 Ảnh minh họa: Bích Huệ/TTXVN |
Điều đáng nói là các loại bánh này dù có mức giá khá đắt đỏ nhưng chất lượng thì không chắc là “tiền nào của nấy”.
Mập mờ về nguồn hàng
Hai năm nay, cứ dịp trung thu là chị Huyền (Tây Sơn, Hà Nội) lại kinh doanh mặt hàng bánh trung thu Hongkong trên trang Facebook của mình. Chị chia sẻ: “Rất nhiều người thích bánh của Hongkong, độc đáo về kiểu dáng cũng như nguyên liệu. Mức giá của các loại bánh này cũng không quá đắt nên nhiều người mua lắm.” Bánh trung thu của chị Huyền bán có kiểu dáng và kích cỡ bằng 1 chiếc pizza với trọng lượng 700gr đủ cho 4-5 người ăn, nhân bánh được làm từ đậu đỏ và hạt óc chó bổ cho sức khoẻ, đặc biệt được bán chỉ với mức giá 149.000 đồng/bánh. Anh Phùng Anh (Long Biên) người bán bánh trung thu cao cấp KeeWah cũng của Hongkong với giá giao động từ 600.000 – 1.000.000 đồng/hộp cũng hào hứng kể: “Năm nay nhiều người đặt mua bánh KeeWah, bánh này rất nổi tiếng ở Hongkong.”
Dù luôn miệng khẳng định chất lượng bánh, nhưng khi phóng viên báo Tin tức (trong vai người mua hàng) hỏi về nguồn hàng hay hoá đơn để kiểm chứng, đảm bảo được đây là hàng xách tay từ các nước thì những người bán chỉ ỡm ờ. “Chị bán lâu rồi, năm nào người ta cũng mua, có gì mà phải kiểm chứng”, chị Huyền trả lời.
Chị Khánh Phương, một người bán bánh xách tay có thể đưa ra được hoá đơn từ nguồn hàng, thì phân tích: “Chị bán bánh trung thu Lava của Hongkong, bánh có nhân trứng muối chảy, ăn nóng nên lạ miệng được nhiều người thích. Bánh phải được đặt từ đầu tháng 6 đến cuối tháng 8 mới có hàng. Ở Hongkong, bánh Lava là hàng hiếm, thậm chí phải xếp hàng dài ngày để mua. Thế nhưng không hiểu sao Lava lại được bán tràn lan ở Việt Nam với giá rẻ hơn cả giá gốc mua tại Hongkong, giá bán chỉ từ 780.000 đồng/hộp trở lên trong khi giá gốc của hộp bánh này tính ra tiền Việt cũng xấp xỉ 800.000 đồng rồi…”.
Khó khăn trong quản lý
PGS.TS Nguyễn Duy Trịnh - Nguyên giảng viên Viện Công nghệ sinh học và Công nghệ thực phẩm Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết: “Luật chỉ quản lý hàng có giá trị lớn, hàng có đánh thuế, nên những món hàng nhỏ lẻ như bánh trung thu xách tay thế này dễ bị bỏ qua. Đây là kẽ hở khiến những món hàng không đảm bảo chất lượng tới tay người tiêu dùng. Người dân cũng khó lòng phân định được hàng thật, hàng giả, hoặc nếu lỡ rồi thì… “tiền mất tật mang” mới biết.” Ông chia sẻ thêm: “Nếu như có chế tài nghiêm ngặt để người mang hàng về phải chịu trách nhiệm với món hàng và phải mang số hàng đó lên cơ quan kiểm dịch, giám định trước khi mang ra buôn bán trên thị trường thì sẽ không còn nỗi lo hàng kém chất lượng tuồn vào Việt Nam tiêu thụ với giá đắt đỏ.
Vậy nên, phải đặt ra vấn đề là, ai quản lý chất lượng? Có quản lý không? Và nếu quản lý thì quản lý như thế nào? Vì không thể cấm người dân mua. Tâm lý sính ngoại và thích nổi trội cùng với khả năng kinh tế cho phép, khiến nhiều người thích mua hàng xách tay. Không chỉ riêng bánh trung thu, mà rượu hay đồ mỹ phẩm cũng vậy. Nhưng nếu quan tâm đến đời sống, an sinh xã hội, sức khoẻ của người dân thì dù không đánh thuế vẫn phải có trách nhiệm quản lý, kiểm soát những mặt hàng này”.
Trao đổi với phóng viên báo Tin Tức, ông Nguyễn Đắc Lộc, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội khuyến cáo: “Nếu bánh trung thu xách tay được bán qua mạng thì người tiêu dùng phải hết sức cẩn thận bởi chưa chắc đó đã thực sự là hàng xách tay. Hơn nữa, các mẫu mã, chủng loại bánh trong nước sản xuất rất đa dạng, người tiêu dùng không cần thiết phải mua những loại bánh không rõ nguồn gốc, xuất xứ qua mạng.”
Theo nghị định 52/NĐ-CP của Chính phủ về thương mại điện tử, kinh doanh trên mạng xã hội không hoạt động dưới tên miền Việt Nam thì không bắt buộc phải đăng ký kinh doanh. Do đó, hoạt động kinh doanh thực phẩm online trên các trang mạng xã hội như facebook không chịu sự quản lý của bất kỳ cơ quan nhà nước nào về kinh tế, chứ chưa nói đến quản lý về ATTP. Do vậy, người tiêu dùng phải tự bảo vệ mình bằng cách cẩn trọng tìm hiểu nguồn gốc cũng như độ tin cậy của nơi mua bán, trước khi bỏ tiền mua những hộp bánh trung thu đắt đỏ cộp mác hàng xách tay, kẻo lại mang bệnh từ chính những thứ đáng nhẽ sẽ là niềm vui của mỗi gia đình dịp Trung thu.
