 |
| Một công đoạn chế biến cá cơm ở Thổ Châu. Ảnh: tuoitre.vn |
Vùng biển quanh quần đảo Thổ Châu nước rất sâu, nên cá cơm sống ở đây cũng lớn và có lượng đạm cao hơn nơi khác, rất phù hợp cho việc hấp chín, phơi khô làm thành phẩm bán đi các nơi. Xuất phát từ kinh nghiệm ấy, cộng với nhu cầu tiêu dùng ngày càng cao, nhiều gia đình đã chuyển đổi từ nghề làm vườn, nuôi trồng, đánh bắt nhỏ lẻ kém hiệu quả sang nghề thu mua cá cơm tươi về sấy chín, phơi khô thành phẩm, đóng gói bán ra thị trường.
Anh Nguyễn Thanh Mãi, ngụ ấp Bãi Ngự, xã Thổ Châu, có kinh nghiệm hơn 10 năm thu mua, làm cá cơm cho biết, nghề làm cá cơm thấy nhẹ nhàng vậy chứ cũng vất vả lắm. Muốn có được một mẻ cá cơm khô thành phẩm, đòi hỏi người lao động phải trải qua nhiều giai đoạn. Từ việc tìm thu mua những con cá cơm lớn, tươi, mang về rửa sạch, đổ vào bồn nước muối cho con cá cứng lại. Tiếp đó cho vào bồn nước sạch để chà cho cá trắng, rồi rải đều lên mặt vỉ, cho vào lò hấp, cá vừa chín đúng độ, mang ra bãi biển phơi dưới ánh nắng tự nhiên… Làm cá cơm khô muốn trắng, ngon, nguyên vẹn, chất lượng tốt, người làm phải tuân thủ đúng các công đoạn trên.
Để có được con cá cơm tươi làm nguyên liệu, bà con phải chạy tàu ra biển tìm mua cho được mẻ cá cơm tươi, đạt chuẩn, thu mua về cho công nhân chế biến. Để có được một lò hấp, kèm các vỉ phơi, nồi hấp, công cụ khác, chủ cơ sở phải đầu tư ít nhất 80 triệu đến 100 triệu đồng; trong đó, phần xây lò và mua sắm vỉ để phơi cá chiếm khoảng 60% vốn, còn lại dùng để mua nguyên liệu hàng ngày và chi phí nhân công. Hiện nay nguồn nguyên liệu cung cấp cho các cơ sở làm khô vẫn đảm bảo, nguồn tiêu thụ cũng ổn định, nên việc làm cá cơm thành phẩm vẫn cho thu lãi khá ổn định. Hàng tháng, mỗi cơ sở thu lãi khoảng 20 triệu đến 30 triệu đồng, công nhân thu nhập được từ 150.000 đến 200.000 đồng/ngày.
Cô Nguyễn Hồng Thủy, ngụ ấp Bãi Dong, xã Thổ Châu, với hơn 15 năm kinh nghiệm phơi cá cơm khô, tâm sự, làm cá cơm khô thấy dễ nhưng lại khó. Khó nhất là quá trình canh lửa sao cho cá vừa chín tới, nếu cá bị nứt, thương lái sẽ không mua. Vất vả nhất là công đoạn phơi khô cá, mỗi mẻ cá trung bình phải phơi dưới ánh nắng mặt trời từ 7 tiếng đến 8 tiếng đồng hồ. Mùa khô thì nóng bức, còn mùa mưa thì công nhân phải canh suốt, tránh bị nước mưa rớt vào. Trong quá trình phơi, người làm phải trực canh trở cá sao cho khô đều, cá mới trắng và thơm.
Hiện nay, làng nghề truyền thống hấp cá cơm ở xã đảo Thổ Châu vẫn đang phát triển ổn định. Trung bình mỗi tháng xuất ra thị trường hàng chục tấn cá cơm khô. Hiện nay, giá thành cho mỗi kg cá khô dao động từ 40.000 đồng đến 50.000 đồng. Việc vận chuyển mặt hàng này cũng dễ dàng hơn, công việc bảo quản cũng không khó, nên tiết kiệm được chi phí, thu nhập từ nghề này cũng cao hơn.
Ông Đỗ Văn Dừng, Chủ tịch UBND xã Thổ Châu cho biết, địa phương luôn tạo điều kiện cho làng nghề cá cơm phát triển. Hiện tại có hơn 500 lao động phổ thông tham gia làm tại các cơ sở sản xuất và hộ gia đình. Công việc không mấy nặng nhọc, phù hợp với mọi lứa tuổi, giới tính, thu nhập khá. Từ khi làng nghề cá cơm phát triển, đời sống bà con được nâng lên, góp phần phát triển kinh tế địa phương, nhất là góp phần rất lớn vào công cuộc xây dựng và bảo vệ chủ quyền biển, đảo của quê hương./.
Lê Sen
