Đổi mới nội dung, hình thức phổ biến pháp luật, thích ứng với bối cảnh mới

Bà Ngô Quỳnh Hoa, Phó Vụ trưởng Vụ Phổ biến, giáo dục pháp luật, Bộ Tư pháp. Ảnh: baodantoc.vn
Bà Ngô Quỳnh Hoa, Phó Vụ trưởng Vụ Phổ biến, giáo dục pháp luật, Bộ Tư pháp. Ảnh: baodantoc.vn

Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật được Quốc hội khóa XIII, Kỳ họp thứ 3 thông qua ngày 20/6/2012 và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2013. Sau 10 năm triển khai thi hành, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật được chú trọng và ngày càng được triển khai đa dạng về hình thức, phong phú về nội dung. Nhận thức và ý thức tuân thủ pháp luật của cán bộ, nhân dân được nâng cao, góp phần tích cực vào việc phát triển kinh tế - xã hội, giảm thiểu tình hình vi phạm pháp luật ở địa phương.

Nhằm làm rõ hơn những kết quả đạt được sau 10 năm triển khai, thi hành Luật; những vướng mắc, khó khăn cần tháo gỡ nhằm tạo đột phá cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, để pháp luật đến gần hơn với người dân và thực sự đi vào cuộc sống, phóng viên Thông tấn xã Việt Nam đã có cuộc trao đổi với bà Ngô Quỳnh Hoa, Phó Vụ trưởng Vụ Phổ biến giáo dục pháp luật, Bộ Tư pháp.

Đổi mới nội dung, hình thức phổ biến pháp luật, thích ứng với bối cảnh mới ảnh 1Bà Ngô Quỳnh Hoa, Phó Vụ trưởng Vụ Phổ biến, giáo dục pháp luật, Bộ Tư pháp. Ảnh: baodantoc.vn

* Thưa bà, nhìn lại chặng đường 10 năm qua, bà đánh giá việc triển khai thi hành Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật đã có tác động như thế nào đến việc thực thi pháp luật của các tổ chức, cá nhân hiện nay?

- Có thể nói kết quả đầu tiên là đã xây dựng được hệ thống pháp luật, các văn bản pháp luật quy định về lĩnh vực phổ biến, giáo dục pháp luật khá đồng bộ và toàn diện. Bên cạnh đó, sau khi Luật ra đời, nhận thức của cấp ủy, chính quyền về công tác này tiếp tục có sự chuyển biến rõ nét. Nguồn nhân lực thực hiện phổ biến, giáo dục pháp luật dần dần hình thành và phát triển.

Ngoài ra, Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật với các văn bản hướng dẫn thi hành, các đề án, chương trình mà Chính phủ ban hành, đã nhận được sự hưởng ứng của địa phương, các cấp, các ngành. Đặc biệt, một chủ thể vô cùng quan trọng là sự vào cuộc, ủng hộ của người dân trong triển khai công tác phổ biến, giáo dục pháp luật.

Chúng ta không thể không thừa nhận trình độ dân trí, nhận thức, kiến thức, ý thức tuân thủ pháp luật đã được nâng lên rất nhiều. Người dân không chỉ dừng ở biết, hiểu pháp luật, mà còn tự giác trong vấn đề tuân thủ pháp luật, biết sử dụng pháp luật để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

Đó là tác động vô cùng quan trọng của công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đối với đời sống xã hội. Tính kỷ luật, kỷ cương trong thi hành công vụ đã được nâng lên. Vấn đề thượng tôn Hiến pháp và pháp luật đã thực sự thấm sâu và lan tỏa trong đời sống xã hội.

* Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật đã xác định cụ thể những nhóm đối tượng đặc thù để tuyên truyền, trong đó có người dân ở vùng dân tộc thiểu số, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn và ngư dân; người lao động trong các doanh nghiệp… Việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho những đối tượng này có điểm gì khác biệt và cần lưu ý, thưa bà?

