Từ tháng 5/2021, tại Khu rừng Văn hóa Lịch sử Núi Bà Đen (Tây Ninh) xuất hiện từ 2 - 3 đàn Vooc Chà vá chân đen, mỗi đàn từ 2 đến 3 con. Nhận được tin báo của người dân, Ban quản lý Khu du lịch Quốc gia Núi Bà Đen phối hợp với Chi cục Kiểm lâm địa bàn tiến hành tổ chức kiểm tra, thu thập thông tin, hình ảnh để xác định cụ thể thông tin trên.
Theo đó, tháng 6/2021 các cơ quan chức năng đã nhìn thấy 2 cá thể Vooc Chà vá chân đen từ xa khi đi cáp treo lên đỉnh núi; cuối tháng 10/2021 phát hiện thêm 1 cá thể trong khu vực rừng tự nhiên trên sườn núi.
Ông Mang Văn Thới, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Tây Ninh cho biết, thông qua hình ảnh, các chuyên gia về linh trưởng của Việt Nam xác định đây là loài Vooc Chà vá chân đen, có tên khoa học là Pygathrix nigripes, là một loài khỉ ăn lá đặc hữu của Việt Nam và Campuchia. Chà vá chân đen sinh sống ở khu vực Nam Trường Sơn của Việt Nam (Cao nguyên Lâm Viên) và miền núi Campuchia lân cận. Thức ăn của chúng gần như toàn lá cây, thỉnh thoảng thêm trái cây và hoa.
Vooc Chà vá chân đen là loài động vật nguy cấp, quý, hiếm được Chính phủ quy định tại Nghị định 06/2019/NĐ-CP về quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm và thực thi công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp; Nghị định 84/2021/NĐ-CP ngày 22 tháng 9 năm 2021 về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 06/2019/NĐ-CP.
Mặt khác, Chà vá chân đen là loài động vật nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ được quy định tại Nghị định số 160/2013/NĐ-CP ngày 12 tháng 11 năm 2013 của Chính phủ về tiêu chí xác định loài và chế độ quản lý loài thuộc Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ, Nghị định số 64/2019/NĐ-CP ngày 16 tháng 7 năm 2019 của Chính phủ sửa đổi Điều 7 Nghị định số 160/2013/NĐ-CP. Theo đó, tất cả các hành vi bẫy, bắt, nuôi nhốt, mua bán trái pháp luật loài này đều bị xử lý trách nhiệm hình sự.
Để kịp thời bảo vệ đàn Vooc Chà vá chân đen lần đầu tiên xuất hiện tại Khu du lịch Quốc gia núi Bà Đen, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Tây Ninh đã có văn bản đề nghị Ban quản lý Khu du lịch Quốc gia Núi Bà Đen kịp thời có kế hoạch tăng cường công tác bảo tồn, bảo vệ hiệu quả, an toàn loại động vật quý hiếm này; đồng thời phối hợp ngành chức năng, chính quyền địa phương thực hiện tốt công tác tuyên truyền cho người dân trong khu vực và khách du lịch biết, để có ý thức bảo vệ và không có hành vi xâm phạm.
Lê Đức Hoảnh