Mâm bánh phu thê (những chiếc bánh vuông, phía đuôi ghe) được trưng bày và thu hút nhiều du khách tại gian hàng du lịch Cần Thơ. |
Bánh phu thê được làm rất kỳ công, phải mất mấy ngày để chuẩn bị các nguyên phụ liệu. Da bánh được làm từ bột nếp. Nếp được tuyển chọn, ngâm một đêm, đem chuốc sạch rồi xay nhuyễn. Sau đó, bồng bột ráo rồi đem phơi nắng để tăng độ dẻo, dai, làm cho bánh ngon hơn. Kế đến là nạo dừa, vắt lấy nước nhất, hành lá cắt bỏ phần gốc rồi xắt nhuyễn, hòa vào nước cốt, thêm chút gia vị. Bột nếp sẽ pha trộn tỷ lệ với ngũ cốc (làm từ rau củ tự nhiên), nước cốt. Nhân bánh cũng làm rất kỳ công: đậu xanh ngâm một đêm, trút vỏ, để ráo, thêm tí muối, rồi hấp cách thủy với nước cốt dừa loại nhất. Với bánh mặn, cần chuẩn bị thêm thịt nạc đùi xắt miếng khoảng 2cm, lạp xưởng xắt hạt lựu đã sơ chế và lòng đỏ trứng muối. Vỏ bánh hình vuông làm bằng lá dừa.
Công đoạn phức tạp nhất là gói bánh. Sau khi chuẩn bị đầy đủ các vật liệu, người thợ ngắt chút bột vừa nắm tay, vo tròn rồi đập dẹp cho đều. Với bánh ngọt, đậu được vo tròn thành viên, phớt chút nước đường. Da bánh sẽ ốp bên ngoài nhân. Khuôn bánh sẽ được lót cặp lá nòng (làm từ lá chuối xiêm), phớt chút dầu dừa, sau đó để viên bánh vào khuôn. Lúc này người thợ khéo léo gập lá nòng đúng thứ tự trong ngoài, sau đó mới dùng khuôn đóng lại, tạo nên hình chiếc bánh vuông vắn, hài hòa. Riêng với loại bánh mặn, bột sẽ được tráng thêm lớp đậu xanh và sợi dây lát buộc trần bên ngoài để tạo hình bánh đẹp hơn.
Sau khi gói xong, bánh được đặt lên sề tre, để vào nồi um bằng đất, hấp cách thủy, phía trên dằn thêm cái sề tre thưa, để tạo hình bánh được cố định. Mất từ 45 – 60 phút, bánh chín, tỏa mùi thơm. Với người Nam Bộ, bánh phu thê thường được dùng trong dịp lễ hội, đặc biệt là cưới hỏi.
Tại Cần Thơ, người sành ăn thường chọn mua, đặt bánh phu thê tại cơ sở Xíu Tiên (33/41, Nguyễn Trãi, quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ). Đây là cơ sở của gia đình bà Bàn Thị Xiếu, có truyền thống ba đời làm bánh phu thê (trên 60 năm).