Nắng nóng kéo dài, tình trạng khan hiếm nước đã diễn ra ở nhiều xã trên địa bàn tỉnh Lai Châu khiến cho nhiều diện tích cây trồng bị bị héo úa, không có khả năng phục hồi, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất, sản lượng cây trồng.
Hơn nửa diện tích ngô của gia đình anh Điêu Chính Vương (bên phải) ở thôn Đoàn Kết, thị trấn Phong Thổ bị hư hỏng do nắng nóng, khô hạn kéo dài. Ảnh: Việt Hoàng-TTXVN
Tại huyện biên giới Phong Thổ, trên cánh đồng ngô của các thôn Đoàn Kết, Thống Nhất thuộc thị trấn Phong Thổ những ngày gần đây đều bị hư hỏng. Theo chia sẻ của bà con nông dân, nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là do từ đầu tháng 3 đến nay trên địa bàn hầu như không có mưa, nếu có cũng không đáng kể. Chính việc nắng nóng kéo dài khiến cho đất đai khô cằn, không có nước cung cấp cho cây phát triển.
Gia đình anh Điêu Chính Vương ở thôn Đoàn Kết trồng trên 2.000m2 ngô. Vốn là cây trồng chính của gia đình nhằm cung cấp thức ăn phục vụ chăn nuôi và bán ra thị trường nên gia đình anh Vương trông mong rất nhiều về vụ Đông Xuân này. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của khô hạn, hơn nửa diện tích ngô của gia đình anh đã bị hỏng, không thể phục hồi.
Anh Điêu Chính Vương buồn rầu chia sẻ: “Năm ngoái gia đình mình trồng 1.000m2 diện tích ngô, mưa thuận gió hòa, ngô phát triển tốt cho thu 60 bao. Thấy vậy năm nay gia đình mình mạnh dạn chuyển đổi thêm hơn 1.000m2 đất trồng mía sang trồng ngô, nâng tổng diện tích ngô của cả gia đình lên trên 2.000m2. Nhưng chẳng may, khô hạn kéo dài toàn bộ 1.000m2 ngô trồng sớm của gia đình bị hỏng hoàn toàn, còn diện tích ngô còn lại trồng sau thì tỷ lệ mọc thấp, nhưng nếu tình trạng nắng nóng vẫn tiếp tục kéo dài khả năng vụ này gia đình bị mất trắng”.
Do nắng nóng, khô hạn kéo dài khiến 456ha ngô ở huyện Phong Thổ bị ảnh hưởng, nhiều diện tích bị khô bắp và lá. Ảnh: Việt Hoàng-TTXVN
Hiện nay, thôn Đoàn Kết có 226 hộ dân với 90% số hộ trồng ngô trên ruộng và nương. Hầu hết tất cả các hộ đều bị ảnh hưởng phần lớn diện tích trồng do nắng nóng.
Anh Màng Văn Định, thôn Đoàn Kết bộc bạch: “Gia đình tôi trồng 700m2 ngô giống CP 511. Từ lúc trồng đến nay trời nắng nhiều, nền nhiệt cao, ngô chậm phát triển và đến giờ thì 100% diện tích không có khả năng cho thu hoạch. Không chỉ mất công chăm sóc, mất đi nguồn thu mà gia đình còn mất 3 triệu đồng tiền mua giống, phân bón, thuốc trừ sâu”.
Tương tự, tại thôn Thống Nhất, tình trạng nắng nóng cũng gây ảnh hưởng lớn đến diện tích lúa, ngô trên địa bàn, làm bà con nông dân nới đây đứng ngồi không yên. Riêng diện tích ngô của thôn đã có 12/15ha bị hỏng hoàn toàn, 3/15ha bị ảnh hưởng khoảng 30%. Nhiều bà con thấy ngô không thể cho thu hoạch đã chặt cây về làm thức ăn cho gia súc.