- Chúng ta phải luôn bám sát vào đặc điểm và nhu cầu của đối tượng để thực hiện nội dung, hình thức, biện pháp phù hợp. Những đối tượng ở vùng biên giới gặp khó khăn hơn về địa giới, điều kiện, kinh tế - xã hội. Họ còn bị ràng buộc bởi những yếu tố phong tục, tập quán, văn hóa. Do đó, phải có sự khoanh vùng và lựa chọn.

Không chỉ có nội dung, hình thức và các biện pháp bảo đảm cho đối tượng đặc thù khác với đối tượng đại chúng, những người thực hiện phổ biến, giáo dục pháp luật còn phải có những yếu tố đặc thù phù hợp. Ví dụ, đối với việc phổ biến, giáo dục pháp luật cho người khuyết tật, người báo cáo viên không chỉ biết kiến thức pháp luật, mà phải có phương pháp, kỹ năng và hiểu được đối tượng này. Khi đó, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho đối tượng đặc thù mới hiệu quả.

* Bên cạnh những kết quả tích cực, qua 10 năm thi hành Luật cũng cho thấy nhiều hạn chế, khó khăn cần tháo gỡ. Những khó khăn đó là gì, thưa bà?

- Sau 10 năm triển khai, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cũng bộc lộ những khó khăn, hạn chế. Có lúc, có nơi, việc triển khai các nội dung phổ biến, giáo dục pháp luật chỉ xuất phát từ ý chí chủ quan của chủ thể thực hiện mà chưa thực sự bắt nguồn từ đời sống, từ nhu cầu của người dân.

Bên cạnh đó, mức độ tiếp cận và đáp ứng trong sử dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số vẫn còn chậm. Vấn đề nữa là nguồn lực, cả về mặt con người và kinh phí cũng chưa thực sự bảo đảm để triển khai công tác này đi vào thực chất, hiệu quả hơn.

* Trước những khó khăn như vậy, theo bà, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong thời gian tới cần được triển khai như thế nào để đáp ứng được yêu cầu, bối cảnh mới, đặc biệt là Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đang diễn ra mạnh mẽ ở các cấp, các ngành như hiện nay?


- Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cần phải có cách tiếp cận mới, tư duy mới, cách làm mới để phù hợp với yêu cầu của bối cảnh hiện nay. Yêu cầu bối cảnh đó là trình độ dân trí đã được nâng lên. Chuyển đổi số không phải là sự lựa chọn mà là yêu cầu bắt buộc phải thực hiện. Do đó, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật phải tham gia cùng với đời sống và cần có sự thay đổi.

Một trong những thay đổi đầu tiên đó chính là thể chế, cần phải có sự rà soát tổng thể từ Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật đến các nghị định, thông tư và các văn bản có liên quan.

Tiếp đến là nguồn nhân lực, phải tạo điều kiện thuận lợi cho những người thực hiện phổ biến, giáo dục pháp luật để họ thực hiện nhiệm vụ của mình. Các cơ quan nhà nước phải có trách nhiệm, nhận thức sâu sắc hơn trong vấn đề củng cố, kiện toàn và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Đặc biệt, phải có sự đa dạng hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật; tiếp tục tăng cường trao đổi để thực sự nắm bắt được người dân đang cần gì, có khó khăn, vướng mắc ở đâu để giải quyết trúng những vấn đề đó. Ngoài ra, cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật.

* Ngày Pháp luật Việt Nam được tổ chức vào đầu tháng 11 tới đây. Theo bà, thời gian tới, việc tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cần thực hiện như thế nào để ý thức thượng tôn pháp luật hiển hiện ngay trong việc làm hằng ngày của mỗi công dân, để 365 ngày trong một năm ngày nào cũng là Ngày Pháp luật?

- Một trong những vấn đề mà chúng ta cần lưu ý đó là tiếp tục xác định vị trí, ý nghĩa, vai trò của pháp luật trong đời sống, để từ đó, các cấp, các ngành có kế hoạch, chương trình, chính sách, cách thức tổ chức thực hiện hằng ngày, hằng giờ. Trước tiên, công chức gắn với trách nhiệm thực hiện công vụ của mình và ý thức gương mẫu của đội ngũ cán bộ. Tính kỷ luật, kỷ cương của cán bộ, công chức trong thực hiện nhiệm vụ vô cùng quan trọng.

