Đây là 2 dự án, đề án quan trọng nhằm hỗ trợ các hộ đồng bào tái định cư thủy điện ổn định sản xuất và đời sống, phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, việc đầu tư các dự án xây dựng kết cấu hạ tầng, tiến độ xây dựng các dự án thành phần ở các khu, điểm tái định cư còn rất chậm, quyết toán các dự án công trình hoàn thành và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ di dân chậm so kế hoạch đề ra.
 |
| Phát triển nuôi cá lồng trong lòng hồ thủy điện Sơn La. Ảnh: TTXVN |
Theo Ban Chỉ đạo dự án tái định cư tỉnh Sơn La, tỉnh Sơn La đã cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho 9.195 hộ, đạt 82% tổng số hộ di dân tái định cư, còn trên 2.000 hộ chưa được cấp. Một số hộ tái định cư chưa nhận Giấy Chứng nhận Quyền sử dụng đất với lý do đền bù đất nơi ở cũ chưa thỏa đáng.
Về đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng tại các điểm tái định thủy điện Sơn La, các đơn vị mới hoàn thành 18 dự án, 147 dự án khác đang thi công dở dang. Việc giải ngân, thanh toán các dự án thành phần cũng chậm, do vướng mắc nhiều thủ tục hành chính, có đơn vị thi công không có khả năng hoàn thành dự án do yếu năng lực, cá biệt có doanh nghiệp được ứng tiền 70% tổng vốn công trình nhưng đã hơn 4 năm nay, dự án vẫn chưa hoàn thành như đường giao thông ven hồ tại khu tái định cư Cà Nàng, huyện Quỳnh Nhai, gây khó khăn trong việc lưu thông, đi lại của bà con vùng ven hồ.
Tỉnh Sơn La đã phê duyệt phương án hỗ trợ, bồi thường cho 25.868 hộ với giá trị hơn 963 tỷ đồng, giải ngân thanh toán đạt 98% giá trị đã phê duyệt, chậm với tiến độ kế hoạch đề ra. Trong khi theo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải - Trưởng ban Chỉ đạo Nhà nước Dự án thuỷ điện Sơn La - Lai Châu tại Thông báo 172/TB-VPCP về Dự án di dân, tái định cư thủy điện Sơn La; trong đó, tập trung đẩy nhanh tiến độ, rà soát lại danh mục các dự án thành phần, trên cơ sở đó để xác định tổng nhu cầu vốn còn lại để hoàn thành toàn bộ Dự án di dân, tái định cư thủy điện Sơn La; nghiệm thu, thanh quyết toán, bàn giao đưa vào sử dụng toàn bộ các dự án thành phần trong quý IV/2015. Theo Quy hoạch tổng thể di dân, tái định cư Dự án thủy điện Sơn La đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt , tổng số dân di chuyển thuộc Dự án di dân, tái định cư thủy điện Sơn La của tỉnh Sơn La là 12.584 hộ, 58.337 khẩu, tiến hành triển khai thực hiện từ năm 2003.
 |
| Một khu tái định cư thủy điện Sơn La tại tỉnh Điện Biên. Ảnh: Thế Duyệt- TTXVN |
Đối với Đề án 1460 (Đề án ổn định dân cư, phát triển kinh tế - xã hội vùng chuyển dân sông Đà xây dựng thủy điện Hòa Bình thuộc tỉnh Sơn La giai đoạn 2011-2015), tỉnh Sơn La đã bồi thường hỗ trợ cho hộ dân gần 75 tỷ đồng. Số hộ cần s ắp xếp ổn định dân cư là 1.830 hộ dân, trong đó: 680 hộ với 2.852 nhân khẩu di chuyển do thiếu đất sản xuất và đất ở; 1.150 hộ với 5.587 nhân khẩu phải di chuyển do không có đất ở (đã có đủ đất sản xuất) nhưng đến nay Sơn La vẫn còn lúng túng trong việc di chuyển dân do việc lựa chọn xây dựng điểm tái định cư chưa phù hợp, thiếu nước sinh hoạt, nước sản xuất (16 điểm tái định cư tập trung thuộc các xã Chiềng Chung, Chiềng Lương huyện Mai Sơn) và 29 điểm dân cư trong nội bộ xã cho các hộ thiếu đất ở . Đến thời điểm này tỉnh Sơn La mới hoàn thành đưa vào sử dụng 81 dự án, trong tổng số khoảng 250 dự án đã được phê duyệt.
Theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, vùng ảnh hưởng chuyển dân sông Đà xây dựng thủy điện Hòa Bình thuộc tỉnh Sơn La gồm 50 xã và 2 thị trấn thuộc 5 huyện: Phù Yên, Mộc Châu, Bắc Yên, Mường La, Mai Sơn, bao gồm: 664 bản, số hộ nghèo theo chuẩn hộ nghèo áp dụng cho giai đoạn 2011 - 2015 trong vùng Đề án là 25.327 hộ. Mục tiêu chung của đề án là đến năm 2015, ổn định được nơi ở của các hộ dân, không còn hộ thiếu đất sản xuất và hộ đói, giảm hộ nghèo xuống bằng mức bình quân chung của tỉnh. Tổng vốn đầu tư và nguồn vốn là 1.656,6 tỷ đồng. Như vậy, trong quá trình triển khai đề án từ năm 2011 đến nay, tỉnh Sơn La mới triển khai khoảng 1/4 công việc, tỷ lệ độ nghèo trong vùng dự án còn cao so với mức bình quân chung của cả tỉnh…
Ông Hoàng Văn Chất, Bí thư Tỉnh ủy Sơn La đã đề nghị các sở, ngành liên quan, các huyện có dự án tập trung đẩy mạnh công tác giải phóng mặt bằng, đẩy nhanh tiến độ xây dựng kết cấu, hạ tầng phục vụ đời sống nhân dân, triển khai sớm những dự án nâng cấp các công trình xuống cấp, đẩy nhanh việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ dân tái định cư, tập trung quyết toán các công trình theo đúng tiến độ, tiếp tục rà soát những vướng mắc để giúp đồng bào tái định cư ổn định đời sống và sản xuất./.
