Tuy nhiên đã trồng rau thì sẽ có sâu hại, mức độ hại nặng, nhẹ còn tuỳ thuộc vào tình hình thời tiết và thời vụ trồng, tuỳ thuộc vào loại rau canh tác mà có các loại sâu hại đặc trưng.
Do vậy, cần thiết phải có một số biện pháp bảo vệ thực vật mang tính sinh học, ít hoặc không ảnh hưởng đến sức khoẻ con người và môi trường sinh thái.
Qua thực tế tại các trang trại trồng rau thì ngoài các thuốc trừ sâu sinh học có bán sẵn trên thị trường như các loại dầu khoáng SK Enspray 99EC, dầu khoáng Đầu Trâu Bio hopper 270EC, các thuốc có nguồn gốc anbamectin, thuốc gốc cúc… thì vài năm gần đây một số nhà nông còn tự chế ra những sản phẩm thuốc trừ sâu sinh học giá rẻ mà hiệu quả cũng tương đối cao. Những loại thuốc này về cơ bản có thể diệt tới 85 - 90% lượng sâu hại trên rau mà chi phí có thể giảm tới 45 - 50%.
Hiện nay có nhiều cách chế thuốc trừ sâu sinh học, có thể kể đến là phương pháp sử dụng các loại cây cỏ có độc tốt đối với sâu hại hay những biện pháp khác như sử dụng thuốc lào, sử dụng vỏ trứng…
Việc sử dụng các loại cây cỏ có chứa chất độc có tác dụng rất tốt trong việc bảo vệ cây trồng mà không gây ảnh hưởng tới sức khoẻ con người, không làm ô nhiễm môi trường và đặc biệt có thể tự làm lấy để sử dụng.
Trong các loại củ, quả như giềng, gừng, tỏi, ớt… có chứa hàm lượng axit có tác động đến các bộ phận như mắt, da của những loài sâu bọ hại cây trồng và có thể tiêu diệt chúng. Trong rễ của cây thuốc lá; trong lá và thân của cây xoan, cây thuốc lá; trong lá của cây cà chua có chất Alkaloids; trong hạt của quả na, hạt củ đậu… có chứa những độc tố đối với sâu bệnh hại. Sử dụng thuốc lào, thuốc lá cũng có tác dụng diệt trừ sâu hại.
Một số phương pháp chế biến đơn giản có thể tự làm như sau:
- Ngâm rượu, cồn: Thu hái cây cỏ, rau có chứa độc tố như cà chua, gừng, tỏi, ớt… Rửa sạch, thái nhỏ thành lát hoặc cắt chỉ, ngâm rượu hoặc cồn trong xô, chậu… trong một thời gian tuỳ từng loại, thường ngâm trong 3 - 7 ngày để có đủ lượng độc tố cần thiết. Sau khi ngâm lọc chắt lấy nước trong rồi hoà thêm nước đem phun.
- Đun sôi: Rửa sạch cây cỏ, thái nhỏ, đun sôi 1 - 2 giờ, nấu xong gạn lấy nước để nguội, khi phun hoà thêm nước lã.
- Ép (chiết xuất): Rửa sạch cây, cỏ ngâm vào nước khoảng 15 phút sau đó cho vào giã hoặc xay lấy nước đem phun.
Chế biến dùng cho quy mô gia đình:
- Chế biến từ tỏi: Dùng 2 - 3 củ tỏi to bóc sạch vỏ, giã nghiền nát pha với 2 cốc nước, ngâm 1 ngày, sau đó lấy ra lọc nước cốt, pha với 4 lít nước, cho vào bình tưới đem phun lên cây bị bệnh. Phun khi trời mát và đều các mặt lá cả trên, dưới, thân và gốc cây.
- Chế biến từ ớt: Chọn khoảng 10 quả ớt chỉ thiên cay, nghiền nát bằng máy hoặc giã nát bằng cối, ngâm ớt qua một đêm, sau đó lọc lấy nước cốt, pha với 1 lít nước, cho vào bình tưới phun lên cây bị bệnh. Phun khi trời mát và đều các mặt lá cả trên, dưới, thân và gốc cây.