Người dân xã Mường So, huyện Phong Thổ tận dụng nước trên đường để dẫn dòng về cánh đồng Nà Ngào. Ảnh: Việt Hoàng-TTXVN
Còn đối với diện tích lúa, hiện cũng đang trong giai đoạn làm đòng, chuẩn bị trỗ bông. Đây là giai đoạn quan trọng nhất quyết định trực tiếp đến năng suất, sản lượng lúa, do đó bà con nông dân đang dồn sức cứu lúa ở những nơi gần sông suối còn nguồn nước.
Chị Pờ Thị Thín, Trưởng bản Phiêng Đanh cho hay, cánh đồng Nà Ngào có tổng diện tích 7ha do nhân dân 2 bản Nậm Cung, Phiêng Đanh gieo cấy. Giờ lúa đang trỗ bông nhưng do thiếu nước nên đã có 20% diện tích bị cháy lá. Bà con rất lo lắng và thống nhất giữa các hộ có diện tích lúa đóng góp công sức, thời gian, tiền của để mua dầu, dây dẫn nước, thuê máy bơm hút nước từ suối Nậm Lùm cả tuần nay. Hàng ngày, đều chia ca trực, trông coi việc bơm nước đảm bảo hiệu quả, an toàn, hạn chế diện tích lúa bị hư hỏng.
Ông Trần Bảo Trung, Chủ tịch UBND huyện Phong Thổ cho biết, hiện nay thời tiết rất khô nóng, các loại cây trồng, nhất là cây trồng ngắn ngày bị thiếu nước nghiêm trọng. Huyện đã và đang chỉ đạo bà con dừng các hoạt động gieo cấy, chờ khi thời tiết thuận lợi mới gieo cấy tiếp. Với các cây trồng đã gieo cấy rồi khai thác triệt để các nguồn nước hiện có để đảm bảo cây trồng được phát triển bình thường.
Người dân xã Mường So, huyện Phong Thổ thuê máy hút nước từ suối Nậm Lùm dẫn về ruộng để cứu lúa. Ảnh: Việt Hoàng-TTXVN
Đồng thời, huyện Phong Thổ tích cực chỉ đạo cơ quan chuyên môn của huyện phối hợp với UBND các xã, thị trấn tuyên truyền, vận động nhân dân linh hoạt các giải pháp cứu cây trồng. Tuy nhiên, do nắng nóng kéo dài, nền nhiệt cao, trong khi đó các cây trồng chủ yếu ở trên nương nên phụ thuộc phần lớn vào nguồn nước mưa tự nhiên. Vào thời điểm thiếu nước nhất lại là lúc nhiều diện tích ngô trổ cờ, tạo bắp nên các diện tích này không đáp ứng được nhu cầu cầu của cây, không thể tạo hạt.
Theo số liệu thống kê của Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Phong Thổ, vụ Đông Xuân năm nay, toàn huyện gieo cấy 754,8ha lúa và trồng 3.291ha ngô Xuân Hè. Nhưng do tình trạng nắng nóng, khô hạn kéo dài đã khiến 68ha lúa, 456ha ngô, 13ha khoai sọ và 5ha chanh leo bị ảnh hưởng. Diện tích cây trồng bị ảnh hưởng tập trung ở thị trấn Phong Thổ và các xã vùng thấp như Mường So, Khổng Lào, Hoang Thèn, Nậm Xe, Bản Lang, Huổi Luông, Lản Nhì Thàng.
Thời gian tới, huyện Phong Thổ tiếp tục chỉ đạo cơ quan chuyên môn, UBND các xã, thị trấn rà soát diện tích cây trồng bị thiệt hại, khi có điều kiện sẽ bố trí hỗ trợ người dân khôi phục sau đợt nắng nóng. Đồng thời, tuyên truyền, hướng dẫn nhân dân khôi phục lại diện tích ngô bị thiệt hại bằng cách gieo trồng khi có mưa, khung lịch thời vụ có thể kéo dài đến trung tuần tháng 5. Với cây lúa, sẽ duy trì nạo vét khơi dòng, tận dụng máy hút nước đưa nước về ruộng, nhằm giảm tối đa thiệt hại do nắng nóng, khô hạn gây ra.
Hoàng Dương