Đối với người dân cần làm thế nào đó để Ngày Pháp luật thực sự bảo đảm được quyền và lợi ích hợp pháp của họ; để người dân được tiếp cận pháp luật một cách dễ dàng. Người dân không chỉ biết pháp luật mà còn hiểu pháp luật, biết sử dụng pháp luật để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

Ngay từ trong tổng thể các lĩnh vực công tác, từ xây dựng pháp luật đến phổ biến, giáo dục pháp luật, tổ chức thi hành pháp luật... đều có tinh thần thượng tôn Hiến pháp, pháp luật. Tất cả những lĩnh vực công tác này phải quay ngược lại phục vụ người dân, bảo đảm quyền con người, quyền và lợi ích của người dân. Như vậy, Ngày Pháp luật sẽ đồng hành với người dân, đồng hành cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

* Trân trọng cảm ơn bà!

Phan Phương (thực hiện)

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Bến Tre cân đối nguồn vốn hỗ trợ các dự án, xây dựng nông thôn mới

Bến Tre cân đối nguồn vốn hỗ trợ các dự án, xây dựng nông thôn mới

Thời gian tới, tỉnh Bến Tre tiếp tục cân đối, bố trí nguồn vốn từ nguồn ngân sách Trung ương hơn 268 tỷ đồng; vốn đầu tư phát triển của địa phương khoảng hơn 436 tỷ đồng; vốn hỗ trợ lồng ghép khoảng 500 tỷ đồng để thực hiện các dự án, công trình cải thiện cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội, xây dựng nông thôn mới.

Thời tiết ngày 14/2/2025: Áp thấp nhiệt đới suy yếu thành một vùng áp thấp

Thời tiết ngày 14/2/2025: Áp thấp nhiệt đới suy yếu thành một vùng áp thấp

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn Quốc gia, hồi 1 giờ ngày 14/2, vị trí tâm áp thấp nhiệt đới khoảng 13,5 độ Vĩ Bắc; 111,6 độ Kinh Đông, trên vùng biển phía Tây khu vực giữa Biển Đông. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm áp thấp nhiệt đới mạnh cấp 6 (39-49 km/h), giật cấp 8. Dự báo đến 13 giờ ngày 14/2, áp thấp nhiệt đới di chuyển theo hướng Tây Tây Nam với tốc độ khoảng 5 km/h và suy yếu dần thành một vùng áp thấp. Cấp độ rủi ro thiên tai được đánh giá ở mức 3 đối với khu vực phía Tây giữa Biển Đông và vùng biển ngoài khơi từ Quảng Ngãi đến Khánh Hòa.

Giá xăng dầu đồng loạt tăng nhẹ từ 15h chiều nay 13/2

Giá xăng dầu đồng loạt tăng nhẹ từ 15h chiều nay 13/2

Giá xăng E5RON92 không cao hơn 20.598 đồng/lít (tăng 156 đồng/lít so với giá cơ sở hiện hành), thấp hơn xăng RON95-III 476 đồng/lít; xăng RON95-III không cao hơn 21.074 đồng/lít (tăng 146 đồng/lít so với giá cơ sở hiện hành).

Cần Thơ sẽ trồng trên 1,4 triệu cây xanh phân tán

Cần Thơ sẽ trồng trên 1,4 triệu cây xanh phân tán

Nhằm tuyên truyền giáo dục về mục đích, ý nghĩa của "Tết trồng cây”, động viên các cấp, các ngành và quần chúng Nhân dân tích cực tham gia trồng, bảo vệ, chăm sóc cây xanh, tăng độ che phủ, tạo cho thành phố Cần Thơ có môi trường xanh, sạch, đẹp, bảo vệ môi trường sinh thái, thích ứng biến đổi khí hậu và gắn liền với phát triển kinh tế - xã hội, góp phần thực hiện thành công Đề án trồng một tỷ cây xanh giai đoạn 2021 - 2025 do Thủ tướng Chính phủ phát động, UBND thành phố Cần Thơ đã triển khai kế hoạch tổ chức trồng cây xanh phân tán các loại trong năm 2025 trên địa bàn thành phố.

