Ngọt lành cây trái "nhập cư"

Đất lành không chỉ với cam, quýt

Gần cuối tháng 5/2016, vùng khí hậu dưới chân núi Langbiang, huyện Lạc Dương bắt đầu vào mùa mưa phải tỉa cành, tạo tán cho các loại cây công nghiệp, cây ăn trái, nhưng riêng với cây cam, quýt... trong trang trại của anh Nguyễn Phú Đức vẫn có thu hoạch từng chùm trái chín vàng nghịch vụ. Những giống cây này được anh Đức đưa từ các vùng đất ngoại vi Hà Nội về đây trồng thử nghiệm vài trăm mét vuông từ đầu những năm 2000. Qua từng năm tự nghiên cứu kỹ thuật chiết cành, ghép mầm, đồng thời bổ sung quy trình canh tác phù hợp, đến nay, anh Đức không chỉ nhân rộng giống cam, quýt phân bổ trên khắp diện tích 7ha trang trại của mình, mà còn sản xuất hàng vạn cây con ươm ghép cung cấp cho nhu cầu chuyển đổi cây trồng của nông dân các khu vực Nam Ban (Lâm Hà); Cầu Đất, Nam Hồ (Đà Lạt)… “Trong thời gian mười năm đầu tiên đưa các loại cây cam, cây quýt giống về trồng trên địa hình đất đồi cao của xã Đạ Sar, huyện Lạc Dương, hộ gia đình chúng tôi phải tiến hành thành nhiều đợt xuống giống hàng năm. Trồng, chăm sóc đợt cây sau trên cơ sở đúc kết kinh nghiệm từ đợt cây trước. Đó là những kinh nghiệm về quy cách đào hố, làm cỏ, bón phân, tưới nước, hãm bớt chiều cao, tạo chiều rộng của tán cây để cho năng suất thu hoạch trái đạt mức cao nhất…”- anh Đức chia sẻ. 

Theo đó, từ năm 2010 trở đi, hộ gia đình anh Đức mới từng bước chủ động thực hành, bổ sung hoàn chỉnh dần kỹ thuật ghép tạo giống cam, quýt các loại tại trang trại. Dẫn tôi đến một cây cam đầu dòng trong trang trại, anh Đức chọn một mắt ghép bằng đầu chiếc đũa cắt lát mỏng, sau đó “ghép giả định” vào thân cây bưởi rồi dùng bao ni lông buộc chặt lại. Anh Đức nói rằng, vào lúc sáng sớm là thời điểm ghép cây đạt tỷ lệ sống cao nhất, mầm chồi phát tán nhanh đến 2 năm sau bắt đầu nở hoa kết trái khoảng 2 - 3kg/cây; đến năm thứ 3 trở đi sẽ đạt năng suất từ 13 - 15kg/cây. Về biện pháp canh tác hàng năm, anh Đức chọn nguyên liệu cám gạo, cám bắp phối trộn với các chế phẩm sinh học làm chất dinh dưỡng chính để nuôi cây có khả năng đề kháng các loại bệnh gây vàng lá, không đậu trái… Cụ thể, anh Đức cho biết thêm: “Mỗi năm cứ một cây cam, quýt được rải đều xung quanh gốc gần 0,4kg phân bón ủ cám gạo, cám bắp, cộng với 3 - 5kg phân chuồng. Bón phân vào thời điểm sau một tháng thu hoạch trái chính vụ, sau đó tưới nước đều trên mặt đất cho phân ngấm vào bộ rễ lưu chuyển lên nuôi thân, cành, lá… Nhờ dinh dưỡng chuyển hóa từ phân bón cám bắp, cám gạo đã tăng vị ngọt thanh cho trái cam, trái quýt của trang trại hộ gia đình tôi…”.

Nói xong, anh Đức hái xuống một trái cam nghịch vụ, kích thước to tròn bằng chén cơm, đưa vào tay tôi. Tách phần vỏ mỏng tanh bên ngoài, thưởng thức từng múi cam mọng nước, tôi càng hiểu thêm vì sao khách hàng trong nước hàng năm đặt hàng mua toàn bộ sản lượng cam các loại của trang trại anh Đức trước khi thu hoạch hơn cả tháng. Trong đó, tính riêng mùa cam canh đường nhập ở ngoại vi Hà Nội và cam Mỹ “nhập cư” trong dịp Tết Bính Thân 2016 vừa qua, anh Đức thu sản lượng khoảng 40 tấn (trên 2ha), bán nhanh với giá 30 - 40.000 đồng/kg, thành tổng doanh thu khoảng 1,5 tỷ đồng. 

Mà còn với mận, chanh không hạt, chanh đào…

Hiện với diện tích 7ha trang trại của anh Đức gồm 5ha cam các loại (2ha đang kỳ thu hoạch, 3ha đang thu trái bói) và 2ha cà phê catimor hơn 15 năm tuổi. Chưa kể 200 cây mận tam hoa “nhập cư” về từ Tây Bắc, đang phát triển tốt tươi hai bên bờ suối dưới thung lũng của trang trại, vụ mùa năm ngoái thu hoạch khoảng 3 tấn trái, bán sỉ cho các quầy trái cây ở chợ trung tâm Đà Lạt với giá 15.000 đồng/kg. Đặc biệt, anh Đức đã ghép tạo thành công giống chanh đào Hà Nội với khoảng 2.000 cây hơn một năm tuổi, đang thu hoạch trái bói. Với khả năng sinh trưởng khá tốt trên đất Đạ Sar, Lạc Dương, cây chanh đào trong trang trại của anh Đức dự kiến đến 3 năm tuổi có thể đạt năng suất 15 - 20 kg/cây. Giá thị trường chanh đào trong tháng 5/2016 khoảng 30.000 đồng/kg. Ngoài ra, anh Đức cũng đã mất nhiều năm để ghép tạo có kết quả giữa mắt cây chanh không hạt với thân cây bưởi, hiện đang phân bổ khoảng 300 cây xen canh với những hàng cây mận tam hoa trong trang trại…

Từ nay đến cuối năm 2016, anh Đức sẽ bứng gốc lần lượt những hàng cây cam sinh trưởng mật độ dày (giảm mật độ trên mỗi ha từ 1.500 cây xuống còn 1.000 cây) để dịch chuyển đến thay thế vị trí những hàng cà phê catimor già cỗi, năng suất kém trong trang trại. Mục tiêu hướng đến của anh Đức là tiếp tục thâm canh chiều sâu đối với tất cả những loài cây trái trong trang trại đạt chất lượng “ngọt lành” đặc trưng của cao nguyên Langbiang, góp phần chuyển giao nguồn giống và kỹ thuật mới cho nông dân Lâm Đồng tái cơ cấu cây trồng phù hợp, đạt hiệu quả kinh tế cao hơn.