Phát triển mô hình hợp tác xã theo chuỗi giá trị giúp sản xuất phát triển ổn định, tạo liên kết, quy mô lớn, tăng lợi thế cho người nông dân bằng việc hạ giá thành sản phẩm đầu vào và nâng cao chất lượng, thương hiệu và giá trị sản phẩm đầu ra. Đây là nội dung của kế hoạch triển khai đề án phát triển kinh tế hợp tác, hợp tác xã trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh năm 2023 vừa được UBND tỉnh Bình Phước ban hành.
Theo UBND tỉnh Bình Phước, trên địa bàn có 3 huyện biên giới, 5 xã với 25 thôn đặc biệt khó khăn vùng dân tộc thiểu số và miền núi; trong đó, huyện Bù Đảng và Bù Gia Mập là 2 huyện vùng sâu vùng xa, có nhiều thành phần dân tộc thiểu số sinh sống.
Tại hai địa phương này, nông và lâm nghiệp là ngành sản xuất chính nhưng còn chậm phát triển, chưa thu hút được các nhà đầu tư; nhiều nơi còn sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, tự cung tự cấp; cơ sở hạ tầng , cơ sở vật chất, kỹ thuật còn nghèo nàn, lạc hậu . Vì vậy, nhu cầu hợp tác sản xuất kinh doanh nông, lâm nghiệp giữa các hộ gia đình tại địa phương đã và đang trở thành nhu cầu cần thiết để cải thiện thu nhập trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số cho địa phương, góp phần xóa đói, giảm nghèo bền vững.
UBND tỉnh Bình Phước cho biết, mục tiêu của Đề án hướng đến là đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn các nghiệp vụ, chuyên môn về hoạt động quản lý điều hành, sản xuất kinh doanh, thị trường cho 100% cán bộ quản lý, điều hành của Hợp tác xã nông nghiệp Bù Gia Mập, Hợp tác xã nông nghiệp hữu cơ Đồng Nai và các hợp tác xã trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Bước đầu xây dựng vùng nguyên liệu điều sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ của Hợp tác xã nông nghiệp Bù Gia Mập và Hợp tác xã nông nghiệp hữu cơ Đồng Nai; xây dựng sản phẩm giúp 2 hợp tác xã này được chứng nhận sản phẩm OCOP; hỗ trợ tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại, ứng dụng thương mại điện tử.
UBND tỉnh Bình Phước yêu cầu các đơn vị, địa phương triển khai thực hiện các nhiệm vụ và giải pháp; trong đó, nâng cao nhận thức của người dân về vai trò, vị trí, lợi ích của phát triển mô hình hợp tác xã gắn với chuỗi giá trị, đặc biệt trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng hiện nay cũng như đứng trước nhiều ảnh hưởng, nguy cơ của biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh tại các huyện Bù Đăng, Bù Gia Mập.
Cùng với đó, UBND tỉnh Bình Phước yêu cầu các đơn vị, địa phương thực hiện tuyên truyền kế hoạch phát triển kinh tế hợp tác, hợp tác xã trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh; triển khai các chính sách hỗ trợ, khuyến khích phát triển hợp tác xã, hỗ trợ xây dựng và triển khai các kế hoạch, dự án liên kết cho Hợp tác xã nông nghiệp Bù Gia Mập và Hợp tác xã nông nghiệp hữu cơ Đồng Nai; hỗ trợ các hợp tác xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại, ứng dụng thương mại điện tử và dự án “chợ sản phẩm trực tuyến vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi”; xây dựng vùng nguyên liệu sản xuất điều theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ, tổ chức khảo sát thông tin đánh giá khả năng phát triển vùng nguyên liệu; từng bước cải tạo các giống điều có năng suất chất lượng cao, đủ điều kiện xuất khẩu.
Bình Phước là tỉnh có đường biên giới chung với Campuchia dài hơn 260 km, dân số hơn 1 triệu người; trong đó, 20% là đồng bào dân tộc thiểu số. Tỉnh Bình Phước được xem là “thủ phủ” điều của cả nước, khi chiếm hơn 50% diện tích và hơn 50% sản lượng điều của Việt Nam (diện tích cây điều Bình Phước gần 152.000 ha, sản lượng 170.000 tấn). Trên địa bàn có hơn 1.400 cơ sở chế biến, kinh doanh hạt điều; toàn ngành điều của Bình Phước giải quyết việc làm cho khoảng 50.000 lao động. Mỗi năm tổng giá trị của ngành điều Bình Phước mang lại đạt khoảng trên 33.000 tỷ đồng (tương đương 1,5 tỷ USD).
Theo UBND tỉnh Bình Phước, tổng giá trị gia tăng ước tính của cây điều, bao gồm cả khâu chế biến cộng với lượng điều được nhập khẩu thì cụm ngành điều đang tạo ra hơn 10 % GRDP toàn tỉnh, đây là một tỷ phần rất đáng kể. Cây điều chính là “cây xóa đói giảm nghèo” của đồng bào dân tộc Bình Phước. Ngoài trồng điều, đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn còn phát triển chăn nuôi bò, dê, lợn, gà dưới tán điều để tăng thu nhập.
Sỹ Tuyên