Nếu được huấn luyện, các chú chó có thể phát hiện tới hơn 90% ca mắc COVID-19, kể cả các ca bệnh không có triệu chứng. Đây là kết quả nghiên cứu mới được công bố ngày 24/5, trong đó các tác giả hy vọng sẽ mở ra một hướng đi mới cho vấn đề cách ly những người nhập cảnh.
Nghiên cứu chứng minh chó nghiệp vụ có thể phát hiện tới 90% ca mắc COVID-19. Ảnh: sciencealert.com
Từ lâu, loài chó đã được biết đến là có thính giác nhạy bén, thậm chí có thể phát hiện thành phần đường trong một bể bơi cỡ lớn dù người ta chỉ pha 1 thìa nhỏ trong nước bể bơi. Không dừng lại ở đó, loài chó còn được chứng minh là có thể nhận diện người bị bệnh ung thư, sốt xuất huyết và động kinh cũng chỉ nhờ khả năng đánh hơi. Thời gian gần đây, một số nghiên cứu còn chỉ ra những bằng chứng sơ bộ cho thấy chó có thể phát hiện cả virus SARS-CoV-2.
Mới nhất, các nhà nghiên cứu đến từ Trường dược nhiệt đới London đã tiến hành đánh giá khả năng loài chó có thể phát hiện một loại mùi rất đặc trưng từ các hợp chất hóa học có liên quan người bệnh COVID-19 nhưng không có triệu chứng. Để thực hiện nghiên cứu, các chuyên gia đã thu thập những mẫu vật như quần áo và khẩu trang của những người có kết quả xét nghiệm dương tính với virus SARS-CoV-2 nhưng chỉ có biểu hiện bệnh nhẹ hoặc không triệu chứng. Các mẫu tất của 200 ca bệnh COVID-19 được nhóm thu thập và đưa vào các thí nghiệm có sự tham gia của 6 chú chó đã được huấn luyện phát hiện hợp chất hóa học cụ thể nói trên. Những chú chó được huấn luyện theo cách chúng sẽ được thưởng khi phát hiện đúng đâu là mẫu vật của người bệnh và đâu là mẫu vật của người lành, qua đó tránh những trường hợp "giả vờ" là phát hiện ra mẫu vật có liên quan ca mắc COVID-19 để được thưởng.
Kết quả thí nghiệm cho thấy các chú chó phát hiện đúng từ 82% đến 94% những mẫu vật của người nhiễm SARS-CoV-2. Các nhà nghiên cứu sau đó đã lập mô hình về hiệu quả của tỷ lệ thành công trên, cùng với việc xét nghiệm PCR thông thường, trong việc phát hiện các ca bệnh nhẹ hoặc không triệu chứng. Kết quả chỉ ra việc sử dụng chó nghiệp vụ đánh hơi tại các điểm đến như sân bay có thể phát hiện ra 91% số ca dương tính trong giúp giảm nguy cơ lây nhiễm xuống thấp hơn khoảng 2,24 lần so với việc chỉ dựa vào xét nghiệm PCR.
Nghiên cứu này vẫn chưa được các bên thứ 3 đánh giá chéo nhưng các tác giả hy vọng việc đưa chó nghiệp vụ vào quy trình kiểm dịch tại sân bay sẽ dần thay thế biện pháp cách ly với những người mới đến, vốn hiện nay đang áp dụng với tất cả mọi người dù phần lớn cuối cùng đều cho kết quả âm tính với virus. Đồng tác giả nghiên cứu , James Logan, nhấn mạnh điều quan trọng nhất là chó có thể đánh hơi và cho kết quả nhanh hơn mọi loại xét nghiệm hiện hành. Các tác giả đề xuất để chó nghiệp vụ đánh hơi sàng lọc trước, rồi tiến hành xét nghiệm PCR với những người được phát hiện dương tính.
Nghiên cứu có đoạn phân tích, giả sử một chuyến bay có 300 người mới đến. Theo quy định hiện nay, cả 300 người sẽ phải đi cách ly, gây nhiều bất tiện cho hành khách dù sác xuất số hành khách có khả năng nhiễm virus chỉ chưa đến 1% . Việc dùng chó nghiệp vụ đánh hơi sẽ giúp phát hiện tối đa là 35 hành khách dương tính, trong đó kết quả xét nghiệm sau cùng sẽ chỉ có 3 người thực sự dương tính.
Giáo sư Mick Bailey, chuyên gia miễn dịch học đến từ Đại học Bristol, không trực tiếp tham gia nghiên cứu, cho rằng nghiên cứu này là một xuất phát điểm quan trọng có thể mở đường cho một hệ thống kiểm dịch có hiệu quả và hữu dụng. Tuy nhiên, chuyên gia này nhấn mạnh cần thực hiện thêm nhiều nghiên cứu khác để đảm bảo có thể tin tưởng rằng chó nghiệp vụ sẽ phát hiện các ca bệnh một cách đáng tin cậy và chính xác tại các sân bay hay ga tàu.
Lê Ánh
