Rơ Măm là một trong 5 dân tộc đặc biệt ít người đang sinh sống tập trung tại xã biên giới Mô Rai (huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum). Đảng, Nhà nước cùng các cấp chính quyền đã quan tâm, đầu tư để bà con Rơ Măm định canh, định cư, hướng đến nâng cao kinh tế và thoát nghèo.
Thay áo mới từ chính sách
Tại Kon Tum, đồng bào Rơ Măm chủ yếu cư trú ở làng Le, xã biên giới Mô Rai, huyện Sa Thầy với 177 hộ/617 khẩu. Trước đây, đời sống khó khăn, giao thông còn nhiều cách trở. Bà con sống tập trung, ít giao lưu, tiếp xúc với các thôn, làng khác trên địa bàn. Kinh tế của người dân chủ yếu phụ thuộc vào sản xuất nông nghiệp với phương thức còn lạc hậu.
Giai đoạn 2017 - 2020, Ủy ban nhân dân tỉnh Kon Tum đã phê duyệt và chỉ đạo triển khai Đề án hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội dân tộc thiểu số rất ít người Rơ Măm đến năm 2025 với kinh phí 88 tỷ đồng. Từ những chính sách hỗ trợ, đầu tư hiệu quả, đời sống của đồng bào dân tộc Rơ Măm đã có những đổi thay theo tiêu chí nông thôn mới.
Hệ thống cơ sở hạ tầng được đầu tư cơ bản, hình thành trục giao thông chính dọc tuyến biên giới ngang qua làng Le. Hệ thống lưới điện Quốc gia đã phủ đến từng hộ. Hệ thống nước sinh hoạt, kênh mương thủy lợi phụ vụ sản xuất được đầu tư. Cùng với đó, con em đồng bào Rơ Măm được đến trường học và chăm sóc sức khỏe đầy đủ. Hàng năm, người dân nơi đây còn được hỗ trợ về cây, con giống; được cán bộ khuyến nông, khuyến lâm trực tiếp hướng dẫn về áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất.
Anh A Nhất (dân tộc Rơ Măm, ở làng Le, xã Mô Rai) vui mừng chia sẻ, khi được chính quyền địa phương vận động, anh đã mạnh dạn trong việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất và mô hình sản xuất. Từ diện tích rẫy kém hiệu quả, anh đã trồng 4 ha cao su, 2 ha điều, gần 1 ha mỳ và lúa nước. Kết hợp với chăn nuôi gia súc, gia cầm, mỗi năm thu về khoảng 200 - 300 triệu đồng.
Nhờ những nỗ lực không ngừng của bà con và chính quyền địa phương, năng suất các loại cây trồng, vật nuôi tại xã Mô Rai được cải thiện và nâng lên rõ rệt. Khi kinh tế của người dân dần ổn định, chính quyền địa phương đã hỗ trợ người Rơ Măm vay vốn xoay vòng trong sản xuất để tăng thu nhập, cải thiện đời sống. Đồng bào nơi đây tập trung trồng gần 110 ha điều, khoảng 60 ha lúa nước và lúa rẫy, 5 ha cây ăn quả, trên 90 ha cao su. Tổng đàn gia súc, gia cầm đạt gần 1.200 con. Thu nhập bình quân đầu người trên địa bàn đạt gần 20 triệu đồng/người/năm.
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Sa Thầy Rơ Chăm Lan cho biết, nhờ sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, đồng bào dân tộc Rơ Măm đã được hưởng nhiều chương trình, chính sách dân tộc. Huyện luôn quan tâm chỉ đạo thực hiện các dự án, chính sách cho người Rơ Măm kịp thời, hiệu quả, tạo điều kiện cho bà con có sinh kế làm ăn lâu dài, có điều kiện thuận lợi về điện, đường, trường, trạm để sản xuất, bảo tồn văn hóa truyền thống với nghề dệt thổ cẩm, văn hóa cồng chiêng, múa xoang… Những chính sách này đã giúp người dân ý thức được việc thoát nghèo bền vững, góp phần xây dựng cộng đồng phát triển ngày càng giàu mạnh.
Hỗ trợ đồng bào vươn lên thoát nghèo
Hình ảnh Bác Hồ luôn hiện diện trong cuộc sống của mỗi gia đình đồng bào Rơ Măm. Đó là cách đồng bào thể hiện lòng biết ơn Đảng, Bác Hồ đã soi đường, chỉ lối cho họ ổn định cuộc sống, phát triển kinh tế, giao lưu, hòa nhập và bắt kịp cuộc sống của các dân tộc khác trên địa bàn.
Anh A Thái, Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn làng Le cho biết: “Trước kia, bà con Rơ Măm có cuộc sống rất vất vả. Giờ đây, được Đảng, Nhà nước quan tâm đầu tư, việc giao thương đã trở nên dễ dàng, người dân đã từng bước biết làm nông nghiệp. Từ đó, bà con có thêm động lực, niềm tin để vươn lên làm giàu chính đáng trên mảnh đất quê hương. Kinh tế khấm khá, nhiều hộ dân Rơ Măm xây được nhà khang trang, mua tivi, xe máy và các vật dụng đắt tiền phục vụ đời sống. Có được cuộc sống ấm no, hạnh phúc như ngày hôm nay, người Rơ Măm rất vui mừng, biết ơn Đảng, Nhà nước”.
Khi đời sống vật chất của đồng bào Rơ Măm được cải thiện, những già làng, nghệ nhân, người có uy tín trong cộng đồng người Rơ Măm như: bà Y Điết, ông A Blong có điều kiện để bảo tồn, phát huy những nét văn hóa truyền thống mang đậm bản sắc của dân tộc mình. Đồng bào Rơ Măm đã phục dựng lại những lễ hội truyền thống như: lễ Mừng lúa mới, Mừng nhà rông mới, Mở kho lúa và tiếp tục phát huy các loại hình nghệ thuật cồng chiêng, múa xoang.
Ban Dân tộc tỉnh Kon Tum đã nỗ lực mở các lớp truyền dạy nghề dệt thổ cẩm cho phụ nữ Rơ Măm ở làng Le. Bước đầu, các lớp học này vừa giúp đồng bào Rơ Măm khôi phục lại nghề thống, vừa tạo “cú hích” để bảo tồn những giá trị văn hóa độc đáo. Ngoài ra, người dân nơi đây còn thực hiện nếp sống văn minh trong tang ma, cưới hỏi, lễ hội, xóa bỏ những hủ tục lạc hậu làm ảnh hưởng đến kinh tế, sức khỏe và môi trường.
Ông Đinh Quốc Tuấn, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Kon Tum cho biết, nhờ có các chính sách hỗ trợ, đầu tư kịp thời của Đảng và Nhà nước, đồng bào dân tộc Rơ Măm trên địa bàn tỉnh đã định canh, định cư và yên tâm làm giàu. Thời gian tới, đơn vị sẽ tiếp tục triển khai những chính sách để hỗ trợ người Rơ Măm phát triển, tăng cường chăm lo, đảm bảo người dân có mức sống ổn định cũng như tiếp cận các dịch vụ xã hội ngang bằng với các dân tộc khác. Từ đó, người dân tộc thiểu số đặc biệt ít người không còn tâm lý mặc cảm, chủ động, mạnh dạn tiếp cận về khoa học, kỹ thuật, giao lưu văn hóa và dần có ý thức vươn lên để thoát nghèo.
Khoa Chương
