trình xây dựng và phát triển, Hội Mỹ thuật Việt Nam đã được Đảng, Nhà nước tặng nhiều phần thưởng cao quý: Huân chương Lao động hạng Nhất, Huân chương Độc lập hạng Nhất, Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Sao Vàng, Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ. Hội Mỹ thuật Việt Nam cũng đã được tặng thưởng Huy chương Joliot Curie của Hội đồng Hòa bình thế giới. Nhiều hội viên đã được tặng thưởng huân, huy chương, Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, của các bộ, ngành và các tỉnh, thành phố. Hội Mỹ thuật Việt Nam cũng đã tặng hơn 2.000 huy chương, kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp Mỹ thuật Việt Nam” cho các tập thể, cá nhân thuộc tổ chức Hội, các cơ quan, tổ chức trong, ngoài nước đã có những đóng góp cho sự phát triển của nền Mỹ thuật Việt Nam hiện đại. 

Mỹ Bình (thực hiện)