Hiện nay, tại một số địa phương, hoạt động du lịch tham quan các nhà máy, trải nghiệm quy trình sản xuất đã trở thành một trong những sản phẩm du lịch phục vụ du khách. Bên cạnh thành công đã đạt được, để khai thác hiệu quả hơn nguồn tài nguyên du lịch này cần có sự kết hợp chặt chẽ giữa các doanh nghiệp sản xuất và doanh nghiệp dịch vụ du lịch với sự định hướng, hỗ trợ từ đơn vị chức năng. Từ đó, sản phẩm du lịch mang tính đặc thù này sẽ được hoàn thiện hơn theo hướng vừa đảm bảo hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp vừa tạo thêm điểm đến an toàn, thú vị cho du khách; đồng thời qua đó quảng bá, giới thiệu sản phẩm của doanh nghiệp sản xuất đến người tiêu dùng.
Hình thành nhiều sản phẩm
Thời gian qua, tại nhiều địa phương khu vực Đông và Tây Nam Bộ, một số điểm đến là nhà máy sản xuất dược liệu, thực phẩm, nhiệt điện... đã được đưa vào khai thác, mang lại màu sắc riêng cho sản phẩm du lịch, có sức hấp dẫn đối với du khách. Bình Dương là một trong những tỉnh có sản xuất công nghiệp phát triển mạnh trên cả nước. Từ lợi thế này cùng với việc phát triển sản xuất kinh doanh, nhiều doanh nghiệp đã thiết kế, hoàn thiện và đưa vào phục vụ hoạt động tham quan du lịch tại chính nhà máy của đơn vị mình.
Ông Nguyễn Thanh Phong, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bình Dương cho biết: Bình Dương là tỉnh thuộc miền Đông Nam Bộ, cách trung tâm Thành phố Hồ Chí Minh khoảng hơn 20km. Bình Dương cũng nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Với lợi thế này, bên cạnh các du lịch sinh thái từ hệ thống cảnh quan sông nước, vườn cây ăn trái, du lịch làng nghề, tham quan di tích, Bình Dương còn có điểm đến là các nhà máy sản xuất như, Nhà máy sản xuất sữa Yakult Việt Nam, Bảo tàng Dược học cổ truyền Việt Nam Fito - chi nhánh Bình Dương và Nhà máy dược phẩm Fito Pharma.
Bà Lê Thị Thanh - du khách đến từ phường 26, quận Bình Thạnh (Thành phố Hồ Chí Minh) chia sẻ, đi du lịch Bình Dương, chỉ trong 1 ngày bà khám phá nhiều điểm đến như Khu du lịch Đại Nam, vườn cây ăn trái Lái Thiêu, đặc biệt tham quan Bảo tàng Dược học cổ truyền Việt Nam Fito - chi nhánh Bình Dương, trong đó có Nhà máy dược phẩm Fito Pharma nằm ngay tại thành phố Thuận An.
Đến đây, du khách không những tìm hiểu lịch sử y dược học cổ truyền Việt Nam mà còn được giới thiệu về dây chuyền của nhà máy dược phẩm đạt tiêu chuẩn thực hành tốt trong sản xuất. Qua đó hiểu rõ hơn về nguyên liệu làm nên các loại thuốc trong y học cổ truyền cũng như công dụng của chúng.
Theo du khách Lê Thị Thanh, với nhiều người khi mới được giới thiệu về điểm du lịch này mà chưa "mục sở thị" có thể sẽ nghĩ chỉ phù hợp với đối tượng du khách lớn tuổi. Nhưng thực tế vẫn có nhiều du khách là các bạn trẻ đến tham quan, tìm hiểu và chụp những bức hình rất đẹp trong khuôn viên Bảo tàng Dược học cổ truyền Việt Nam Fito - chi nhánh Bình Dương.
Tại tỉnh Long An - địa phương thuộc khu vực Tây Nam Bộ, một điểm đến đang trở thành điểm nhấn, góp phần tạo sự khác biệt cho du lịch Long An là Nhà máy Mộc Hoa Tràm (nằm trong Khu du lịch Cánh đồng bất tận ở xã Bình Phong Thạnh, huyện Mộc Hóa) do Công ty Cổ phần nghiên cứu bảo tồn và phát triển dược liệu Đồng Tháp Mười quản lý.
Ông Dương Văn Toản, Phó Giám đốc Công ty Cổ phần nghiên cứu bảo tồn và phát triển dược liệu Đồng Tháp Mười cho biết: Du khách đến Khu du lịch Cánh đồng bất tận sẽ được tham quan Nhà máy Mộc Hoa Tràm nằm ngay tại vùng trồng nhiều loại cây dược liệu quý ở vùng Đồng Tháp Mười. Du khách được giới thiệu về dây chuyền, quy trình sản xuất thuốc đông dược, sản xuất mỹ thẩm, tinh dầu, thực phẩm chức năng. Ngoài ra, du khách còn được các dược sỹ hướng dẫn để trải nghiệm hoạt động chưng cất tinh dầu tràm ngay tại khu du lịch.
