Từ ngày 1/4 - 3/5/2022, tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) sẽ diễn ra các hoạt động tháng 4 với chủ đề “Rực rỡ sắc màu văn hóa các dân tộc Việt Nam”, hưởng ứng, tôn vinh Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam (19/4), qua đó giới thiệu văn hóa, phong tục tập quán của đồng bào các dân tộc tại “Ngôi nhà chung” của cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam.
Hoạt động tháng 4 với sự tham gia của khoảng 100 người thuộc 13 dân tộc: Mông, Khơ Mú, Thái, Tày, Nùng, Mường, Dao, Tà Ôi, Cơ Tu, Xê Đăng, Bahnar, Ê Đê, Khmer và các nghệ sĩ, diễn viên Nhà hát múa Rối Việt Nam…
Đồng bào dân tộc Thái giới thiệu điệu múa truyền thống tại phiên chợ vùng cao. Ảnh: Hoàng Tâm - DTMN
Sự kiện “Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam năm 2022” sẽ được diễn ra từ ngày 16 - 19/4/2022.
Hoạt động văn hóa điểm nhấn là “Chợ phiên vùng cao - Sơn La điểm hẹn” diễn ra nhân dịp nghỉ lễ từ ngày 30/4 - 03/5/2022. Không gian “Chợ phiên vùng cao” giới thiệu những nét văn hóa đặc sắc của vùng cao Tây Bắc như: múa khèn bên chảo thắng cố, quảng bá du lịch với chủ đề “Sơn La hãy đến và cảm nhận” cùng không gian giới thiệu ẩm thực: thắng cố, mèn mén, rượu ngô, xôi màu…
Giới thiệu không gian ảnh sắc màu văn hóa Tây Bắc với khoảng 40 bức ảnh được trưng bày dọc tuyến đường vào chợ vùng cao.
Giao lưu văn hóa giữa các cộng đồng dân tộc tham gia hoạt động tại Chợ vùng cao là các tiết mục dân ca, dân vũ ca ngợi quê hương đất nước, bản sắc dân tộc vùng miền và các trò chơi dân gian như giã bánh giầy, đánh quay (tù lu), leo cột, đẩy gậy... tạo một không khí vui tươi, phấn khởi, đầm ấm, mang đậm nét truyền thống các dân tộc, thể hiện sự độc đáo trong đa dạng.
Ẩm thực của đồng bào các dân tộc được giới thiệu tại phiên chợ vùng cao. Ảnh: Hoàng Tâm - DTMN
Nghệ thuật khèn Mông - Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2018 của đồng bào dân tộc Mông cũng được giới thiệu tại không gian văn hóa Chợ vùng cao. Khèn là nhạc cụ độc đáo và là vật linh thiêng trong các nghi thức lễ hội của người Mông. Nghệ thuật trình diễn dân gian của người Mông gắn liền với chiếc khèn. Tiếng khèn trở thành một phương thức để người Mông chuyển tải, thổ lộ tâm tư, nguyện vọng của mình. Với tiếng khèn vui, người Mông mời bạn đi chơi xuân, gọi bạn xuống chợ, chúc nhau những điều may mắn còn khi buồn tiếng khèn chậm và trầm. Tiếng khèn Mông thể hiện chất trữ tình đằm thắm, mượt mà, khỏe khoắn. Những âm thanh của loại nhạc cụ này mang vẻ đẹp tự nhiên của vùng núi bao la, hùng vĩ, nét tươi sáng và giản dị của tâm hồn người Mông.
Du khách còn được trải nghiệm nghệ thuật thêu khăn Piêu, cách đội khăn Piêu của các cô gái Thái và nghệ thuật tạo hoa văn trên trang phục của các cô giáo bản Dao…
Nhiều lễ hội đặc sắc của đồng bào các dân tộc cũng sẽ được tái hiện. Tết nhảy của đồng bào dân tộc Dao được tái hiện với những nghi lễ, phong tục mang đậm bản sắc. Tết nhảy là lễ hội lớn nhất của các dòng họ dân tộc Dao, là nghi thức truyền thống, hội tụ những giá trị nhân văn trong đời sống cộng đồng người Dao Tiền. Theo tục lệ, Tết nhảy tổ chức tại “Nhà cái” (nhà có bàn thờ tổ). Đây là việc của mỗi gia đình nhưng cả bản chung tay góp sức nên được coi như Tết chung của cả bản, làng.
Tết nhảy gồm phần lễ và phần hội đan xen nhau, người hành lễ vừa cúng vừa múa và đọc thơ. Những màn múa có múa văn và múa võ. Múa văn là vũ điệu con cháu mời ông bà, tổ tiên về vui Tết nhảy, phù hộ cho gia đình được an khang thịnh vượng. Múa võ là những vũ điệu mạnh mẽ, tái hiện quá khứ, tổ tiên người Dao từng phải chống chọi với thiên nhiên khắc nghiệt, chống lại kẻ thù để vươn lên xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
Đồng bào dân tộc Dao tái hiện Lễ hội Bàn Vương tại không gian Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam. Ảnh: Hoàng Tâm - DTMN
Lễ hội cầu mưa của người Thái sẽ góp phần gửi thông điệp mong muốn mùa màng tươi tốt, đời sống ấm no của người nông dân, khẳng định con người và thiên nhiên có sự gắn kết, ràng buộc lẫn nhau. Sự tôn trọng thiên nhiên, môi trường cũng chính là tôn trọng cuộc sống của chính mình và đem lại những điều tốt đẹp cho cuộc sống.
Bên cạnh đó là các hoạt động cuối tuần với các nhóm nghệ nhân đang hoạt động hằng ngày tại Làng, giới thiệu các nghi thức theo truyền thống vùng, miền; các hoạt động lễ hội, âm nhạc…; Chương trình dân ca dân vũ “Tự hào con cháu Rồng Tiên”; Chương trình biểu diễn dân ca dân vũ “Rực rỡ sắc màu”; Chương trình nghệ thuật múa Rối nước của Nhà hát Múa rối Việt Nam.
Các hoạt động hằng ngày, chương trình du lịch Homestay, trải nghiệm ẩm thực, trò chơi dân gian đặc sắc sẽ giới thiệu nét văn hóa, phong tục tập quán của đồng bào, cùng các hoạt động trải nghiệm tại “Ngôi nhà chung” của cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam, góp phần tăng cường giao lưu giữa các dân tộc, thu hút khách du lịch đến với Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam.
Hoàng Tâm