- Chế biến từ lá cà chua: Chọn ra khoảng vài chục lá cà chua, nghiền nát rồi ngâm với khoảng 2 cốc nước qua đêm, gạn lấy nước trong pha thêm 2 cốc nước, sau đó cho vào bình tưới phun lên cây bị bệnh. Phun khi trời mát và đều các mặt lá cả trên, dưới, thân và gốc cây.
- Chế biến hỗn hợp gừng, tỏi, ớt, giềng: Chuẩn bị nguyên liệu vừa đủ, rửa sạch, nghiền nát các loại củ, quả này sau đó đem ngâm rượu hoặc cồn trong khoảng 15 ngày để các chất cay, nóng ngấm đều với nhau, gạn lấy nước trong và chỉ cần pha loãng với nước lã là có thể phun lên cây trồng.
Đây là loại hỗn hợp bao gồm chất cay, nóng của ớt, tỏi, gừng, giềng, rượu… nên khi phun loại dung dịch này sâu co mình lại và chết rất nhanh, có thể tiêu diệt được 85 - 90% sâu hại. Thời gian bảo quản và sử dụng thuốc tự chế này lên tới 4 - 5 tháng.
- Chế biến từ thuốc lào (nếu không có lá thuốc lào thì có thể sử dụng thuốc lá): Dùng một gói thuốc lào hoặc một bao thuốc lá đem ngâm trong nước ấm 1 đêm, lọc lấy nước và thêm vào một thìa cà phê nước rửa bát, hoà dung dịch đó với 4 - 8 lít nước cho vào bình tưới phun lên cây bị bệnh. Phun khi trời mát và đều các mặt lá cả trên, dưới, thân và gốc cây.
Phương pháp sử dụng:
Tùy theo đối tượng sâu hại trên từng loại cây trồng mà sử dụng nồng độ đặc hoặc loãng khác nhau. Khi pha chế các loại thuốc từ cây cỏ có thể cho thêm ít xà phòng, nước rủa bát… hoặc dầu khoáng nhằm làm tăng độ bám dính của thuốc. Những loại thuốc chế biến từ cây cỏ rất phù hợp để tiêu diệt các loại sâu hại rau nhằm tạo ra các sản phẩm rau, quả an toàn.
Phương pháp nhận biết các loại cây cỏ có khả năng diệt côn trùng:
- Quan sát qua chất dịch (nhựa) của cây: Nếu nhựa cây có mùi nồng, làm da người bị dị ứng nóng hoặc mẩn ngứa thì dịch của cây đó có chứa độc tố (cây thuốc lá, hạt củ đậu…).
- Ngửi mùi: Những cây có chứa chất độc đều có mùi nồng, hắc, cay… khó ngửi (lá và vỏ của cây xoan, lá cây thuốc lá, thuốc lào, cây cà độc dược…).
- Theo dõi những loài động vật nhỏ sống xung quanh cây như nhện, kiến… Nếu không có những động vật nhỏ sống quanh cây và dùng cây làm thức ăn thì có thể nhận định cây đó có chứa chất độc và có thể dùng làm thuốc trừ sâu (riêng cây thuốc lá, thuốc lào vẫn có rệp và sâu xanh gây hại).
Ưu điểm:
Với các cách làm trên thì chúng ta hoàn toàn có thể tự chế thuốc trừ sâu sinh học từ các loại cây cỏ hàng ngày để diệt trừ sâu bệnh hại rau mà không nhất thiết phải dùng đến biện pháp hoá học. Nếu phòng trừ sớm có thể diệt trừ tới 85 -90% sâu hại, giúp rau phát triển tốt, đạt năng suất cao.
Nguyên liệu làm thuốc trừ sâu sinh học rất dễ kiếm, giá rẻ, tiện lợi, cần càm lúc nào là có lúc đó, không lo hết hạn sử dụng, không lo dự phòng. Phun bằng thuốc trừ sâu sinh học tự chế không cần cách ly hoặc chỉ cách ly 1 - 2 ngày cho bớt mùi mà không sợ ảnh hưởng tới sức khoẻ.
