Những năm gần đây, không chỉ nông dân mà ngay cả doanh nghiệp, hợp tác xã trên địa bàn tỉnh Yên Bái đã mạnh dạn đầu tư, chuyển đổi các mô hình sản xuất nông nghiệp truyền thống sang các mô hình sản xuất nông sản sạch, sử dụng phân hữu cơ, hạn chế dùng thuốc bảo vệ thực vật, góp phần bảo vệ sức khỏe người sản xuất, người tiêu dùng và cả môi trường sống.
Tận dụng những yếu tố như khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương để nâng cao giá trị sản phẩm nông sản, nên ngay từ năm 2014, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Xây dựng Sơn Tùng (huyện Lục Yên) đã mạnh dạn chuyển hướng sang phát triển các sản phẩm đặc sản truyền thống; trong đó, có các loại cây ăn quả có múi, như: cam sành, cam Vinh lòng vàng, quýt và bưởi vào trồng. Với định hướng ngay từ đầu, doanh nghiệp xác định sản xuất hàng hóa nhưng gắn với sản xuất hữu cơ, bền vững.
Tại trang trại rộng 21 ha đầu tiên ở dưới chân núi Nước Ngập thuộc tổ 9 thị trấn Yên Thế, huyện Lục Yên được Công ty Trách nhiệm hữu hạn Xây dựng Sơn Tùng đầu tư hệ thống tưới nhỏ giọt cho từng gốc cam; đồng thời, sử dụng phân hữu cơ để chăm sóc. Thay vì sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và phân bón hóa học công ty đã sử dụng những chế phẩm sinh học để hạn chế côn trùng gây hại và tác động vào quá trình sinh trưởng của cây.
Ông Đỗ Đình Tú, Kỹ thuật viên Công ty Trách nhiệm hữu hạn Xây dựng Sơn Tùng khẳng định, chất lượng cam tại trang trại của công ty được đảm bảo theo quy chuẩn sản xuất sạch nên người tiêu dùng có thể hoàn toàn yên tâm khi sử dụng.
Không chỉ đáp ứng về cảm quan, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Xây dựng Sơn Tùng còn tiến hành lấy mẫu đất, nước để kiểm nghiệm, phân tích đánh giá độ PH, độ ẩm, các chất hữu cơ; Asen, chì, thủy ngân… để có cơ sở sản xuất ra những sản phẩm nông sản an toàn theo tiêu chuẩn VietGap.
Sau gần 7 năm kiên trì xây dựng, đến nay, Công ty đã phát triển và mở rộng diện tích trồng cam tại 3 địa điểm ở thị trấn Yên Thế, xã Tân Lĩnh và xã Tô Mậu (huyện Lục Yên) với quy mô trên 100 ha, sản lượng hàng năm đạt từ 400 đến 500 tấn quả, trong đó chủ yếu là cam lòng vàng, cam sành, quýt và bưởi, cung cấp ra thị trường trong và ngoài tỉnh và được khách hàng đánh giá cao về chất lượng sản phẩm cũng như đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Tiếng lành đồn xa, nhiều thương lái ở nhiều nơi đã tìm đến những trang trại của công ty để thu mua với số lượng lớn đưa về xuôi để tiêu thụ.
Chị Đỗ Thị Thảo, khách hàng đến từ tỉnh Hưng Yên cho biết, là một khách hàng thường xuyên lên mua cam tại trang trại của Công ty Trách nhiệm hữu hạn Xây dựng Sơn Tùng, chị nhận thấy chất lượng cam tại đây rất tốt, cam ngọt thơm, quả chắc, quan trọng nhất là cam sạch do được sảm xuất theo hướng hữu cơ, tiêu chuẩn VietGap. Chị mong muốn tất cả các chủ vườn nên sản xuất theo hướng này để tạo sự tin tưởng, yên tâm cho người tiêu dùng.
Anh Hoàng Duy Tiến, Phó Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Xây dựng Sơn Tùng cho biết, làm nông nghiệp bản chất là rất khó, nông nghiệp sạch còn khó hơn nhưng nhận thức được trách nhiệm với cộng đồng, người tiêu dùng, Công ty luôn cố gắng tạo nên những sản phẩm mà khi đưa đến tay người tiêu dùng là sản phẩm sạch, an toàn. Tất cả thức ăn cho cây trồng đều là hữu cơ, quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP cũng như các quy trình được cơ quan ban ngành chuyên môn hướng dẫn, doanh nghiệp cũng phấn đấu có cả nhưng sản phẩm được số hóa để cung cấp cho những thị trường khó tính.
