Là tỉnh vùng cao biên giới còn nhiều khó khăn, Lào Cai đặc biệt chú trọng triển khai hiệu quả nguồn vốn thuộc các Chương trình mục tiêu quốc gia nhằm thay đổi diện mạo nông thôn, đã đạt được nhiều dấu ấn quan trọng với những điểm sáng tích cực.
Khởi sắc từ những thôn, làng
Từng là thôn nghèo nhất thị xã Sa Pa, kinh tế của người dân thôn Tả Chải, xã Tả Phìn phụ thuộc hoàn toàn vào sản xuất nông nghiệp tự cung, tự cấp. Tuy nhiên, đến hết năm 2024, hộ nghèo toàn thôn đã giảm chỉ còn 1/116 hộ, hộ cận nghèo chỉ còn 3 hộ, thu nhập bình quân đầu người năm 2024 đạt 62 triệu đồng.
Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Tả Chải Lý Phù Chìu chia sẻ, mọi chương trình, kế hoạch hoạt động giảm nghèo tại địa phương đều xuất phát từ nhu cầu, tình hình thực tế và thế mạnh của thôn, từng hộ dân, để triển khai thiết thực, hiệu quả và khả thi. Xã và thôn lựa chọn những nội dung mà người dân cần và phục vụ trực tiếp, sát thực với sản xuất, đời sống của người dân theo phương châm: “Giúp người nghèo, phải cho cả cần câu chứ đừng cho mỗi con cá”, “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, tạo sự đồng thuận cao nhất trong mọi lĩnh vực phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh.
Xác định cây lúa cho người dân "no cái bụng", cây hoa giúp thoát nghèo, phát triển du lịch là cơ hội để người dân làm giàu, ông Lý Phù Chìu cùng lãnh đạo cấp ủy, chính quyền xã và một số hộ dân tiêu biểu trong thôn đã nghiên cứu, tìm tòi các loại cây trồng cho năng suất cao về giá trị kinh tế, phù hợp với điều kiện về thổ nhưỡng, đất đai, khí hậu của xã (hoa địa lan, cây đào phai, nhất chi mai…) để đưa vào thử nghiệm tại gia đình mình trước. Khi có hiệu quả cao, tích cực, ông Chìu bắt đầu phổ biến cho người dân cùng thực hiện.
Đến nay, doanh thu từ mô hình trồng hoa của thôn là 22 tỷ đồng/năm, từ cây dược liệu là 27-33 tỷ đồng/năm. Tả Chải cũng trở thành thôn có diện tích trồng hoa lớn nhất xã với trên 20ha, cây dược liệu là 30 ha với sự tham gia của 100% hộ dân trong thôn. Nhờ trồng hoa, cây dược liệu, nhiều hộ có thu nhập hàng trăm triệu đồng tới hàng tỷ đồng/năm. Tiêu biểu như hộ ông Tẩn Trần Siệu thu nhập năm 2024 là 400 triệu đồng; hộ ông Lý Phù On, hộ ông Lý Phù Quan thu nhập trên 400 triệu đồng…
Gia Phú (huyện Bảo Thắng) là xã đầu tiên của tỉnh Lào Cai triển khai mô hình "thôn thông minh" gắn với chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới. Để thực hiện mô hình, xã tranh thủ tối đa sự hỗ trợ trong đầu tư thực hiện tiêu chí nông thôn mới thông minh của các nhà mạng trong quá trình thực hiện. Xã ký kết thực hiện chuyển đổi số với Viettel Lào Cai, hỗ trợ cài đặt app Viettell Money hướng tới thanh toán không dùng tiền mặt. VNPT hỗ trợ chuyển giao phần mềm quản lý kinh tế, văn hóa, xã hội cho cán bộ công chức xã nhập liệu hàng tháng để theo dõi tiến độ công việc...