Không chỉ có điểm đến là các nhà máy sản xuất dược liệu, một số nhà máy như: Nhà máy bánh kẹo Biên Hòa ở tỉnh Đồng Nai, Nhà máy Nhiệt điện Bà Rịa ở tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cũng là địa chỉ được nhiều doanh nghiệp đưa vào chương trình tour, đặc biệt là tour du lịch dành cho học sinh đi du lịch, tham quan trải nghiệm kết hợp với tư vấn định hướng nghề nghiệp.
Em Nguyễn Minh Nguyên (học sinh lớp 12, Trường Trung học phổ thông Gia Định, Thành phố Hồ Chí Minh) cho biết: Em cùng các bạn trong lớp đến tham quan Nhà máy Nhiệt điện Bà Rịa. Đến đây, em được nghe giới thiệu về nhà máy, tìm hiểu nguyên lý vận hành nhà máy nhiệt điện và tham quan các tổ máy phát điện, trạm biến áp, đường dây truyền tải điện năng. Em hiểu hơn về quá trình vận hành cũng như phương thức tạo ra dòng điện xoay chiều trong nhà máy.
Kết hợp hài hòa các yếu tố
Sản phẩm du lịch được hình thành từ những hoạt động sản xuất của doanh nghiệp góp phần tạo sự đa dạng cho điểm đến, làm phong phú thêm trải nghiệm của du khách. Qua đó doanh nghiệp cũng có thêm "kênh" quảng bá, giới thiệu sản phẩm đến người tiêu dùng. Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng, phát triển sản phẩm du lịch tham quan trải nghiệm tại những điểm đến là nhà máy có cái khó là phải cân nhắc và kết hợp hài hòa các yếu tố như đảm bảo duy trì hoạt động sản xuất mà vẫn đáp ứng nhu cầu tham quan, tìm hiểu của du khách.
Hoạt động du lịch tham quan nhà máy có thể có những trải nghiệm dành cho du khách nhưng phải không ảnh hưởng đến các quy định về vận hành trong nhà máy, đảm bảo an toàn lao động, vệ sinh an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường...
Do đó, cả hai bên doanh nghiệp sản xuất và các công ty dịch vụ du lịch cần có sự thống nhất, phối hợp để các hoạt động diễn ra được phù hợp, vừa đảm bảo hoạt động sản xuất kinh doanh vừa tạo cho du khách sự bất ngờ, thú vị khi trải nghiệm, khám phá quy trình sản xuất một sản phẩm. Khâu thuyết minh, giới thiệu cũng cần được chú ý nhằm đáp ứng nhu cầu tìm hiểu, khám phá của từng đối tượng du khách. Bên cạnh đó, để tạo sự đa dạng, thu hút du khách, điểm đến này cần được thiết kế trong một chương trình tour có sự đan xen như: Du lịch tham quan di tích - tham quan nhà máy, mua sắm sản phẩm - du lịch sinh thái.
Theo ông Dương Hồ Nhật Khôi - Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn thương mại dịch vụ du lịch Ba Xuyên: Để đa dạng sản phẩm, các doanh nghiệp dịch vụ du lịch rất quan tâm đến nguồn tài nguyên du lịch- chất liệu để thiết kế tour cho du khách. Doanh nghiệp lĩnh vực du lịch luôn mong muốn được giới thiệu, đề xuất nhiều điểm đến là các nhà máy sản xuất phù hợp để đưa vào chương trình phục vụ du khách. Bên cạnh đó, doanh nghiệp du lịch cũng tìm hiểu để kết nối các điểm đến theo hướng cùng lộ trình nhưng vẫn đảm bảo sự đa dạng về sản phẩm, đa dạng loại hình du lịch, tạo sự hấp dẫn cho du khách.
Phó Giám đốc Công ty Cổ phần nghiên cứu bảo tồn và phát triển dược liệu Đồng Tháp Mười Dương Văn Toản cho biết: Đội ngũ cán bộ, nhân viên đơn vị vốn làm công tác chuyên môn nghiên cứu, bảo tồn và chế biến dược liệu. Để phát triển hoạt động du lịch, lãnh đạo Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Long An, một số công ty dịch vụ du lịch đã có sự hỗ trợ, cử chuyên gia về hướng dẫn, đề xuất, cùng cán bộ của công ty phối hợp thống nhất việc khai thác sản phẩm du lịch dựa vào thế mạnh là khu rừng tràm gió nguyên sinh, nhà máy sản xuất dược liệu, khu trồng dược liệu và chế biến một số món ăn từ chính các loại dược liệu của vùng Đồng Tháp Mười./.
Thanh Trà