Là doanh nghiệp được thành lập từ năm 2018, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Đức Khôi Ngọc Chấn ở xã Xuân Long, huyện Yên Bình do chàng trai trẻ người dân tộc Tày Nông Kim Ngọc làm giám đốc. Khởi nghiệp với dự án trồng cây ăn quả sạch theo hướng thuận thiên, kỹ sư nông nghiệp Nông Kim Ngọc đã mạnh dạn đầu tư một trang trại trồng cây ăn quả sạch, với mong muốn sản xuất nông nghiệp sinh thái thuận theo tự nhiên cho sản phẩm đạt chuẩn Global GAP.
Bằng những kiến thức được học ở trường, sau hơn 3 năm nỗ lực triển khai dự án, với sự hỗ trợ của dự án khởi nghiệp sáng tạo dành cho thanh niên nông thôn của Trung ương Đoàn, Nông Kim Ngọc đã tận dụng nguồn sinh thủy, khí hậu, thổ nhưỡng để áp dụng vào trang trại của mình xây dựng theo đúng chuẩn mô hình sản xuất sinh thái thuận tự nhiên bởi nhiều loại cây trồng tương hỗ nhau, mà không sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật và phân bón hóa học vào canh tác.
Khởi nghiệp trên vùng đất khó, với cách làm cũng không hề đơn giản, nhưng sau những nỗ lực của mình, hiện nay trang trại của Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Đức Khôi Ngọc Chấn đã bắt đầu cho thu hoạch những “trái ngọt” đầu tiên theo tiêu chuẩn GlobalGAP đối với những sản phẩm trái cây tự nhiên như cam, bưởi, ổi, với hương vị riêng, sạch và an toàn, qua kiểm nghiệm của đơn vị chức năng cho thấy hàm lượng dinh dưỡng cao, không có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật.
Tuy không cho năng suất cao nhưng đổi lại những sản phẩm cam lòng vàng, ổi lê Đài Loan (Trung Quốc) được khách hàng nhiều nơi phản hồi tích cực, với giá thành cao gấp 2 đến 3 lần so với những sản phẩm cùng loại khi sử dụng phân bón hóa học, hay thuốc bảo vệ thực vật. Đây cũng là đích mà doanh nghiệp hướng tới, cung cấp ra thị trường những trái cây an toàn bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.
Anh Nông Kim Ngọc cho biết, trong sản xuất nông nghiệp sinh thái, gần như hạn chế hoặc không sử dụng phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật vì phân bón hóa học có tác dụng tức thời nhưng sau đó để lại hệ lụy rất nhiều đó là những hợp chất hóa học gây hại cho cây trồng, đặc biệt gây hại cho hệ sinh vật đất và sinh vật có lợi, do vậy công ty chỉ sử dụng một lượng nhất định thuốc thảo mộc tự chế và phân bón thì tận dụng thu lại nguồn cá thải từ hồ Thác Bà nhưng sử dụng với một lượng rất ít trong 4 năm đầu nên sản phẩm cam Đức Khôi Ngọc Chấn mang một hương vị riêng, tự nhiên vốn có. Sản phẩm hoa quả của Công ty được nhiều khách hàng ở thị trường khó tính, có yêu cầu rất cao như trong chuỗi siêu thị ưa chuộng sử dụng.
Theo ông Nguyễn Đức Điển, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Yên Bái, tỉnh đã thực hiện các đề án, chính sách nhằm hỗ trợ người dân xây dựng và đạt chứng nhận chất lượng sản phẩm nông nghiệp an toàn, mở rộng diện tích sản xuất theo hướng tiên tiến như VietGAP, hữu cơ, cũng như các tiêu chuẩn cao hơn, hướng đến những thị trường cao cấp, với mong muốn thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp dựa vào ba yếu tố chủ đạo: nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại và nông dân văn minh.
Cùng với đó, phát triển nông nghiệp theo hướng nâng cao quy mô sản lượng, chất lượng các sản phẩm chủ lực, sản phẩm đặc sản, hữu cơ, sản phẩm OCOP; khuyến khích phát triển nông nghiệp xanh, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp công nghệ cao, sử dụng hiệu quả tài nguyên gắn với bảo vệ môi trường sinh thái; tạo lập sinh kế bền vững trên cơ sở phát huy lợi thế, điều kiện tự nhiên, thế mạnh của các vùng trong tỉnh.
Việt Dũng