Hiện, mô hình có 22 công chức tham gia được cấp Chứng chỉ "Chuẩn kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin". Về hạ tầng, xã hiện có 25 camera giám sát được kết nối với hệ thống IOC (Trung tâm điều hành thông minh) của tỉnh, 5 cụm loa thông minh, 14 điểm phát sóng wifi công cộng... Đối với chính quyền số, xã Gia Phú đang ứng dụng triệt để công nghệ số vào quản lý văn bản điều hành, hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính. Hiệu quả rõ rệt là tăng tính minh bạch trong các hoạt động của chính quyền địa phương, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp tiếp cận thông tin điều hành và thực hiện các thủ tục hành chính. Đã có 1 hợp tác xã ứng dụng công nghệ cao trong thông tin quảng bá, giao dịch thương mại điện tử 11 sản phẩm OCOP (chương trình "mỗi xã một sản phẩm"). Gia Phú đang vận hành tích cực 25 camera giám sát an ninh tại các điểm giáp ranh, chợ, đầu mối giao thông. Các hộ dân có lắp camera thường xuyên trích xuất, cung cấp thông tin cho lực lượng chức năng giải quyết các vụ, việc xảy ra...
Năm 2024, Chương trình mục tiêu quốc gia tại Lào Cai đạt nhiều kết quả đáng khích lệ. Lào Cai đã thực hiện đầu tư trên 638 công trình thiết yếu cấp xã; toàn tỉnh đã làm được hơn 847 km đường, hỗ trợ xây dựng mới và sửa chữa 5.537 nhà ở; triển khai thực hiện 347 dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, tổng dự toán ngân sách nhà nước hỗ trợ trên 251,5 tỷ đồng.
Những khởi sắc, chuyển biến tích cực tại những thôn, bản của Lào Cai đang khẳng định hiệu quả các Chương trình mục tiêu quốc gia đối với sự phát triển mọi mặt của đồng bào dân tộc thiểu số. Đây cũng là động lực giúp đồng bào tiếp tục thi đua, lao động sản xuất và xây dựng đời sống văn hóa.
Đẩy nhanh hỗ trợ các chương trình mục tiêu quốc gia
Tổng vốn huy động để thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia năm 2025 của Lào Cai dự kiến là 2.595 tỷ đồng. Để thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ các chương trình, đòi hỏi sự nỗ lực rất lớn của các ngành, các cấp, các địa phương và nhân dân trong tỉnh.
Năm 2025, Lào Cai phấn đấu giảm hộ nghèo toàn tỉnh vượt chỉ tiêu Trung ương giao; đồng bào dân tộc thiểu số tham gia bảo hiểm y tế đạt 95,2%; trên 57% lao động trong độ tuổi được đào tạo nghề; 3 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn nông thôn mới/hoàn thành nhiệm vụ nông thôn mới. Huyện Bảo Thắng phấn đấu đạt chuẩn huyện nông thôn mới nâng cao. Toàn tỉnh phấn đấu công nhận thêm 22 xã đạt chuẩn nông thôn mới và có thêm 30 xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; 265 thôn nông thôn mới, 230 thôn kiểu mẫu; thu nhập bình quân đầu người đạt 112 triệu đồng/năm; riêng thu nhập bình quân khu vực nông thôn đạt khoảng 50 triệu đồng/người/năm…
Ông Hoàng Quốc Khánh, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Lào Cai, Phó Trưởng Ban thường trực Ban Chỉ đạo các Chương trình mục tiêu quốc gia tỉnh nhấn mạnh: Trong năm 2025, các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội của Lào Cai đặt ra rất cao. Tỉnh đã yêu cầu các sở, ngành, địa phương xây dựng kế hoạch, kịch bản ngay từ đầu năm để đạt được mục tiêu đề ra. Các đơn vị, địa phương tiếp tục tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, phấn đấu hoàn thành mục tiêu, nhiệm vụ năm 2025 và giai đoạn 2021 - 2025; gắn vai trò, kết quả thực hiện với trách nhiệm của người đứng đầu... Các đơn vị rà soát, kịp thời điều chỉnh, bổ sung quy định liên quan đến tổ chức, chỉ đạo quản lý chương trình mục tiêu quốc gia các cấp sau khi công tác sắp xếp, tinh gọn bộ máy hoàn thành; đặc biệt, tập trung chỉ đạo quyết liệt, đẩy mạnh tiến độ giải ngân các nguồn vốn thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia ngay từ đầu năm...
Hương Thu