Thời tiết ngày 13/2/2025: Áp thấp nhiệt đới tiến gần bờ, Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ đón đợt rét sâu

Thời tiết ngày 13/2/2025: Áp thấp nhiệt đới tiến gần bờ, Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ đón đợt rét sâu

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn Quốc gia, áp thấp nhiệt đới đang ở khu vực giữa Biển Đông và tiếp tục tiến gần bờ. Hồi 1 giờ ngày 13/2, vị trí tâm áp thấp nhiệt đới khoảng 13 độ Vĩ Bắc; 111,5 độ Kinh Đông, trên vùng biển phía Tây khu vực giữa Biển Đông. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm áp thấp nhiệt đới mạnh cấp 6 (39-49km/h), giật cấp 8; di chuyển theo hướng Tây Bắc, tốc độ 5-10km/h.

Thanh niên các dân tộc tỉnh Đắk Lắk sẵn sàng lên đường nhập ngũ

Thanh niên các dân tộc tỉnh Đắk Lắk sẵn sàng lên đường nhập ngũ

Những ngày đầu Xuân mới 2025, tỉnh Đắk Lắk khẩn trương, tích cực chuẩn bị, sẵn sàng cho Ngày hội tòng quân. Ngày 13/2, các công dân trẻ của tỉnh với trái tim đầy nhiệt huyết ở lứa tuổi đôi mươi sẽ lên đường nhập ngũ. Điều đáng nói, trong đợt nhập ngũ này, tỉnh Đắk Lắk có trên 500 công dân trẻ viết đơn tình nguyện tham gia quân ngũ.

Bảo tồn đa dạng sinh học tại Vườn quốc gia Xuân Liên

Bảo tồn đa dạng sinh học tại Vườn quốc gia Xuân Liên

Là một trong những khu bảo tồn có dự trữ đa dạng sinh học phong phú nhất Việt Nam, Khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên có tổng diện tích quản lý hơn 25.600 ha trải dài trên địa bàn các xã Bát Mọt, Yên Nhân, Lương Sơn, Vạn Xuân và thị trấn Thường Xuân (huyện Thường Xuân, tỉnh Thanh Hóa).

Năm 2025, Bắc Kạn phấn đấu giảm trên 1.800 hộ nghèo

Năm 2025, Bắc Kạn phấn đấu giảm trên 1.800 hộ nghèo

UBND tỉnh Bắc Kạn mới ban hành kế hoạch thực hiện công tác giảm nghèo bền vững năm 2025 trên địa bàn. Theo đó, năm 2025, Bắc Kạn phấn đấu, tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều giảm bình quân từ 2 -2,5%/năm, trong đó, hộ nghèo trên địa bàn các huyện nghèo giảm bình quân từ 4 - 5% trở lên và hộ nghèo dân tộc thiểu số giảm trên 3%/năm. Cụ thể, đến cuối năm 2025, tỉnh phấn đấu giảm 1.812 hộ nghèo xuống còn 14.311 hộ (17,27%).

Thanh Hóa huy động nguồn lực "xóa trắng" xã nông thôn mới

Thanh Hóa huy động nguồn lực "xóa trắng" xã nông thôn mới

Việc huy động nguồn lực xây dựng nông thôn mới tại khu vực biên giới mới còn gặp nhiều khó khăn do nền kinh tế huyện thấp so với mặt bằng chung của tỉnh, kết cấu hạ tầng thiếu thốn, chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội nhưng với sự quan tâm của UBND tỉnh Thanh Hóa, sự nỗ lực của các cấp ủy Đảng, chính quyền và nhân dân, đến nay tỉnh Thanh Hóa không còn huyện trắng xã nông thôn mới.