Do vậy, cần thiết phải có một số biện pháp bảo vệ thực vật mang tính sinh học, ít hoặc không ảnh hưởng đến sức khoẻ con người và môi trường sinh thái.
Qua thực tế tại các trang trại trồng rau thì ngoài các thuốc trừ sâu sinh học có bán sẵn trên thị trường như các loại dầu khoáng SK Enspray 99EC, dầu khoáng Đầu Trâu Bio hopper 270EC, các thuốc có nguồn gốc anbamectin, thuốc gốc cúc… thì vài năm gần đây một số nhà nông còn tự chế ra những sản phẩm thuốc trừ sâu sinh học giá rẻ mà hiệu quả cũng tương đối cao. Những loại thuốc này về cơ bản có thể diệt tới 85 - 90% lượng sâu hại trên rau mà chi phí có thể giảm tới 45 - 50%.
Hiện nay có nhiều cách chế thuốc trừ sâu sinh học, có thể kể đến là phương pháp sử dụng các loại cây cỏ có độc tốt đối với sâu hại hay những biện pháp khác như sử dụng thuốc lào, sử dụng vỏ trứng…
Việc sử dụng các loại cây cỏ có chứa chất độc có tác dụng rất tốt trong việc bảo vệ cây trồng mà không gây ảnh hưởng tới sức khoẻ con người, không làm ô nhiễm môi trường và đặc biệt có thể tự làm lấy để sử dụng.
Trong các loại củ, quả như giềng, gừng, tỏi, ớt… có chứa hàm lượng axit có tác động đến các bộ phận như mắt, da của những loài sâu bọ hại cây trồng và có thể tiêu diệt chúng. Trong rễ của cây thuốc lá; trong lá và thân của cây xoan, cây thuốc lá; trong lá của cây cà chua có chất Alkaloids; trong hạt của quả na, hạt củ đậu… có chứa những độc tố đối với sâu bệnh hại. Sử dụng thuốc lào, thuốc lá cũng có tác dụng diệt trừ sâu hại.
 |
| Người dân huyện Điện Biên (tỉnh Điện Biên) chăm sóc rau. Ảnh: Xuân Tư - TTXVN |
Một số phương pháp chế biến đơn giản có thể tự làm như sau:
- Ngâm rượu, cồn: Thu hái cây cỏ, rau có chứa độc tố như cà chua, gừng, tỏi, ớt… Rửa sạch, thái nhỏ thành lát hoặc cắt chỉ, ngâm rượu hoặc cồn trong xô, chậu… trong một thời gian tuỳ từng loại, thường ngâm trong 3 - 7 ngày để có đủ lượng độc tố cần thiết. Sau khi ngâm lọc chắt lấy nước trong rồi hoà thêm nước đem phun.
- Đun sôi: Rửa sạch cây cỏ, thái nhỏ, đun sôi 1 - 2 giờ, nấu xong gạn lấy nước để nguội, khi phun hoà thêm nước lã.
- Ép (chiết xuất): Rửa sạch cây, cỏ ngâm vào nước khoảng 15 phút sau đó cho vào giã hoặc xay lấy nước đem phun.
Chế biến dùng cho quy mô gia đình:
- Chế biến từ tỏi: Dùng 2 - 3 củ tỏi to bóc sạch vỏ, giã nghiền nát pha với 2 cốc nước, ngâm 1 ngày, sau đó lấy ra lọc nước cốt, pha với 4 lít nước, cho vào bình tưới đem phun lên cây bị bệnh. Phun khi trời mát và đều các mặt lá cả trên, dưới, thân và gốc cây.
- Chế biến từ ớt: Chọn khoảng 10 quả ớt chỉ thiên cay, nghiền nát bằng máy hoặc giã nát bằng cối, ngâm ớt qua một đêm, sau đó lọc lấy nước cốt, pha với 1 lít nước, cho vào bình tưới phun lên cây bị bệnh. Phun khi trời mát và đều các mặt lá cả trên, dưới, thân và gốc cây.
