Mẫu lệ là tên thuốc trong y học cổ truyền của vỏ hàu, một loài nhuyễn thể sống ở biển. Dược liệu vỏ hàu nguyên mảnh có hình bầu dục hoặc tam giác dài, to nhỏ, dày mỏng không đều. Mặt ngoài màu xám nhạt hoặc xám pha tía, vân cong hằn rõ, mép cong. Mặt trong màu trắng sữa, nhẵn bóng. Chất cứng, chắc nặng, đập khó vỡ.
Khi dùng chế biến vỏ hàu theo cách sau: Cho vỏ vào nồi cùng với cát, trát kín, nung khoảng 12 giờ đến khi vỏ có màu xanh nhạt và bóp vụn là được. Có thể nung khô hoặc tẩm giấm rồi tán thành bột mịn. Vỏ hàu chứa hàm lượng calci cao: 80-95% dưới dạng muối carbonat, phosphate, magiê, sắt, nhôm và chất hữu cơ.
Hàu là thực phẩm ngon và bổ dưỡng |
Dược liệu vỏ hàu có vị mặn, chát, tính hơi lạnh, không độc, có tác dụng thanh nhiệt, hóa đờm, cố tinh, làm dịu, giảm đau. Theo Y học cổ truyền, vỏ hàu còn gọi là vỏ hàu, có vị mặn, tính hơi lạnh, có tác dụng an thần, bổ âm, hóa đờm, trừ tà nhiệt, dùng để chữa ra mồ hôi trộm, đau dạ dày, sâu răng... Khi dùng, có thể dùng vỏ hàu nguyên tán nhỏ hoặc nung rồi mới tán nhỏ.
Công dụng bất ngờ từ vỏ hàu
Chữa đau bụng kinh: Vỏ hàu 20g, hoa hòe 30g, ích mẫu 25g. Vỏ hàu nung thành vôi, sắc cùng các vị thuốc trên với 150ml nước, chia làm 2 lần uống trong ngày, uống liền 5 ngày, trước kỳ kinh 10 ngày.
Vỏ hàu tán thành bột mịn có thể chữa được nhiều bệnh |
Chữa ra mồ hôi trộm: Vỏ hàu 30g, hoàng kỳ 8g, ma hoàng 8g. Vỏ hàu nung thành vôi, tán bột mịn; hoàng kỳ, ma hoàng sắc đặc 300ml làm nước thuốc. Uống bột vỏ hàu và nước thuốc ngày 3 lần, uống trước khi ăn, uống từ 10 - 15 ngày.
Trị đau do viêm loét dạ dày: Vỏ hàu 15g, dạ cẩm 12g, hậu phác 10g, bạch truật 14g, cam thảo 12g, hoài sơn 16g, uất kim 12g, trần bì 10g, bồ công anh 16g. Sắc uống ngày 1 thang, chia làm 3 lần.
Chữa tiểu dắt, tiểu són, đái dầm: Vỏ hàu 40g, bong bóng lợn 1 cái. Vỏ hàu nung thành vôi, tán bột; bong bóng lợn rửa sạch. Cho bột vỏ hàu vào bong bóng lợn, hấp cách thủy, khi chín bỏ bột vỏ hàu đi, dùng nước sôi để nguội rửa sạch bong bóng lợn, thái nhỏ, chia làm 2 lần ăn trong ngày. Sử dụng liền 1 tuần sẽ dứt tiểu dắt hay đái dầm.
Bột vỏ hàu dùng để điều chế thành các bài thuốc trị viêm loét dạ dày, tiểu sót, tiểu dắt... |
Trị suy nhược thần kinh: Vỏ hàu 12g, thạch hộc, mạch môn, hạ khô thảo, mỗi vị 12g, câu đằng 16g, kỷ tử, sa sâm,trạch tả, địa cốt bì, toan táo nhân, cúc hoa, mỗi vị 8g. Sắc uống ngày một thang.