Kết quả nghiên cứu mới công bố của một nhóm các nhà sinh vật học thuộc Đại học bang Georgia (Mỹ) cho thấy một số biến thể mới của virus SARS-CoV-2 gây bệnh COVID-19 có thể lây nhiễm qua đường hô hấp ở loài chuột hoang, không giống như chủng ban đầu được ghi nhận ở Trung Quốc hồi cuối năm 2019.
Hình ảnh 3D của virus SARS-CoV-2 (phía sau) và cấu trúc phân tử giúp SARS-2-CoV xâm nhập tế bào con người (phía trước). Ảnh minh họa: AFP - TTXVN
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Viruses cho thấy biến thể Alpha - được ghi nhận lần đầu tại Anh, và biến thể Beta - được ghi nhận lần đầu ở Nam Phi, có khả năng tự nhân trong phổi của chuột hoang. Nhà virus học và miễn dịch học Mukesh Kumar - trưởng nhóm nghiên cứu, nhận định sự tiến hóa này của virus đồng nghĩa chuột thí nghiệm thông thường giờ đây là mô hình hữu ích để các nhà khoa học tìm hiểu về virus, gồm cả những tác động COVID-19 kéo dài (Long COVID), và thử nghiệm những liệu pháp điều trị khả thi.
Theo ông Kumar, kết quả nghiên cứu cho thấy virus hiện có thể lây nhiễm sang các loài động vật dễ dàng hơn nhiều so với trước đây, vì vậy gây ra nhiều quan ngại hơn về các loài dơi, gặm nhấm và nhiều thú vật hoang khác, do có thể xuất hiện biến chủng nguy hiểm ở động vật và lây sang người.
Đến nay các nhà nghiên cứu và bác sĩ thú y đã phát hiện các chủng virus SARS-CoV-2 ở hươu đuôi trắng, khỉ đột, mèo lớn, hà mã và các động vật khác trong vườn thú ở một số bang tại Mỹ, chồn nuôi ở châu Âu; và số lượng nhỏ chó mèo nuôi. Đáng chú ý rằng nhiều loài động vật ít hoặc không biểu hiện triệu chứng bệnh, dù ít nhất đã có 3 con báo tuyết có nguy cơ tuyệt chủng ở Mỹ đã chết do COVID-19. Tại Hong Kong (Trung Quốc), nhà chức trách khu hành chính đặc biệt này có kế hoạch tiêu hủy hơn 2.000 chuột hamster sau khi phát hiện gần chục cá thể ở một cửa hàng thú cưng nhiễm biến thể Delta, dù lưu ý rằng hiện không có bằng chứng cho thấy những vật nuôi này nhiễm bệnh cho người.
Hiện giới nghiên cứu và chuyên gia y tế cộng đồng nhìn chung nhất trí quan điểm rằng động vật vườn thú và vật nuôi có khả năng nhiễm virus từ người hoặc các loài động vật khác, song ít có nguy cơ lây nhiễm cho người.
Nhóm nghiên cứu Đại học bang Georgia cũng phát hiện biến thể Beta có khả năng lây nhiễm ở chuột cao hơn biến thể Alpha và gây tải lượng virus lớn trong phổi. Hiện nhóm nghiên cứu cũng đang tìm hiểu liệu chuột hoang có thể nhiễm biến thể Delta và Omicron hay không. Dự kiến kết quả nghiên cứu sẽ sớm được công bố.
Lan Phương