- Chế biến từ lá cà chua: Chọn ra khoảng vài chục lá cà chua, nghiền nát rồi ngâm với khoảng 2 cốc nước qua đêm, gạn lấy nước trong pha thêm 2 cốc nước, sau đó cho vào bình tưới phun lên cây bị bệnh. Phun khi trời mát và đều các mặt lá cả trên, dưới, thân và gốc cây.
- Chế biến hỗn hợp gừng, tỏi, ớt, giềng: Chuẩn bị nguyên liệu vừa đủ, rửa sạch, nghiền nát các loại củ, quả này sau đó đem ngâm rượu hoặc cồn trong khoảng 15 ngày để các chất cay, nóng ngấm đều với nhau, gạn lấy nước trong và chỉ cần pha loãng với nước lã là có thể phun lên cây trồng.
Đây là loại hỗn hợp bao gồm chất cay, nóng của ớt, tỏi, gừng, giềng, rượu… nên khi phun loại dung dịch này sâu co mình lại và chết rất nhanh, có thể tiêu diệt được 85 - 90% sâu hại. Thời gian bảo quản và sử dụng thuốc tự chế này lên tới 4 - 5 tháng.
- Chế biến từ thuốc lào (nếu không có lá thuốc lào thì có thể sử dụng thuốc lá): Dùng một gói thuốc lào hoặc một bao thuốc lá đem ngâm trong nước ấm 1 đêm, lọc lấy nước và thêm vào một thìa cà phê nước rửa bát, hoà dung dịch đó với 4 - 8 lít nước cho vào bình tưới phun lên cây bị bệnh. Phun khi trời mát và đều các mặt lá cả trên, dưới, thân và gốc cây.
Phương pháp sử dụng:
Tùy theo đối tượng sâu hại trên từng loại cây trồng mà sử dụng nồng độ đặc hoặc loãng khác nhau. Khi pha chế các loại thuốc từ cây cỏ có thể cho thêm ít xà phòng, nước rủa bát… hoặc dầu khoáng nhằm làm tăng độ bám dính của thuốc. Những loại thuốc chế biến từ cây cỏ rất phù hợp để tiêu diệt các loại sâu hại rau nhằm tạo ra các sản phẩm rau, quả an toàn.
Phương pháp nhận biết các loại cây cỏ có khả năng diệt côn trùng:
- Quan sát qua chất dịch (nhựa) của cây: Nếu nhựa cây có mùi nồng, làm da người bị dị ứng nóng hoặc mẩn ngứa thì dịch của cây đó có chứa độc tố (cây thuốc lá, hạt củ đậu…).
- Ngửi mùi: Những cây có chứa chất độc đều có mùi nồng, hắc, cay… khó ngửi (lá và vỏ của cây xoan, lá cây thuốc lá, thuốc lào, cây cà độc dược…).
- Theo dõi những loài động vật nhỏ sống xung quanh cây như nhện, kiến… Nếu không có những động vật nhỏ sống quanh cây và dùng cây làm thức ăn thì có thể nhận định cây đó có chứa chất độc và có thể dùng làm thuốc trừ sâu (riêng cây thuốc lá, thuốc lào vẫn có rệp và sâu xanh gây hại).
Ưu điểm:
Với các cách làm trên thì chúng ta hoàn toàn có thể tự chế thuốc trừ sâu sinh học từ các loại cây cỏ hàng ngày để diệt trừ sâu bệnh hại rau mà không nhất thiết phải dùng đến biện pháp hoá học. Nếu phòng trừ sớm có thể diệt trừ tới 85 -90% sâu hại, giúp rau phát triển tốt, đạt năng suất cao.
Nguyên liệu làm thuốc trừ sâu sinh học rất dễ kiếm, giá rẻ, tiện lợi, cần càm lúc nào là có lúc đó, không lo hết hạn sử dụng, không lo dự phòng. Phun bằng thuốc trừ sâu sinh học tự chế không cần cách ly hoặc chỉ cách ly 1 - 2 ngày cho bớt mùi mà không sợ ảnh hưởng tới sức khoẻ.
Theo nongnghiep.vn