Thời tiết ngày 12/2/2025: Miền Bắc mưa nhỏ vài nơi, trời rét

Thời tiết ngày 12/2/2025: Miền Bắc mưa nhỏ vài nơi, trời rét

Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia cho biết, rãnh áp thấp có trục khoảng 10-12 độ vĩ Bắc nối với vùng áp thấp lúc 1 giờ có vị trí khoảng 10,5-11,5 độ Vĩ Bắc và 111,5-112,5 độ Kinh Đông. Ngoài ra, bộ phận không khí lạnh đang di chuyển xuống phía Nam.

Chống rét cho học sinh vùng cao Mù Cang Chải

Chống rét cho học sinh vùng cao Mù Cang Chải

Do ảnh hưởng của không khí lạnh, những ngày qua, nền nhiệt ở huyện vùng cao Mù Cang Chải (Yên Bái) giảm sâu. Để đảm bảo sức khỏe cho học sinh đến lớp, nhất là với cấp mầm non, các trường học tại huyện Mù Cang Chải có nhiều giải pháp giữ ấm cho học sinh.

Ninh Thuận sắp xếp để đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi an cư lạc nghiệp

Ninh Thuận sắp xếp để đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi an cư lạc nghiệp

Trong năm 2025, tỉnh Ninh Thuận tập trung triển khai sắp xếp ổn định dân cư ở những nơi cần thiết; đồng thời giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt cho người dân. Kinh phí là từ Trung ương bố trí trực tiếp cho Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030 (giai đoạn 1 từ năm 2021-2025) và vốn đối ứng từ ngân sách địa phương.

Điện Biên nỗ lực đưa học sinh trở lại trường sau dịp Tết Ất Tỵ

Điện Biên nỗ lực đưa học sinh trở lại trường sau dịp Tết Ất Tỵ

Sau mỗi dịp nghỉ Tết Nguyên đán, tỷ lệ học sinh trở lại trường học tại Điện Biên khá thấp, nhất là học sinh ở các huyện vùng sâu, vùng xa. Để duy trì sĩ số ổn định và đảm bảo chất lượng học tập của học sinh sau kỳ nghỉ Tết, nhiều giáo viên đã chủ động vận động học sinh trở lại trường.

Tây Ninh nỗ lực bảo vệ "lá phổi xanh"

Tây Ninh nỗ lực bảo vệ "lá phổi xanh"

Khi Tây Ninh bước vào mùa khô, thời tiết trở nên hanh khô và nhiệt độ tăng cao, khiến nguy cơ cháy rừng gia tăng. Do đó, ngay từ đầu mùa khô năm nay, tỉnh Tây Ninh đã chủ động tăng cường công tác bảo vệ rừng, phòng, chống cháy rừng, nhất là thời điểm trước, trong và sau Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025.

Thời tiết ngày 10/2/2025: Bắc Bộ có mưa nhỏ vài nơi, trưa chiều hửng nắng

Thời tiết ngày 10/2/2025: Bắc Bộ có mưa nhỏ vài nơi, trưa chiều hửng nắng

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, ngày 10/2, khu vực Bắc Bộ có mưa nhỏ vài nơi, trưa chiều giảm mây hửng nắng với nền nhiệt cao nhất 16-19 độ C. Trời rét đậm, vùng núi rét hại. Vùng núi cao có khả năng xảy ra băng giá và sương muối. Khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ ngày nắng, đêm không mưa.

Trao tặng công trình “Rừng cây thanh niên” phủ xanh đất trống, đồi trọc​ ở Bắc Giang

Trao tặng công trình “Rừng cây thanh niên” phủ xanh đất trống, đồi trọc​ ở Bắc Giang

Ngày 9/2 tại xã Canh Nậu, huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang, Tỉnh đoàn Bắc Giang tổ chức Lễ phát động Tết trồng cây “Đời đời nhớ ơn Bác Hồ” Xuân Ất Tỵ 2025 và Đợt thi đua chào mừng Đại hội đảng các cấp tiến tới Đại hội Đảng bộ tỉnh Bắc Giang lần thứ XX, nhiệm kỳ 2025-2030 và Đại hội Đại biểu toàn quốc của Đảng lần thứ XIV.