Hà Giang không chỉ nổi tiếng với cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ, cao nguyên đá Đồng Văn hay mùa hoa tam giác mạch, mà còn ghi dấu ấn với những mô hình nông nghiệp sáng tạo và bền vững. Tuy nhiên Hà Giang vốn không phải nơi có nhiều vườn dâu tây nên từ khi vườn dâu tây hữu cơ Viên Minh tại Quản Bạ ra đời đã trở thành một điểm sáng trong phát triển kinh tế nông nghiệp và du lịch địa phương.
Tận dụng lợi thế sẵn có tại địa phương, nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số tại xã Quảng Khê, huyện Đắk Glong, tỉnh Đắk Nông đã học và thành công với nghề trồng dâu, nuôi tằm. Đây được coi là mô hình khá mới đối với đồng bào, giúp nhiều hộ có thu nhập ổn định, vươn lên thoát nghèo bền vững.
Chỉ có gần 3 sào ruộng trồng lúa nước, quanh năm phải đi làm thuê nên gia đình bà Nguyễn Thị Chanh ở xã Hồng Ca, huyện Trấn Yên (Yên Bái) từng thuộc diện hộ nghèo. Năm 2022, bà Chanh được vay vốn để chuyển đổi đất lúa kém hiệu quả sang trồng dâu nuôi tằm.
Nghề trồng dâu nuôi tằm có lịch sử lâu đời ở Việt Nam, nhưng chỉ mới du nhập vào Gia Lai từ năm 2018. Sau hơn 5 năm bám rễ, nghề này đã tạo ra nguồn thu nhập cao cho hàng trăm hộ dân; trong đó có nhiều hộ là đồng bào dân tộc thiểu số.
Đầu năm 2024, nhiều đơn vị và người dân sản xuất, kinh doanh dâu tằm tơ ở Lâm Đồng đã "trúng lớn" khi mặt hàng này vừa được mùa, được giá trong sản xuất cũng như xuất khẩu.
Buôn Klong Tum (còn gọi là thôn Đoàn Kết) thuộc xã N’thon Hạ, huyện Đức Trọng (Lâm Đồng) có 315 hộ, hơn 800 nhân khẩu, trong đó 80% là người K’ho. Hiện nay, trong buôn có 60 hộ tham gia trồng dâu, nuôi tằm với diện tích 15 ha. Năm nay được giá, mỗi kg kén đồng bào bán 215.000 đồng. Cứ 2 người chăm sóc 6 sào dâu (mỗi sào 1.000 m2 ) đủ nuôi 2 hộp tằm giống, trừ chi phí như giống, phân bón, nhân công…, đồng bào thu lãi từ 17 - 18 triệu đồng/lứa.
Nhờ mạnh dạn chuyển đổi những diện tích đất sản xuất cà phê, tiêu kém hiệu quả sang trồng dâu - nuôi tằm gắn với liên kết sản xuất, nhiều nông dân ở huyện Chư Sê, tỉnh Gia Lai đã vươn lên thoát nghèo, cải thiện cuộc sống. Không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế, mô hình trồng dâu - nuôi tằm còn góp phần chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng nâng cao giá trị và phát triển bền vững tại địa phương.
Nhận thấy nghề trồng dâu, nuôi tằm cho hiệu quả kinh tế cao, nhiều năm qua, đồng bào dân tộc ở huyện Trấn Yên (Yên Bái) đã chuyển đổi đất canh tác kém hiệu quả sang trồng dâu, nuôi tằm, thu nhập cải thiện rõ rệt.
Nhiều năm nay huyện Trấn Yên (Yên Bái) đã chú trọng phát triển nghề trồng dâu, nuôi tằm nên đã hình thành được vùng trồng dâu rộng lớn với quy mô gần 800 ha và gần 2.000 hộ nuôi tằm; trong đó có hơn 1.500 hộ nuôi tằm lấy kén; sản lượng kén năm 2021 dự kiến đạt 800 tấn với giá bán kén tằm hiện nay là 110.000 đồng/kg tính ra người nuôi tằm sẽ có thu nhập chừng 80 - 90 tỷ đồng từ bán kén tằm.
Trong khi rẫy điều ngày càng già cỗi cùng với giá cả bấp bênh thu không bù chi, mô hình trồng dâu nuôi tằm đang giúp nhiều hộ dân ở xã vùng sâu, vùng xa Đăng Hà, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước vượt lên cơn “khủng hoảng” về giá, ổn định đời sống kinh tế.
Dâu là cây lâu năm, trồng 1 lần thu hoạch 10-15 năm mới phải cải tạo. Dâu trồng sau 6 tháng có thể thu hoạch lá. Năm thứ nhất sản lượng bằng một nửa so với năm thứ hai. Dâu cho năng suất cao từ năm thứ hai trở đi. Sản lượng lá dâu bình thường đạt 15-20 tấn/ha. Nếu đầu tư thâm canh đạt 25-30 tấn/ha.
Lâm Đồng đang có khoảng 6.800 ha diện tích dâu tằm, chiếm gần 70% diện tích cả nước. Năm 2019, trên địa bàn toàn tỉnh có khoảng 14.000 hộ dân làm nghề trồng dâu nuôi tằm. Đáng chú ý trong số đó, có nhiều vùng đồng bào dân tộc thiểu số của tỉnh Lâm Đồng cũng tham gia trồng dâu nuôi tằm, được đánh giá là một mô hình sản xuất phù hợp, mang lại nguồn thu nhập ổn định, giúp nhiều hộ gia đình vươn lên.
Trồng dâu nuôi tằm là nghề truyền thống, được xem như là nét đẹp trong văn hóa của người dân ở huyện Nông Sơn, tỉnh Quảng Nam. Tuy nhiên, do thị trường tiêu thụ ngày càng hạn hẹp, người dân dần chuyển sang những ngành nghề khác để mưu sinh, khiến cho nghề trồng dâu nuôi tằm bị mai một đi đáng kể. Gần đây, chính quyền huyện Nông Sơn đã tích cực vận động người dân, triển khai nhiều mô hình hỗ trợ nhằm khôi phục lại làng nghề trồng dâu nuôi tằm tại địa phương.
Đến huyện Đạ Tẻh (tỉnh Lâm Đồng) những ngày này, tới đâu cũng thấy xanh mướt những vườn dâu, thấp thoáng bóng những người nông dân miệt mài hái lá về chăn tằm. Đó là bởi nghề trồng dâu chăn tằm ở địa phương này giờ đã trở thành ngành nghề chủ lực, có thu nhập lên tới hàng chục triệu đồng/tháng cho mỗi hộ ở vùng đất vốn còn nhiều gian khó này.
Trấn Yên là huyện đầu tiên của tỉnh Yên Bái phát triển trồng dâu nuôi tằm, sau hơn 10 năm triển khai quy hoạch phát triển nghề trồng dâu nuôi tằm, đến nay đã mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân trong huyện.
Dâu tây (Fragaria) hay còn gọi là dâu đất là một chi thực vật hạt kín và là loại thực vật có hoa thuộc họ Hoa Hồng (Rosaceae) cho qua được nhiều người ưa chuộng. Với mùi thơm hấp dẫn cũng vị dâu ngọt lẫn chưa nên dâu tây được ưa chọn.